Page 31 - STAV broj 277

ne bi išli prema zapadnoj Evropi, a da zauzvrat EU, sa šest mili- članicama”. “Nama je potrebno, ukupno gledano, manje pravila,
jardi eura, pomogne Turskoj za zbrinjavanje migranata, ali je od ali kojih bismo se pridržavali.”
toga realizirano manje od polovine, i to ne preko Vlade Turske već U sagledavanju Macronovih stavova za “renesansu” EU tre-
preko raznih humanitarnih organizacija. Do početka 2020. godine ba imati u vidu činjenicu što se on, upravo u vrijeme pokretanja
Turska je iz svog budžeta za migrante dala “najmanje 40 milijardi te svoje ideje, u Jelisejskoj palati sastao s “tridesetak svjetskih in-
američkih dolara”. Na naprijed navedene činjenice ukazao je mi- telektualaca”, među kojima je bio bh. književnik Abdulah Sidran,
nistar vanjskih poslova Turske Mevlüt Çavuşoğlu putem kolumne a potpisnici su Manifesta koji je početkom 2019. godine napisao
za njemački list Bild. francuski filozof Bernard-Henri Lévy kao upozorenje da se “Evro-
Zato što EU ne ispunjava svoje obaveze, predsjednik Turske pa nalazi u opasnosti i da je sada potrebno boriti se za ideju Evrope
Recep Tayyip Erdoǧan zaprijetio je da će milione migranata koje prije no što nestane u valovima populizma”. Uvažavajući “svjetske
zbrinjava Turska pustiti ako žele da idu prema granicama EU. Kada intelektualce”, Macron je poklonio pažnju njihovim mišljenjima
je ta prijetnja realizirana, uslijedio je migrantski pritisak na granici putem potpisivanja Lévyjevog Manifesta o stanju u Evropi. Ta su
prema Grčkoj, koja je upotrijebila silu da zaustavi migrante (vatre- mišljenja podudarna s Macronovom idejom “renesanse” EU koju
no oružje, dimne bombe, suzavac, potop čamaca koje koriste mi- treba braniti od neprijateljstva populista i desničara.
granti, ubistva i ranjavanja). Indicira se da je francuski predsjednik Macron naklonjen ide-
Povodom evropskih otpora odluci Turske da omogući migran- ološkim utjecajima francuskog filozofa Lévyja na osnovama uni-
tima odlazak prema Zapadnoj Evropi, sredinom oktobra 2019. go- verzalnih, pa i evropskih vrijednosti.
dine turski predsjednik Erdoǧan je poručio: “Hej, Evropska unijo, Širinu, dubinu, dosljednost i kontinuitet pozitivnog ideološkog
urazumite se. Ponavljam. Ne zovite ovo invazijom, ona to nije. Ako utjecaja filozofa Lévyja u novije vrijeme, pored njegovog Manife-
nastavite, otvorit ćemo kapije i poslat ćemo vam 3,6 miliona izbje- sta, pokazuje turneja u 20 zemalja Evrope pozorišne predstave pod
glica.” Ovu Erdoǧanovu izjavu osudili su lideri EU u Bruxellesu. nazivom U potrazi za Evropom, koja je sredinom maja 2019. godine
Najradikalniji odgovor dao je mađarski premijer Viktor Orban: izvedena i u Sarajevu. Tom prilikom Lévy je rekao da je duh Sara-
“Ako Turska pusti dodatnih stotine hiljada migranata, morat ćemo jeva kakav on poznaje upravo primjer kakva bi Evropa trebala biti,
upotrijebiti silu da zaštitimo mađarski granicu.” pa je u vezi s tim komplimentom društvu i državi BiH zvaničnici-
U jesen 2019. godine, po ocjeni komesarke Vijeća Evrope Dunje ma EU poručio da trebaju “hitno, zaista hitno, započeti razgovore
Mijatović, stanje s migrantima u kampovima na grčkim ostrvima o ulasku BiH u EU”. n
je eksplozivno i na rubu katastrofe: ima dosta oboljelih, posebno
djece, kojima nisu dostupni lijekovi.
Tada, početkom marta 2020. godine, u Bruxellesu s predsjedni-
com EK Ursulom von der Leyen i predsjednikom Evropskog vijeća
Charlesom Michelom Erdoǧan je dogovorio da ministar vanjskih
poslova Turske Mevlüt Çavuşoğlu i visoki predstavnik za vanjsku i
sigurnosnu politiku EU Josep Borrell izvrše analizu provedbe ugo-
vora EU i Turske iz 2016. godine.
U to vrijeme, za potrebe Grčke u suočavanju s eskalacijom ula-
ska migranata na njenu teritoriju, predsjednica EK Ursula von
der Leyen odobrila je 700 miliona eura. Grčko-turska granica u
Bruxellesu se smatra “štitom” vanjskih granica EU.
Ministar diplomatije EU Josep Borrell zalaže se za podršku 27
zemalja članica da “oživi vojna misija EU” razmještanjem brodova
u vodama preko kojih iz Afrike i Azije dolaze migranti.

MACRONOVO ZALAGANJE ZA “RENESANSU” EU
Imajući u vidu narušenu stabilnost EU, što implicira nje-
nu neizvjesnu perspektivu, predsjednik Francuske Emmanuel
Macron, putem autorskog teksta koji su objavili mediji svih 28
država članica, ukazao je da je nužna “velika promjena” u EU,
da putem takvih promjena treba odvratiti države članice od de-
sničarske, nacionalističke tendencije, da se Velika Britanija po-
grešno odlučila za “Brexit” jer njeni građani nisu bili pravilno
informirani o tom pitanju, da EU treba novi sporazum o odbra-
ni i sigurnosti, da u tom cilju treba osnovati Evropsko sigurno-
sno vijeće, koje bi uključivalo i Veliku Britaniju bez obzira na
“Brexit”, da stranim silama treba zabraniti finansiranje evrop-
skih političkih partija, da se zavede strožija kontrola granica na
šengenskom prostoru, da EU treba imati zajedničke granične
snage i zajedničku evropsku kancelariju za azil, da EU treba
uvesti nove mjere socijalne zaštite, nove ekološke mjere i osno-
vati mehanizme kontrole hrane širom EU, te da EU treba imati
zajedničku stolicu u UN-u itd.
Macronove stavove o “renesansi” EU prvi je podržao austrij-
ski kancelar Sebastian Kurz. Rekao je da se slaže s Macronovim
mišljenjima, posebno u pogledu zaštite granica i konkurentnosti,
ali da EU treba graditi kako bi bila “snažna u velikim pitanji-
ma, a kod ostalih odlučivanje prepustila regijama ili državama

STAV 25/6/2020 31