Page 304 - การประชุม HACC Forum ครั้งที่ 13

300

14-09 Oral Presentation

ชื่อเรื่อง : ผลของการฟื้นฟูภาวะข้อต่อติดแข็งในผู้ป่วย Chronic stroke หลังได้รับการฟื้นฟู 6 เดือน ด้วยโปรแกรม 4
กระบวนท่า 15 ครั้ง 3 เวลา โรงพยาบาลละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์

ผู้นำเสนอ : กฤษฎา สมรัก ตำแหน่ง : พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ
E-mail : Skristsada@gmail.com เบอร์โทรศัพท์ : 08 4831 1516
หน่วยงาน: โรงพยาบาลละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์

ความเป็นมาและความสำคัญ : ปัจจุบันผู้ป่วย chronic stroke มีจานวนเพิ่มมากขึ้นใน ปี 2551-2562 มี ผู้ป่วยจาน
วน 112,189, และ 265 คน ตามลาดับ มักมีภาวะแทรกซ้อนที่ส่งผลต่อการเคลื่อนไหวคือ ภาวะ ข้อติดแข็ง จาก
ทฤษฎีทางกายภาพบาบัดการขยับข้อต่อข้างที่อ่อนแรงอย่างต่อเนื่องสามารถช่วยลดภาวะข้อติด แข็ง ลดการเกร็งของ

กล้ามเนื้อได้ และการรูปแบบการขยับข้อต่อที่ญาติปฏิบัติได้เองจะส่งผลให้ผู้ป่วยสามารถ ทากิจกรรมต่างๆได้มากขึ้น
การฟื้นฟูภาวะข้อติดแข็งด้วยโปรแกรม“4 กระบวนท่า 15 ครั้ง 3 เวลา พบว่า อัตรา การเกิดภาวะข้อติดแข็งลดลง
และอัตราการช่วยเหลือตนเองของผู้ป่วยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจึงอยากติดตามผล ของการฟื้นฟูด้วยโปรแกรมดังกล่าวใน

ผู้ป่วยหลัง 6 เดือนว่าเป็นอย่างไร
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของการฟื้นฟูภาวะข้อต่อติดแข็งด้วยโปรแกรม “4 กระบวนท่า 15 ครั้ง3 เวลา
ต่อมุมองศาข้อต่อ ค่าคะแนน Barthel index ADL และ STREAM เป็นอย่างไร
วิธีการดำเนินการวิจัย : การศึกษาแบบย้อนหลัง กลุ่มตัวอย่างเป็น chronic stroke ที่มีภาวะข้อติดแข็ง และ ได้รับ

การเยี่ยมบ้านในปีงบประมาณ 2561 ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2561 ถึง 30 กันยายน 2562 จานวน 265 คน มีเกณฑ์คัด
ออกคือผู้ป่วยที่เคยมีประวัติความผิดปกติทางระบบกระดูกกล้ามเนื้อ สื่อสารไม่เข้าใจ ไม่ รับรู้สติ การศึกษานี้ได้
ประชากรเข้าตามเกณฑ์จานวน 130 คน ตัวแปรที่ศึกษาคือ มุมองศาข้อต่อที่ติดแข็ง โปรแกรมการฟื้นฟูภาวะข้อต่อ

ติดแข็ง ค่าคะแนน Barthel index ADL และค่าคะแนนSTREAM วิเคราะห์ ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ
ความสัมพันธ์ด้วยสถิติเชิงวิเคราะห์ Pearson’s Correlation Coefficient
ผลการวิจัย : พบว่า หลังได้รับการฟื้นฟูภาวะข้อต่อติดแข็งไปแล้ว 6 เดือน ภาวะข้อติดแข็ง โดยรวมเฉลี่ยในระดับ
sever ร้อยละ5 moderate ร้อยละ 72 และ mild ร้อยละ 23 มีค่าคะแนน ADL ระดับ Severity ร้อยละ 20

Moderately ร้อยละ 54 และ Mildly ร้อยละ 12 โปรแกรม“4 กระบวนท่า 15 ครั้ง 3 เวลามีความสัมพันธ์ทางบวก
กับมุมองศาข้อ ค่าคะแนน Barthel index ADL และSTREAM2 (r=.32, p< .05 , r=.68, p<.05 และr=.63, p<.05
ตามลาดับ) สอดคล้องกับ ทฤษฎีของ Dr.Herman Kabat1 และ Dr. H S Frenkel1 ที่ใช้การเคลื่อนไหวร่วมกับการ

ยืดและการให้แรงต้านสูงสุดกับกลุ่มกล้ามเนื้อที่มีแรง ซึ่งมีการวางตัวอยู่ในส่วนต้น (Proximal)1 ของรยางค์ เพื่อเร้า
การทางานของกลุ่มกล้ามเนื้อที่อ่อนแรงและวางตัวอยู่ในส่วนปลายของรยางค์ (Distal)1 ร่วมกับการกระตุ้นให้มีการ
เคลื่อนไหวซ้าๆ ที่สามารถบังคับได้ ภายใต้กลไกการรับรู้ของระบบประสาทที่เหลืออยู่ หากผู้ป่วยได้รับการฟื้นฟู
ต่อเนื่องจะช่วยลดภาวะข้อติดแข็ง และสามารถทากิจวัตรประจำวันด้วยตนเองได้ดีขึ้นรวมไปถึงคุณภาพชีวิตผู้ป่วย

และญาติ