Page 80 - STAV broj 324

KULTURA

Piše: Željko GRAHOVAC Stvarnost i koješta što se krije iza nje
ROMAN KOJI SE

Enagrađen na konkursu Fondaci- NE ODLOŽI DOK
tnologija je oblast oko koje se splela
fabulacija kratkog romana Muke
majstora Antona s Padove (koji je
je za izdavaštvo FBiH za 2020. godinu);
etnologija je, uistinu, jedna od oblasti u
kojoj se istraživački i kreativni duh Mile GA NE DOČITAŠ
Jukića (rođenog 1966. u Kreševu) iskazao
i potvrdio – premda je u našoj kulturnoj
Nakon zapaženih knjiga Samo jednom se DO KRAJA
javnosti poznatiji kao književnik, član
Društva pisaca u BiH od 2015, kao pu-
blicist, novinar, dokumentarist i urednik.

gubi (roman, 2012) i Od koložega do snež-
nika (poezija, 2015), nedavno se pojavio Milo Jukić, “Muke majstora Antona s Padove”, “Planjax”,
iz štampe i roman koji vam želimo pred-
staviti u ovom osvrtu. Tešanj, 2021.
Ispisan u prvom licu (“ich-forma”),
kao pripovijest o jednomjesečnom nagrad-
nom stipendijskom boravku u rezidenci- mentaliteta/senzibiliteta, u oba ta kulturna – spontanom simpatijom i slobodnom
jalnom smještaju za istraživače-etnologe miljea – istarskom i srednjobosanskom – ljubavlju s razvedenom medicinskom
“Kažunu” u Pazinu, ništa drugo o pripo- što je vrlo blisko i privlačno/prisno autoru, sestrom-akušerkom Marinom, samohra-
vjedačkom subjektu nećemo saznati osim to jest njegovom pripovjedačkom subjek- nom majkom (koja ipak nikad ne prelazi
inicijala M. L. i podatka da je kao laik-ku- tu: duh romana vjerno oslikava i prenosi granice, u smislu neke preeksplicitnosti
stos zaposlen u kulturnim blagom bogato taj kulturološki specifikum i taj senzus opisa), u vezi s čim će se, međutim, kao
opremljenom muzeju nekog srednjobo- (unutar kog je moguće da “i fratri imaju prepreka pojaviti nagla opsjednutost
sanskog samostana te o boravku koji mu po dvije cure”, da
je omogućen na natječaju udruge “Štriga” vilenjaci, vještice
iz Pazina, u Istri, kao domaćinska potpora i fantastična mit-
istraživanju kojim bi se tamo bavio (a tiče ska bića budu po-
se aplicirane etnološke teme Nadnaravne sve realan element
pojave i fantastični motivi i borba Crkve pro- kulturne baštine, go-
tiv takvih vjerovanja kao čimbenik nastanka tovo na svakom ko-
i rasta pojedinih naselja u Istri). raku vidljiv i prepo-
Ovaj kratki roman odlikuje se vrlo znatljiv, kao što je to
vještim preplitanjem nekoliko poetičkih/ slučaj upravo u Istri).
žanrovskih modela ili vrsta proznog izra- Elementi putopisne
za: Jukić je u lijepo organiziranu i sple- proze ugrađeni su u
tenu fabulu unio raznovrsne elemente sažete i efektne opise
stvarnosno-ispovjedne proze, kozerije, istarskih eksterijera i
satire, putopisno-esejističke, stručno-et- pejzaža, koji više nego
nološke pa i čisto fantastički profilirane bilo koja druga područ-
pripovjedne proze. “Šmek” stvarnosnog ja regije naprosto odišu
posebno dolazi do izražaja u opuštenom nekim mitskim, izvan-
tonu dobroćudne ironije s kojom autor vremenskim i fantastič-
vrlo slobodno i duhovito opisuje osebujni kim ozračjem.
duh franjevaca u srednjobosanskom pod- Roman ne bi bio to
neblju, odnosno u samostanskom muzeju što jest da nema u fabu-
gdje je zaposlen, kao i u dionicama tek- lu ugrađenu i “ljubavnu
sta gdje izvještava o kulturološkoj pito- priču”, to jest avanturu u
resknosti i jedinstvenosti, začudnostima koju se pripovjedački su-
i drevnostima istarskog podneblja – ne bjekt upušta s Istrijankom
ustežući se da i u autorefleksijama svog koju je ranije “upoznao” na
pripovjedačkog subjekta boje i okuse real- internetu; i taj segment
nog života pojača humornom/ironijskom odiše specifiku-
distancom prema samom sebi. mom o kom
Koječega ima sličnog, neuobičajenog, smo već
osebujnog i neukrotivo divljačnog u oba ta govorili

80 21/5/2021 STAV