Page 356 - เมืองลับแล(ง)
P. 356
ครั้งที่ ๖ อโยธยาได้เมืองสุโขทัยคืน
การเสียเมืองสุโขทัยให้กับเชียงใหม่คงเกิดขึ้นในปี พ.ศ. ๒๐๐๓ ในครั้งที่มีการเรียกชื่อเจ้าเมืองศรีสัช
้
ี่
ั
่
นาลัยควบว่า “พระญาเชลียงสุกโขทย” ก่อนหน้านั้นในสงครามที่ฝายอโยธยายกทัพขึ้นไปรบกับลานนาทเป็น
ศึกชนช้างครั้งใหญ่ เมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๙ ยังปรากฏชื่อเจ้าเมืองสุโขทัยในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ว่า “ขุนราช
อาสา” ชื่อนี้เป็นตำแหน่งขุนดาบ ศักดินา ๕๐๐ ในกรมพระตำรวจขวา ขุนราชอาสาผู้นี้คือนายกอนทองบุตร
้
ของขุนราชอาสาคนเดิมที่เสียชีวิตไป แล้วสมเด็จพระบรมราชาธิราช ที่ ๒ (เจ้าสามพญา) จึงแต่งตั้งให้
นายก้อนทองขณะอายุ ๑๙ ปี รับราชการเป็นขุนราชอาสาแทนบิดา ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๙๘๑ แต่ขุนราชอาสา
ได้มาครองเมืองสุโขทัยตั้งแต่ปีใดไม่ปรากฏแน่ชัด แต่คงหลังจากที่พระมหาธรรมราชาที่ ๓ (รามราชา)
สวรรคตไปแล้ว สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถจึงแตงตงให้ขุนราชอาสามาครองเมืองสุโขทัย ขุนราชอาสา
่
ั้
จึงได้ครองเมืองสุโขทัยอย่างน้อยตั้งแต่ พ.ศ. ๑๙๙๙ - ๒๐๐๓
้
ซึ่งเมื่อ พ.ศ. ๒๐๐๕ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐฯ ไดบอกว่า “ศักราช ๘๒๔
(พ.ศ. ๒๐๐๕) มะเมียศก...แล้วให้พระกลาโหมยกพลไปเอาเมืองสุกโขไทย ได้เมืองคืนดุจเก่า” พระกลาโหม
ในที่นี้ตรงกับตำแหน่ง “สมุหพระกลาโหม” มีทินนามในพระไอยการตำแหน่งนาทหารหัวเมือง ว่า “เจ้าพญา
มหาเสนาบดี วิรีภักดีบดินทร สุรินทรฦๅไชย อภัยพิรียปรากรมภาหุ สมุหะพระกลาโหม นา ๑๐๐๐๐” เป็นไป
ได้ที่มีการเสียเมืองสุโขทัยเป็นเมืองขึ้นลานนากว่า ๒ ปี ตรงกับ ยวนพ่าย โคลงดั้น ได้กล่าวถึงในโคลงบทท ๗๓
้
ี่
ว่า
๏ แถลงปางจอมโลกเจ้า จอมเลือง เลอศนา
เสด็จคอบคืนพลไกร แต่งไว้
แถลงปางแต่งหัวเมือง ขุนหมื่น ไปนา
เอาศุโขทัยได ง่ายงาม
้
และ โคลงบทที่ ๙๙ ได้บอกว่า
๏ จำเนียรท้าวใช้ทาษ ชาญไชย
คุมส่ำแสนยากร คลี่คล้อย
เอาศรีสุโขไท เดียวดีด มือแฮ
ฦๅล่งลาวลักสร้อย สั่นหัว
มหาสรีธัมมติโลกราชะ : ติโลกราชกับอำนาจเหนือดินแดนเหนือล่าง
หน้า ๖๘
