Page 271 - เมืองลับแล(ง)
P. 271
ิ
มาภวชาใด ขออย่าตกช้อยช้าสักชาต นิพพานปัจจโยโหตุเม เมตไตยสันติ อรหัตตมัคคผลํ นิพพานํ ปรมํ สุกขํ
78
ธุวํ ธุวํ เที่ยงแท้อย่าคลาด มี ๕๐๒ ใบแล”
้
้
ทำให้เห็นว่าท้ายธัมม์ของตำนานพระเจายอดคำทิพย์มีส่วนคล้ายกับท้ายธัมม์ตำนานอื่นๆ ของลานนา
ที่มีการบอกชื่อผู้เรียบเรียง การคาดหวังในพระพุทธศาสนา ๕๐๐๐ ปี สถานที่จาร แต่อาจมีข้อความแตกต่าง
กันไปบ้างของแต่ละสำนวน
สรุป
เมื่อศึกษาตำนานพระเจ้ายอดคำทิพย์ จะเห็นได้ว่า สอดคล้องกับการศึกษา “วรรณกรรมตำนาน
ล้านนา : การศึกษาวิธีการสร้าง” ของ วิลักษณ์ ศรีป่าซาง ที่แบ่งเนื้อหาได้เป็น ๗ กลุ่ม คือ (๑) ตำนานปูชนีย
สถาน (๒) ตำนานประวัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ (๓) ตำนานเมือง (๔) ตำนานบุคคล (๕) ตำนานปูชนียวัตถุ
(๖) ตำนานประวัติศาสตร์พุทธศาสนา (๗) ตำนานเบ็ดเตล็ดอื่น ๆ โครงสร้างหลักของตำนานทุกกลุ่มนั้น
สามารถกำหนดองค์ประกอบได้ ๓ ส่วน คือ แก่นเรื่อง ซึ่งเป็นใจความสำคัญหลักที่ผู้แต่งต้องการนำเสนอ
์
เนื้อหาหลัก เป็นองค์องคประกอบที่ช่วยสถาปนาความสำคัญให้แก่แก่นเรื่อง และเนื้อหารอง เป็นองค์ประกอบ
ที่ช่วยเสริมให้ตำนานมีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น โดยได้รับอิทธิพลจากตำนานหลัก ได้แก่ ตำนานพระเจ้าเลียบโลก
่
ตำนานมูลศาสนา ชินกาลมาลีปกรณ์ ตำนานเชียงแสน ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ด้วยการนำเนื้อหาตอตำนาน
79
ย่อยอื่น ๆ โดยใช้วิธีการตัดตอนไปแต่งใหม่ หรือ ยืมความคิดและวิธีการแต่งไปใช้
และจะเห็นได้ว่า ส่วนนำเรื่องเป็นการกล่าวถึงตำนานเมืองลับแลที่มีความสอดคล้องกับเรื่อง
พระพุทธเจ้าเลียบโลก ตำนานในกลุ่มนี้มีเนื้อหาเพื่อนำเสนอเรื่องราวการกำเนิดพระธาตุ พระพุทธรูป และ
ประวัติความเป็นมาของสถานที่ โครงเรื่องของตำนานประกอบด้วย ๓ ตอน คือ พุทธเสด็จ กล่าวถึงเรื่องเหต ุ
ปรารภ ผู้ตามเสด็จ บุคคลหรือสิ่งที่ทรงพบ การประทานพระธาตุ การรักษาพระธาตุ พุทธทำนาย กล่าวถึงเรื่อง
์
ุ
ี่
พระพุทธเจ้าทรงทำนายว่าเมื่อพระองคปรินิพพานแล้วจะมีผู้นำพระบรมสารีริกธาตมาบรรจุเพิ่มไว้ ณ ทบรรจ ุ
เส้นเกศานั้น พุทธสถาน คือเรื่องราวราวของการสร้างศาสนวัตถุต่าง ๆ หรือปฏิสังขรณ์ ในตอนนี้มักมี
80
ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย
78 ประเสริฐ ณ นคร และปวงคำ ตยเขียว, ๒๕๓๗, หน้า ๒๐๙.
ุ้
79 วิลักษณ์ ศรีป่าซาง, วรรณกรรมตำนานล้านนา : การศกษาวิธีการสร้าง, ศิลปศาสตรมหา-บัณฑิต สาขาวิชา
ึ
ภาษาและวรรณกรรมล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ๒๕๓๙, หน้า ๑๔๕ - ๑๔๗.
80 วิลักษณ์ ศรีป่าซาง, ๒๕๓๙, หน้า ๑๔๕ - ๑๔๗.
การวิเคราะห์วรรณกรรมเมืองลับแล
หน้า ๑๒๑
