Page 191 - เมืองลับแล(ง)
P. 191
ตอนที่ ๒ ประวัติเมืองลับแลและเจ้าฟ้าฮ่ามกุมาร
1
รวบรวมโดย นายสมปรารถน์ เสาวไพบูลย์ นายอำเภอลับแล คนที่ ๒๐ (พ.ศ. ๒๕๒๖ – ๒๕๒๗) ได ้
มีการอ้างถึงที่มาของการเรียบเรียงว่า
คุณสมศักดิ์ อุ่นเจริญ ได้มาขอให้ข้าพเจ้าเขียนประวัติเมืองลับแลและเจ้าฟ้าฮ่ามกุมาร เพื่อนำไป
จัดพิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพท่านพระครูธรรมเนตรโสภณ อดีตเจ้าคณะอำเภอลับแล ข้าพเจ้าก็รับคำ
ด้วยความหนักใจ เพราะการเขียนประวัติศาสตร์นับเป็นเรื่องยาก โดยเฉพาะข้าพเจ้าเป็นคนต่างถิ่นแต่ถึง
อย่างไรก็ตามเมื่อไม่มีผู้ใดอาสาเขียนให้ ข้าพเจ้าก็ยินดีให้ความร่วมมือ จึงได้รวบรวมคำบอกเล่าและค้นคว้า
จากหนังสือตำนานบ้าง จากพระครูสิมพลีคณานุยุต อนาวิลเถระ เจ้าอาวาสวัดกลาง อำเภอเมือง จังหวัด
ั
อุตรดิตถ์บ้าง (ท่านเป็นชาวลับแลโดยกำเนิด และเคยบวชอยู่ที่วัดเจดีย์ฯ ท่านทราบความเป็นมาของอำเภอลบ
แลเป็นอย่างดี) จึงพอมีความรู้ปะติดปะต่อกันได้ ฉะนั้นข้อเขียนนี้ ข้าพเจ้าไม่ยืนยันว่าจะเป็นความจริงมาก
่
่
ิ
หรือน้อยเพียงไร แต่เป็นการรวบรวมจากการบอกเลา เพื่อให้ทราบความเป็นมาโดยสังเขปเทานั้น อาจจะผดก็
้
ได้จึงขออภัยไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย สำหรับการก่อสร้างพระรูปและอนุสาวรีย์เจาฟ้าฮ่ามกุมารนั้น ข้าพเจาทราบ
้
ดีเพราะเป็นผู้ริเริ่มแต่ต้น จึงได้สรุปไว้ท้ายข้อเขียนนี้ เพื่อจะเป็นประโยชน์ต่ออนุชนรุ่งหลัง สำหรับศึกษาความ
เป็นมาต่อไป
สำหรับเรื่องที่นายสมปรารถน์ เสาวไพบูลย์ ได้เรียบเรียงขึ้นมานั้น ประกอบด้วย ๔ เรื่อง ดังนี้
เรื่องที่ ๑ เจ้าฟ้าฮ่ามกุมารครองเมือง
เจ้าแคว้นได้นำตัวนางสุมาลี นางสุมาลา เข้าเฝ้าพระเจ้าเรืองธิราชตามรับสั่ง พระองค์พิเคราะห์ดแลว
ู
้
เห็นว่าหญิงสาวทั้งสองคนนี้มีลักษณะรูปพรรณผิดแผกจากสามัญชนทั่วไป คือ มีคุณสมบัติควบถ้วนทุกประการ
ที่จะเป็นชายาแห่งราชบุตรของพระองค์ได้ จึงเอ่ยปากขอนางทั้งสองต่อเจ้าแคว้นและเจ้าหลักเพื่ออภิเศกให้
ุ
เป็นชายาของเจ้าฟ้าฮ่ามกุมารราชบุตรจะขัดข้องหรือไม่ เจ้าแคว้นก็ตอบว่าเป็นพระมหากรุณาธิคณอันลนพ้น
้
ี่
เป็นวาสนาแก่ธิดาของข้าพเจา และเจ้าหลักอย่างหาทเปรียบมิได้ แล้วแต่จะทรงพระกรุณา ข้าพระพุทธเจาไม่
้
้
ขัดข้องแต่ประการใด เจ้าหลักก็คงไม่ขัดข้อง พระองค์ก็ทรงพอพระทัยยิ่งนัก จึงประกาศกำหนดให้มีพิธีอภิเษก
สมรสพระราชบุตรภายใน ๖ เดือน ครั้นถึงกำหนด ๖ เดือนแล้วเจ้าฟ้าฮ่ามกุมารพร้อมด้วยพระญาติ สมณช ี
พราหมณ์ ทหาร ข้าทาสบริวาส ก็ได้ตกแต่งขบวนขันหมากแห่แหนจากโยนกเดินทางมุ่งมายังเมืองลับแล ครั้น
ถึงก็ได้ประกอบพิธีอภิเศกสมรสตามพระราชประเพณีเป็นที่เอิกเกริก อภิเษกสมรสแล้วก็แต่งตั้งให้นางสุมาล ี
1 นายสมปรารถน์ เสาวไพบูลย์ ดำรงตำแหน่งสุดท้ายคือ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบุรี ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อ ๘ พฤศจิกายน
พ.ศ. ๒๕๕๘ สิริอายุ ๗๘ ปี
การวิเคราะห์วรรณกรรมเมืองลับแล
หน้า ๔๑
