Page 205 - การประชุม HACC Forum ครั้งที่ 13

201

09-04 Poster Presentation

ชื่อเรื่อง : ผลการพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานโดยภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วม คปสอ.ละหานทราย จังหวัด
บุรีรัมย์

ผู้นำเสนอ : ราตรี ลาเภาพันธ์ ตำแหน่ง : พยาบาลวิชาชีพ
E-mail : Ratreenongpang@gmail.com เบอร์โทรศัพท์ : 08 8595 7538
ID line : ratreenongpang2523
หน่วยงาน : งานผู้ป่วยนอก (NCD) โรงพยาบาลละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์

ความเป็นมาและความสำคัญ : จากการวิเคราะห์ข้อมูลสุขภาพอย่างต่อเนื่องร่วมกันในระดับอำเภอพบประชาชนป่วย
ด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเพิ่มขึ้นทุกปี ในปี 2561 พบโรคเบาหวานอยู่ที่อันดับ 2 รองจากโรคความดันโลหิตสูง โดยพบ
ความชุกผู้ป่วยรายใหม่มากที่สุดที่ ต.ละหานทราย และต.ตาจง เนื่องจากอยู่ในเขตพื้นที่เมืองและเป็นกลุ่มพื้นที่ชอบ
รับประทานอาหารหวาน กะทิ พบอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อน 3 อันดับแรก ในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน คือ ไต เท้า ตา

คิดเป็นร้อยละ 45.23, 13.93และ 9.76 ตามลำดับ ในกลุ่มดังกล่าวเกิดภาวะทุพพลภาพและติดเตียงคิดเป็น 2.74 ต่อ
พันผู้ป่วยที่มีภาวะแทรกซ้อน โดยพฤติกรรมสุขภาพที่พบเป็นปัญหาในกลุ่มเบาหวาน คือ การกินอาหารหวาน เค็ม
เน้นข้าวและแป้งเพื่อเป็นพลังงานหลัก ในการทำงานร่วมกับไม่ออกกำลังกาย กลุ่มช่วงอายุ 25-45 ปีประกอบอาชีพ
กรีดยางพารา ดื่มกาแฟสาเร็จรูปทรีอินวัน และเครื่องดื่มชูกำลังมากขึ้นส่งผลให้พบกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อน
มากขึ้น นอกจากนี้ปัญหาเรื่องการขาดนัดจากการขาดความรู้เรื่องโรคและการรักษาต่อเนื่องก็เป็นปัญหาสำคัญของ
การดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้อีกด้วย
กิจกรรมการพัฒนา : พัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานโดยภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วม คปสอ. ละหานทราย
ประกอบด้วยกิจกรรม 1) การวางแผนการดูแลผู้ป่วยรายบุคคล รายกลุ่ม (PL) ซึ่งเป็นการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเป็น

การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ของผู้ป่วยและการเรียนรู้จากกิจกรรมที่ทาให้ผู้ป่วยเข้าใจบทบาทในการดูแล
ตนเองมากขึ้น 2) การให้ความรู้คำแนะนำและทักษะที่จำเป็น (SMBG) 3) การติดตามกระตุ้นทางโทรศัพท์ติดตาม
ผู้ป่วยขาดนัด 4) การเยี่ยมบ้านร่วมกับภาคีเครือข่าย อ.ละหานทราย ในกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน และ 5)
พัฒนาระบบสารสนเทศและการจัดการข้อมูลอย่างต่อเนื่อง
การวัดผลและผลของการเปลี่ยนแปลง: ผลการพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานโดยภาคีเครือข่ายมีส่วน
ร่วมคปสอ.ละหานทรายส่งผลให้ผู้ป่วยเบาหวานมีระดับน้าตาลเฉลี่ยสะสมในเม็ดเลือดแดง (HbA1C) จากร้อยละ
45.13 ในปี 2561 เป็นร้อยละ 45.58 ในปี 2562 และได้รับการดูแลที่ชัดเจน มีการเชื่อมโยงภาคีเครือข่ายในการดูแล
ครอบคลุมยิ่งขึ้นสามารถลดอัตราการเกิดโรคแทรกซ้อน โรคเบาหวานเข้าจอประสาทตา ภาวะแทรกซ้อนทางเท้า
หัวใจ ไตวายเรื้อรัง หลอดเลือดสมองจากร้อยละ 15.83 ในปี 2561 เป็นร้อยละ 12.99 ในปี 2562 และอัตราตายจาก

ร้อยละ 0.51 ในปี 2561 เป็นร้อยละ 0.34 ในปี 2562 ตามลำดับ โดยไม่ต้องใช้ทัพยากรทางราชการเพิ่ม
บทเรียนที่ได้รับ : การสร้างและพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานให้มีคุณภาพอย่างต่อเนื่องนั้น ควรใช้แนวคิด
การพัฒนาแบบมีส่วนร่วมทั้งผู้ป่วยและเครือข่ายโดยต้องพัฒนาศักยภาพบุคลากรให้มีความรู้และความเข้าใจในโรค
รวมถึงต้องมีพยาบาลผู้จัดการรายกรณีเป็นผู้ประสานงานในแต่ละหน่วยงาน เพื่อการส่งต่อข้อมูลและการดูแลอย่าง
เป็นระบบจึงจะทำให้เกิดการดูแลผู้ป่วยเบาหวานได้อย่างมีคุณภาพต่อเนื่องและยั่งยืน
คำสำคัญ : โรคเบาหวาน รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวาน การจัดการรายกรณี การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (PL)