Page 32 - STAV broj 299

25. NOVEMBAR – DAN DRŽAVNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE

Esad Zgodić, profesor emeritus, dobitnik ovogodišnje
Nagrade “25. novembar” za knjigu godine

BOSNA JE VJEČNA

Politike beogradskog i zagrebačkog režima, i to bez obzira

koje ih partije profiliraju, ne pomišljaju ni sada ni u sagledivoj
budućnosti da odustanu od svog patronatskog odnosa nad
Razgovarao: Mahir SOKOLIJA
Bosnom i Hercegovinom i definitivno našu državu izbace
Fotografija: Velija HASANBEGOVIĆ
uz svojih megalomanskih državnih aspiracija – Bosna
i Hercegovina će, po svemu sudeći, zadugo biti bolna i
neizbaciva kost u grlu neovelikodržavnih apetita

sad Zgodić rodio se 24. novembra Fakultetu političkih nauka Univerziteta u biti teorijski, ideološki i svjetonazorski
1950. godine u Goraždu. U Do- Sarajevu, gdje je umirovljen kao redovni protivnik svake politike koja promovira
boju je završio osnovnu školu i profesor. Za Stav, u povodu dodjele Na- i brani postojeće asimetrije moći, svake
Egimnaziju. Diplomirao je na Od- grade “25. novembar” za knjigu godine, politike koja se zasniva na sakralizaciji
sjeku za filozofiju i sociologiju Filozof- govori o današnjoj ljevici, o zabludama u navodno prirodnih nejednakosti između
skog fakulteta Univerziteta u Sarajevu. Po shvatanju suvereniteta, izostanku ekstre- ljudi i naroda i koja ustanovljuje hijerar-
okončanju studija zaposlio se 1974. godi- mnog nacionalizma kod Bošnjaka, ideji hijske odnose dominacije, nadređenosti,
ne na Radničkom univerzitetu u Doboju. ZAVNOBiH-a, unitarnoj i građanskoj podređenosti kao tobože prirodne, vječite
Od 1978. godine u dobojskoj gimnaziji Bosni i Hercegovini, o Brozu i Izetbego- ili transhistorijske odnose. Koncizno reče-
radi kao profesor: predaje filozofiju, soci- viću, te o svojoj novoj trotomnoj knjizi. no, biti ljevičar znači, prije svega, braniti
ologiju, logiku, psihologiju te marksizam i ideju jednakosti između ljudi i naroda te
socijalističko samoupravljanje. Od 1984. go- STAV: Šta danas znači biti ljevičar? raditi na preuređenju društvenih odno-
dine radi u Centralnom komitetu Saveza ZGODIĆ: Ne prihvatam gledišta broj- sa i odnosa u sferi raspodjele društvenog
komunista BiH i kao savjetnik u Kabi- nih autora s evropskog zapada koji su u bogatstva i javnog dobra prema filozofiji
netu Predsjednika Centralnog komiteta. politološkoj, sociološkoj i literaturi iz i aksiologiji jednakosti.
Od sredine 1992. do marta 1995. godine drugih društvenih nauka raširili pred-
zaposlen je kao profesionalni član Pred- stavu i uvjerenje da su s trijumfom neo- STAV: Koliko se ljevičar iz prve polovi-
sjedništva SDP-a BiH. Bio je predsjed- liberalizma i planetarnom dominacijom ne prošlog stoljeća može identificirati s
nik Gradskog i član Kantonalnog odbora kapitalističkog kao bezalterativnog svijeta današnjom ljevicom?
SDP-a BiH. U više njegovih saziva bio je nestale suštinske razlike između ljevice ZGODIĆ: Odgovor na to pitanje podra-
član Glavnog odbora ove partije. Autor i desnice. Popularizaciji takve predsta- zumijeva recepciju uvida da bar u Evropi
je privremenog i, uz Nijaza Durakovića, ve svoj relevantan doprinos svojevre- ljevica nikada nije bila homogena, uni-
stalnog Programa SDP-a BiH. Poslije meno su dali Tony Blair, kao šef britan- sona, jednoobrazna, jednodimenzional-
izbora u novembru 2000. godine bio je skih laburista, i Gerhard Schröder, kao na: ljevica je uvijek bila pluralna, pa su
poslanik u Parlamentu Federacije BiH. predsjednik njemačkih socijaldemokra- u njenom okrilju figurirale različite ori-
Objavio je 32 knjige. Bio je član redak- ta. Učinili su to promovirajući politički jentacije – od lenjinističkog boljševizma
cije i predsjednik savjeta časopisa Lica, koncept takozvanog trećeg puta. Smatram i staljinističkog totalitarizma, preko lije-
član Izdavačkog savjeta lista Komunist, ih suodgovornim za dekadenciju socijal- vog anarhizma pa do socijaldemokratske
član redakcija časopisa Sveske i Značenja demokratskih ideja u Evropi u mjeri u ljevice. Historijske okolnosti na pragu
te glavni i odgovorni urednik Godišnjaka kojoj su nekritički prihvatili ideologiju treće decenije 21. stoljeća toliko su ino-
BZK “Preporod” i časopisa Socijaldemo- neoliberalizma i marginalizirali izvorne virane da ne vjerujem kako je moguća
krat, koji je na njegovu inicijativu i po- vrijednosti socijaldemokratskog svjeto- produktivna identifikacija s nekom od
krenut. Od 1977. godine bavi se publi- nazora. Za razliku od navedenih gledi- tih tradicija unutar radničkog i ljevičar-
cistikom objavljujući tekstove različitog šta, smatram da i u neoliberalističkom skog pokreta. Stvar je u tome da, bez sen-
žanra u brojnim listovima, sedmičnici- kontekstu i dalje funkcioniraju bitne ra- timentalne i plačljive nostalgije za histo-
ma, časopisima i bosanskohercegovačkoj zlike između lijevog i desnog, odnosno rijski prevladanim političkim idejama,
naučnoj periodici. Utemeljivač je Histo- konzervativnog načina mišljenja: biti savremena socijaldemokratija, pa i ona
rije socijalne i političke misli u Bosni i danas ljevičar, a to znači biti ljevičar i u u Bosni i Hercegovini, mora se autor-
Hercegovini kao nastavne discipline na Bosni i Hercegovini, znači, prije svega, ski, kreativno i fleksibilno suoblikovati

32 26/11/2020 STAV