Page 353 - หนังสือเมืองลับแล(ง)

ครั้งที่ ๓ ฝ่ายล้านนาเอาคืน : ล้อมเมืองพิษณุโลก

ใน พ.ศ. ๒๐๐๒ ปีกัดเหม้า (ปีเถาะ) เดือน ๔ เจ้าพระญาติโลกราชได้ยกทัพล้านนามายังเมืองสองแคว

(พิษณุโลก) ซึ่งในขณะนั้นสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถเสด็จประทับอยู่ในเมือง ทัพล้านนามาล้อมเมือง

พิษณุโลกไว้นานนัก สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถได้มีพระดำรัสกับ “แม่พระญา” พระราชมารดาในสมเดจ
็
พระบรมไตรโลกนารถ ว่า “พระเปนเจ้าหนเหนือมาขังไว้เมินนัก เราค็เปนอันค่ายอันแคนนัก เรา

จักเยียะรือดีชา พระเปนเจ้าอย่าออก เท่าเอาเวียงเล้าเปนโรงเทิอะ” ซึ่งเจ้าพระญาติโลกราชไดยกทัพมา
้
ั
ล้อมเมืองพิษณุโลกไว้ในครั้งนี้นานนัก เราก็เป็นอันยากแค้นที่จะจัดการได้ ฝ่ายเชียงใหม่ไม่ยอมถอยทพออกไป
คงหวังเอาเมืองเป็น “เล้า” เป็น “โรง” ล้อมจนกว่าจะจับเราได้ ทำให้ขุนเพชรรัตน์ เจ้าเมืองกำแพงเพชร จง
ึ
ได้อาสาสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ “ขอผ่าหมู่ทับพระเปนเจ้าหนเหนือในฅืนนี้” โดยใช้กำลังพล ๖,๐๐๐ คน

พอในเวลาเที่ยงคืน ขุนเพชรรัตน์ได้ล่องเรือเข้ามาแล้วรัวตีกลอง อย่างว่ามีกองทัพกองพลมากนัก เมื่อรุ่งเช้าเจา
้
พระญาติโลกราชจึงให้หมื่นด้งนครมาเข้าเฝ้า แล้วถามว่า “มึงให้ขุนผู้ใดไพรักษาทางนี้ พ้อยหื้อชาวใต้ล่องหนี

ได้ เอาเข้ามาจักขวักตาเสียนับเสี้ยงชู่ฅน” แล้วหมื่นด้งนครทูลว่าในเวลาที่ชาวใต้หนีนั้น เป็นเวลาที่มืดมาก

เขาจึงล่องเรือผ่านไปโดยง่าย ถ้าพระองค์จะควักดวงตาจงขวักดวงตาข้าเถิด เจ้าพระญาติโลกราชจึงไม่ว่าอันใด
ต่อ

เมื่อเจ้าพระญาติโลกราชทรงทราบว่าสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถหนีออกจากเมืองพิษณโลกไปไดจง
ึ
ุ
้
ั
จัดพลศึกไล่ตาม สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถได้หนีไปตั้งทัพอยู่ที่ริมแม่น้ำราชธานี (แม่น้ำยม) เขตเมืองสุโขทย
หมื่นด้งนครจึงขอพระราชานุญาตนำพลศึกไปไล่ตามทัพของสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถแล้วจับเอาคน
ทั้งหลายมาให้ได้ เจ้าพระญาติโลกราชจึงว่า “มันค็พระญา เราค็พระญา เราแพ้มันเท่านั้น มันค็อายเราแล้ว

หมื่นด้ง มึงอย่าไพเทิอะ” แล้วเจ้าพระญาติโลกราชก็ให้เราริพลถอยทัพกลับเมืองเชียงใหม่ แล้วให้รางวัลแก่ขุน
หมื่นทั้งหลาย

ครั้งที่ ๔ ได้เมืองเชลียง แล้วยกไปถึงกำแพงเพชร

ต่อมาใน พ.ศ. ๒๐๐๒ ปีกัดเหม้า (ปีเถาะ จ.ศ. ๘๒๑) ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ได้บอกว่า เจ้าพระ
ญาติโลกราชได้ยกพลศึกไปรบเมืองลื้อ จึงให้หมื่นด้งนครดูแลเมืองเชียงใหม่ป้องกันทัพจากฝ่ายอโยธยาเมืองใต

้
ฝ่ายสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถทรงทราบว่าเจ้าพระญาติโลกราชยกทัพไปตีเมืองลื้อ “จิ่งเอาริพลมา

ั
ื
ั
ตกเสิก็เมองแพล่ ข้ามเขาพิงมามากนัก” หมื่นด้งนครจึงนำทัพไปต้งรับ ฝ่ายเจ้าพระญาติโลกราชก็ยกทพลง
ื
มาจากเมืองลื้อแล้วตามไปร่วมกับหมื่นด้งนคร สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถเห็นท่าทางจะไม่ดีถอยทัพคนไป
่
เจ้าพระญาติโลกราชจึงนำทัพไลตามทพอโยธยาไม่ทันลงมาถึงเมืองเชลียง (ศรีสัชนาลัย) “ว่าจักปล่นเอาเมอง
ื
ั
มหาสรีธัมมติโลกราชะ : ติโลกราชกับอำนาจเหนือดินแดนเหนือล่าง

หน้า ๖๕