Page 44 - STAV broj 299

25. NOVEMBAR – DAN DRŽAVNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE

ZAVNOBiH I OBNOVA DRŽAVNOSTI
BOSNA I HERCEGOVINA

NIJE NASTALA 1943. GODINE

Nakon brutalnog obračuna s bošnjačkim vrijednostima komunisti su krenuli pisati novu historiju
Bosne i Hercegovine, odbacivši cijelu predkomunističku historiju Bosne i Hercegovine. Tako
je prvo zasjedanje ZAVNOBiH-a u Mrkonjić-Gradu 25. novembra 1943. godine postalo temelj
državnosti. Povelja Kulina Bana, koja je najstariji bosanski državni dokument napisan bosanskim
pismom bosančicom, očito nije bila dovoljna da bude nulta tačka historije bosanske države. Tako
danas imamo apsurdne pojave da mnoga udruženja i osobe čestitaju “rođendan domovini” 25.
novembra, što implicira da Bosne i Hercegovine nije bilo prije dolaska komunista

Piše: Ermin ZEC Tokom prvog zasjedanja ZAVNOBiH-a na svom grbu imali nacionalne simbole, na
u Mrkonjić-Gradu 1943. godine donesena je grbu BiH bili su dimnjaci.
rezolucija kojom su Bošnjaci bili priznati kao Pored institucionalne diskriminacije
omunistički pokreti, ondje gdje su ravnopravan narod s Hrvatima i Srbima pod Bošnjaka u SFRJ, njihova republika Bosna
u 20. stoljeću kroz nasilne revolu- imenom Muslimani. Iz te rezolucije poznata i Hercegovina nije bila ravnopravna s osta-
cije osvojili vlast, nasilno su i preo- je fraza da Bosna i Hercegovinu nije “ni srps- lim jugoslavenskim republikama. Bruto do-
Kblikovali društveno uređenje. Oni ka, ni hrvatska, ni muslimanska, već i srps- maći proizvod Bosne i Hercegovine ostao je
nisu samo promijenili političko-ekonomski ka, i hrvatska i muslimanska”. Ovo priznan- ispod jugoslavenskog prosjeka, što znači da
sistem u jednopartijsku diktaturu i plansku je bilo je deklarativnog karaktera, jer odmah je BiH imala status nerazvijene republike.
ekonomiju, već su se i obračunavali s naslije- nakon Drugog svjetskog rata Bošnjaci nestaju Visoki politički funkcioner u SR BiH Mu-
đem bivšeg režima. Cilj nije bio samo osvojiti iz službenih dokumenata. Oni su uklonjeni nir Mesihović ukazivao je na neravnoprav-
vlast nego stvoriti novo socijalističko društvo iz političke terminologije i političkog života, nu ekonomsku politiku SFRJ prema Bosni
izgradnjom “novog socijalističkog čovjeka”. što je vrsta administrativnog genocida. Kad je i Hercegovini, tvrdeći kako Savezno izvršno
A stvaranje novog socijalističkog čovjeka trebalo krvariti, bili su priznati kao narod, ali vijeće ne isplaćuje iznos sredstava koji joj je
bilo je moguće samo kroz brutalni obračun s kad je rat stao, Bošnjaci su ostali bez obeća- pripadao zbog nerazvijenog statusa.
društvenim vrijednostima bivše države kroz ne ravnopravnosti, čime je ispoštovan samo Komunističke strukture udarile su i na
religiju, kulturu i umjetnost i uspostavljanjem dio rezolucije koji glasi “i srpska i hrvatska”. temelje bošnjačke kulture i tradicije, tj. na
novih po diktatu Partije. U ovom slučaju izu- Pored egzistencijalnih razloga, Bošnja- islamsku vjeru. Islam je u SFRJ prikazivan
zetak nije bila ni Jugoslavija i Bosna i Herce- ci su se priključili partizanskom pokretu i kao nešto strano i nazadno, što je utjecalo i
govina u njoj, gdje je nova vlast imala cilj da zbog toga što im je obećana autonomija, od- na to da su mnogi bošnjački visoki partijski
iskorijeni tradicionalne, vjerske i nacionalne nosno ravnopravan status s ostalim republi- funkcioneri djeci davali kršćansko-hrišćanska
vrijednosti jugoslavenskih naroda koje su pred- kama u budućoj državi. No, u svojoj knjizi imena. Narodna skupština Narodne Repub-
stavljale prepreku za “bratstvo i jedinstvo”. Hoare objašnjava kako je tokom pregovora like Bosne i Hercegovine 1950. godine doni-
o statusu Bosne i Hercegovine u partijskim jela je zakon o zabrani nošenja zara i feredže,
BOŠNJACI I BIH OSTALI BEZ OBEĆANE krugovima bilo zahtjeva da BiH postane au- što je tada bio dio narodne nošnje kod musli-
RAVNOPRAVNOSTI tonomna pokrajina u sastavu Srbije. Na in- manskih žena. Islamska zajednica u BiH zbog
Nakon saradnje ustaša i četnika u Dru- sistiranje bosanskohercegovačkih komunista nacionalizacije je izgubila više od 11.000 ob-
gom svjetskom ratu Bošnjaci uviđaju da im Avde Hume i Rodoljuba Čolakovića Bosna i jekata, što je u zgradama i zemljištu više od
državne strukture NDH-a ne mogu garanti- Hercegovina ipak je postala posebna repub- 30 miliona kvadratnih metara, a što se danas
rati sigurnosti njihovih života i imetka. To lika u FNRJ i kasnije SFRJ. procjenjuje na 370 miliona eura. Komunisti
je bio okidač da se Bošnjaci masovno pri- ZAVNOBiH je bio prvi put u bosans- su zatvorili brojne medrese u Bosni i Herce-
ključe partizanima i narodnooslobodilačkoj kohercegovačkoj historiji da je ova zemlja govini, a jedina koja je ostala u funkciji bila
borbi protiv okupatora. Britanski historičar proglašena srpskom i hrvatskom. Katolici je Gazi Husrev-begova medresa u Sarajevu.
Marko Attila Hoare u svojoj knjizi Bosanski i pravoslavci u Bosni i Hercegovini, koji su
muslimani u Drugom svjetskom ratu naučno se u polovini 19. stoljeća nakon agresivne NAŠA HISTORIJA NE POČINJE OD
je objasnio kako bez muslimanske podrš- kampanje iz susjedstva kroatizirali i srbizi- KOMUNISTA
ke partizani ne bi mogli osloboditi Bosnu rali, ovom su deklaracijom postali de facto Nakon brutalnog obračuna s bošnjačkim
i Hercegovinu: “Da bi se oslobodila Bosna konstitutivni narodi, što se vidi u institu- vrijednostima komunisti su krenuli pisati
i Hercegovina, morali su se osloboditi gra- ciji rotacije i pariteta u institucijama Soci- novu historiju Bosne i Hercegovine, odba-
dovi. Da nije bilo učešća gradskog stanov- jalističke Republike Bosne i Hercegovine. civši cijelu njenu predkomunističku histo-
ništva, pogotovo muslimana, partizani bi Tako je Bosna i Hercegovina faktički pos- riju. Tako je prvo zasjedanje ZAVNOBiH-a u
ostali kao šumska vojska”. tala ničija zemlja; dok su ostale republike Mrkonjić-Gradu 25. novembra 1943. godine

44 26/11/2020 STAV