Page 53 - STAV broj 261

rošle je sedmice, 26. februara
2020. godine, u 91. godini na
ahiret preselio Muhamed Fili-
Ppović, poznati bošnjački i bo-
sanskohercegovački mislilac, profesor,
akademik i znanstveni radnik. Rodio se
u Banjoj Luci 1929. godine, gdje je zavr-
šio osnovnu i srednju školu. Studirao je
filozofiju, prirodne nauke i historiju u
Beogradu i Zagrebu. Doktorat na Filo-
zofskom fakultetu u Sarajevu odbranio
je 1962. godine. Nekoliko godina posli-
je biran je za vanrednog, a 1972. godine
za redovnog profesora na predmetima
Logika sa metodologijom i Metodologija
naučnog rada na Odsjeku za filozofiju i
sociologiju Filozofskog fakulteta u Sa-
rajevu. Postaje redovni član Akademi-
je nauka i umjetnosti od 1987. godine, analitičkom i kritičkom mišljenju. Bio godine u Životu, u vrijeme kada je glav-
a 2015. godine i predsjednik Bošnjačke je poštovan i hvaljen među intelektual- ni i odgovorni urednik Života upravo
akademije nauka i umjetnosti. Djelovao nom zajednicom, posebno među običnim Mehmedalija Mak Dizdar, koji je samo
je više od pedeset godina kao profesor narodom, ali u isto vrijeme snažno na- godinu ranije objavio glasovitu zbirku
Univerziteta u Sarajevu, ali i na stra- padan i osporavan, a nečesto i vrijeđan. pjesama Kameni spavač. Filipovićev esej
nim univerzitetima i visokim školama, Bez sumnje, ovog legendarnog Krajišni- nastaje upravo povodom Makove zbir-
te akademijama i drugim znanstvenim ka Bosna i Hercegovina će pamtiti kao ke, ali i povodom Selimovićevog roma-
institucijama. Filipović je napisao ve- jednog od svojih velikih naučnika, ali na Derviš i smrt, kao i Sušićevih Pobuna,
liki broj knjiga, monografija i radova. i po tome što je dugogodišnjim javnim objavljenim također 1966. godine.
Njegova bibliografija obuhvata gotovo djelovanjem uspio afirmirati i vratiti u Muhamed Dželilović, dekan Filozof-
2.000 jedinica. Bio je i diplomata, am- život staro nacionalno ime našeg naro- skog fakulteta Univerziteta u Sarajevu,
basador Bosne i Hercegovine u Švicar- da – Bošnjak i Bošnjaci”, rekao je Fočo, i dugogodišnji profesor na Odsjeku za
skoj i Velikoj Britaniji. te dodao da je Filipović bio promotor komparativnu književnost, osvrnuo se
U petak, 28. februara, u Rektoratu mnogih ideja koje su već ušle u histo- za Stav na ovaj Filipovićev esej, rekavši
Univerziteta u Sarajevu održana je ko- riju Bosni i Hercegovine. da je u to vrijeme bilo zabranjeno afir-
memoracija. Prisutnima se u ime Fi- “Jedna od najpoznatijih jeste njegova mirati nešto što se ni ideološki ni po-
lozofskog fakulteta u Sarajevu obratio ideja bosanskog duha, o kojoj je napi- litički nije željelo priznati. “O tome je
prof. dr. Salih Fočo, nekadašnji student sao jedan prigodan esej koji ulazi u an- bilo gotovo pa zabranjeno govoriti. U to
akademika Filipovića i njegov dugogo- tologije pisane riječi o našem prostoru vrijeme pokrenuti afirmaciju nečega što
dišnji kolega, kazavši da se oprašta od i našoj duhovnoj kulturi. U tom eseju je autentičan bosanski duh, autentična
profesora koji je svoj radni vijek vezao Filipović je ustvrdio da bit duhovnosti bosanska kultura, a time potegnuti vrlo
za Filozofski fakultet i Univerzitet u Sa- Bosne nije ona podijeljena, nego jedin- opasno pitanje bosanske državnosti, kon-
rajevu. “Akademik Muhamed Filipović stvena, koju on naziva bosanskom i koja tinuiteta bosanske kulture, specifično-
najsnažniji je intelektualni autoritet, se očituje kao sukus ukupnog historij- sti bosanskog duha, bilo je vrlo rizično.
gotovo enciklopedija Bosne i Bošnja- skog iskustva, suživota tri vjere i tri na- Naravno, on je ovo pitanje pokrenuo iz
ka, istaknuti filozof, pisac, povjesničar i roda”, pojašnjava Fočo. književnosti, ali su se reference odmah
političar; omiljeni profesor, vječiti bun- Riječ je o eseju Bosanski duh u knji- pojavile i na političkom planu. Hrabrost
tovnik i opozicionar, poznat po svom ževnosti – šta je to?, objavljenom 1967. s kojom je stupio na javnu scenu tadaš-
nje zemlje zaista je zahtijevala izuzet-
no puno snage i izuzetnu intelektual-
nu spremu. Imao je naučne argumente
u rukama i onda kada se borio za ovu
zemlju i na ideološkom i na političkom
planu”, potcrtao je Dželilović.
Miro Lazović, predsjednik Skupštine
Republike Bosne i Hercegovine od 1992.
do 1996. godine, akademika Muhame-
da Filipovića upoznao je prije Agresije
na Bosnu i Hercegovinu, te je kao mlad
čovjek koji je ušao u strukture države,
kao parlamentarac u Skupštini RBiH,
imao priliku i da se druži s Filipovićem.
“Upijao sam sve njegove misli koje su
tada za mene kao mladog čovjeka bile
putokaz i smjer u kojem bih se trebao
kretati kada je u pitanju Bosna i Her-
cegovina. Intenzivnije smo se družili

STAV 5/3/2020 53