Page 56 - BROJ 52/GODINA II/SARAJEVO 3.3.2016.

DRUŠTVO

Umjetnici iz cijelog svijeta podržavali su opkoljeno Sarajevo

A GDJE JE SARAJEVSKA

SUSAN SONTAG?

Bilo bi lijepo vidjeti naše umjetnike kako odlaze u posjetu nekom
od gradova koji stenju pod nesmiljenim udarcima ratnog biča.
Recimo Damasku, koji je znatno više od Sarajeva prijestolnica
Piše: Elis BEKTAŠ kulture i nauke i čiji doprinos civilizaciji znatno nadilazi urbanističku
bliskost bogomolja. Takvim bi činom kulturno Sarajevo pokazalo da
dostojno nosi teret svog povijesnog iskustva te da Zubin Mehta
u Vijećnici nije uzalud izmahivao svojim štapićem

končanje Hladnog rata probudi-
lo je, prije svega u Evropi, sko-
ro jednoglasan optimizam koji
Oje trebao poželjeti dobrodošli-
cu 21. stoljeću. No da je taj optimizam
ipak bio neutemeljen, grubo je pokaza-
lo proljeće 1992. godine, kada je Evropa
vraćena u srednji vijek. Tada je, naime,
otpočela srpska opsada glavnog grada Bo-
sne i Hercegovine, operacija čiji su vojni
ciljevi ostali u sjeni političkih i ideološ-
kih. Njome je trebalo demoralizirati, pa i
poniziti stanovnike Sarajeva kako bi oni
kao politički subjekt odustali od ideje o
slobodnoj, suverenoj i demokratskoj ze-
mlji. A da je takav ishod bio postignut u
Sarajevu, s ostatkom zemlje išlo bi veo-
ma lahko.
Premda je mudro bježati od idealiza-
cija i pojednostavljenja, kakvima su rat u
Bosni i Hercegovini pa i opsada Sarajeva
izdašno prekriveni, odbrana teze da se u
Sarajevu tokom rata branila sama suština
civilizacije i slobode ne zahtijeva skoro
nikakav napor. Tu tezu brane činjenice
o opsadi, a svaka naknadna idealizaci-
ja i retoričko prenaglašavanje mogu joj li su to učinili s nekoliko riječi podrške LEGENDA WOODSTOCKA PJEVA
samo odmoći. u kakvom intervjuu ili stvaranjem dje- “SARAJEVO, LJUBAVI MOJA”
Da pitanje odbrane Sarajeva svojim la trajne vrijednosti posvećenog opsadi Kraća je, ali još većeg poštovanja do-
značajem nadrasta okvire samoga glav- grada, kao što je učinio Belgijanac Her- stojna lista onih umjetnika i intelektuala-
nog grada, pa i države, te da je tu riječ o mann Huppen, jedan od najuglednijih ca koji su se odvažili posjetiti opsjednuti
odbrani temeljnih civilizacijskih tekovi- autora stripa na svijetu, sa svojim stri- grad. Skoro je degutantno i deplasirano
na, za koje su od 1939. do 1945. godine pom Sarajevo Tango, objavljenim 1995. navoditi uobičajenu frazu da su tom pri-
prolivene rijeke krvi, još tokom opsade godine, ratni dopisnik Michael Nichol- likom rizikovali vlastite živote, jer bismo
shvatili su mnogi umjetnici i ljudi od son sa svojom knjigom Natašina priča, po ih njome na neki način sveli do razine
duha širom svijeta, pa i oni čija važnost kojoj je kasnije snimljen film Dobrodošli običnih avanturista. A to su bili ljudi koji
ostaje u okvirima estrade. u Sarajevo, ili Josif Brodski, koji je jed- su smatrali da moraju doći ondje gdje se
Dugačka je lista onih koji su se soli- nu svoju pjesmu posvetio ratu u Bosni i rješavaju pitanja važnija od života i smr-
darizirali s patnjom Sarajeva, svejedno da Hercegovini. ti, a prije svega pitanje slobode.

56 3/3/2016 STAV