Page 359 - เมืองลับแล(ง)
P. 359
เมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ ทรงลาผนวชแล้วทรงโปรดฯ ให้สร้างวัดพุทไธสวรรย์แต่ก็ไม่ทราบว่า
้
วัดพุทไธสวรรย์ในโคลงบทนี้ตั้งอยู่ที่ใดกันแน่ ไม่มีหลักฐานที่แน่ชัด และในขณะเดียวกันก็ไดมีการสร้างกำแพง
ั้
เมืองพิษณุโลก ปรากฏใน ยวนพ่าย โคลงดน โคลงบทที่ ๘๐ ได้บอกว่า
๏ ปางสร้างอาวาศแล้ว ฤๅแสดง
คือพุทไธสวรรย์หมาย ชื่อช ี้
ปางถกลกำแพงพระ พิษณุ แล้วเฮย
อยู่ซ่างพระเจ้าฟี้ เฟื้องบร
จึงเป็นไปได้ที่สมเด็จพระสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถได้สร้างกำแพงเมืองพิษณุโลกขึ้นในครั้งนี้คงเป็น
การเปลี่ยนชื่อเมืองจาก “สรลวง-สองแคว” และ “ชัยนาท (ชยนาถ)” เป็นชื่อเมืองพิษณุโลกในคราวนี้เอง
้
อนึ่งในการออกผนวชของสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถไดแสดงถึงนัยยะทางการเมืองระหว่างลานนา
้
ี
ุ
เชียงใหม่และอโยธยาพิษณโลกเช่นกัน ดังที่ได้กล่าวไว้ในตำนานพื้นเมืองเชยงใหม่ ว่า เมื่อนั้นสมเดจพระบรม
็
ไตรโลกนารถมีพระราชประสงค์ที่จะออกผนวชกระทำเนกขัมมบารมีให้พระอินทราชา (พระราชโอรส) สำเร็จ
ราชการเมืองสองแควแทน แล้วให้ราชทูตมาเจริญสัมพันธไมตรีกับหมื่นด้งนครที่เมืองเชลียง - เชียงชื่น แต่ไม่
ี
สำเร็จ สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถจึงส่งราชทูตไปที่นครเชยงใหม่ถวายบังคมเจ้าพระญาติโลกราช ขอเอา
เครื่องบริขารและพระสงฆ์ในเมืองเชียงใหม่มาบวชให้ เจ้าพระญาติโลกราชก็ได้ทรงแต่งเครื่องสมณบริขารและ
พระสงฆ์ในฝ่ายอรัญวาสี ๑๒ รูป ให้ไปบวชพระญาใต้บรมไตรโลกนารถ เมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถทรง
ื่
ิ
ั
ผนวชแล้วทรงให้มหาเถรชอ พระโพธิสมภาระ เป็นราชทูตมาขอบิณฑบาตเอาเมืองเชลียงคืน เจ้าพระญาตโลก
ราชทรงมีพระราชดำรัสว่า นี่เป็นคำของนักบวชแล้ว อย่าให้มาแก่เรา แล้วโปรดฯ ให้พระมหาเถระประชมสงฆ์
ุ
ในฝ่ายอรัญวาสี ให้พระโพธิสัมภาระไปเจรจากับคณะสงฆ์ทั้งหลาย พร้อมด้วยฝ่ายฆราวาสขุนนางในราชสำนัก
เชียงใหม่อีก พระมหาเถรเชียงใหม่จึงเจรจากับพระมหาโพธิสัมภาระว่า “แต่ก่อน ท้าวพระญาทั้งหลายสละ
ราชสมบัติแล้วออกบวชในพระศาสนาก็ดี บวชเป็นฤๅษีก็ดี ซึ่งจะปล่อยวางในราชสมบัติ ทีนี้พระญาใต้บรม
ไตรโลกนารถออกบวชแล้วมาขอเอาบ้านเอาเมืองฉันนี้ไม่ควร” แล้วให้พระโพธิสัมภาระนำความไปทูลแก่
สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถดังความนั้น
จะเห็นว่าจากการกระทำยุทธหัตถีใน พ.ศ. ๒๐๐๐ ที่พระอินทราชาถูกพระแสงปืนที่หน้าผากนั้น ยังมิ
ทรงสิ้นพระชนม์ ซึ่งในเอกสารฝ่ายล้านนาได้บอกว่าสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถได้ทรงแต่งตั้งพระองค์เป็น
ผู้สำเร็จราชการต่างพระเนตรพระกรรณเมื่อคราวทรงผนวช เป็นไปได้ว่า สมเด็จพระบรมราชาธิราช ผู้เป็นพระ
อนุชาธิราช ได้รักษาราชการที่กรุงศรีอโยธยา แต่ในขณะทสมเดจพระบรมไตรโลกนารถทรงผนวช ทรงแตงตง
่
ี่
็
ั้
ให้พระอินทราชา พระราชโอรสขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการที่เมืองพิษณุโลก
มหาสรีธัมมติโลกราชะ : ติโลกราชกับอำนาจเหนือดินแดนเหนือล่าง
หน้า ๗๑
