Page 63 - STAV broj 344

“E tako mi Boga, sedam pehara ćeš ispi- do Akre, prošavši usput teritorij koji su tada William II, koji se tada nalazio u Messini
ti!”, povika namjesnik glasom koji nije do- držali “Franci”, evropski križari. Nakon po- sa svojom svitom. U takvoj situaciji neki
zvoljavao ikakvo suprotstavljanje. I tako, u novnog ukrcavanja na đenovljanski brod, Ibn putnici muslimani su ostali na oštećenom
strahu od kazne prijekog vladara, Ibn Džu- Džubejr umalo doživljava brodolom nado- brodu, nemajući dovoljno novca kako bi se
bejr kroz suze ispi svih sedam pehara vina. mak obala Sicilije, gdje biva spašen zajedno spasili. Saznavši za njihovu poziciju, kralj,
Kad je namjesnik vidio s kakvom mukom s ostalim putnicima. Nakon što je proveo kojeg će nakon smrti hroničari prozvati il
učenjak to čini, sažali se i, u želji da se iskupi neko vrijeme u normanskom kraljevstvu, Buono (Dobri), a Dante uvesti u svoj Para-
za svoju naglost, naredi da se pobožnom se- sretno se vratio u svoju domovinu nakon diso, odredio je da se preostalim putnicima
kretaru pokloni sedam pehara punih zlatni- dvije godine na putu. Upravo njegov bora- muslimanima udijeli novac kako bi se i oni
ka. Ne gubeći ni časa, Ibn Džubejr tu odmah vak u normanskoj Siciliji, gdje su još uvijek spasili skoro sigurne smrti.
obznani da će iskoristiti taj novac da ispu- u značajnom broju živjeli muslimani, njeni Sljedećeg dana bijesni valovi su razbili
ni veliku želju, a i istovremeno time zatraži bivši vladari, bit će predmet ovog kratkog brod u paramparčad, a pobožni Ibn Džubejr
oprost za svoj nevoljki izlet u veselo Dioni- pregleda. je zabilježio kako su svi “ponovili zahvalu
zijevo carstvo – otići će na hadž. Uzvišenom i Milostivom Bogu za Njegovu
DOBRI KRALJ WILLIAM milost i odredbu, i zato što nas je zaštitio od
PUTNIK I NJEGOV PUTOPIS Decembra 1184. godine đenovljanski toga da se obremo u zemlji ili otocima gdje
Ebu-l-Husejn Muhammed ibn Ahmed brod na kojem se nalazio Ibn Džubejr s osta- žive Rimljani (vjerovatno misli na Bizanti-
ibn Džubejr el-Kinani (rođen 1145. u Ba- lim hodočasnicima, muslimanima i kršća- jce) gdje bismo, čak i spašeni, ostali zauvi-
lansiyyi, Valenciji – umro 1217. u Aleksan- nima, nasuka se nadomak Messine, upravo jek robovi”. U nastavku teksta Ibn Džubejr
driji), potomak utjecajnog plemena Kinani- u čuvenom Mesinskom prolazu, gdje bdiju napominje da bi takve sudbine vjerovatno
ja, znameniti je andaluski putopisac koji je Scila i Haribda. Ibn Džubejr opisuje muč- dopali i na Siciliji da se tu nije zadesio kralj
vrijeme od 1183. do 1185. proveo na hodo- nu noć koju su putnici proveli na brodu William, koji je tada nadgledao izgradnju
čašću u Meki. Gornja priča, iako po svemu pred naletima jakog vjetra i neumoljivih svoje flote u svrhu priprema za invaziju
sudeći legendarna i nezabilježena od samog struja, u očekivanju da će se utopiti. Od na Bizant do koje će doći naredne godine.
Ibn Džubejra, predstavlja zgodan uvod u onih koji su bili na brodu, prvi su se uspje- Poglavlje o gradu Messini Ibn Džubejr
putešestvije koje će Andalužanin doživjeti li spasiti samo mornari sa svojim porodi- je označio podnaslovom Povratio ga Allah
na hadžu. O tom putovanju je ostavio zna- cama, koristeći čamac koji se nakon samo (muslimanima), što svjedoči o svojevrsnoj so-
čajno, književno i historijski vrijedno djelo jedne spasonosne plovidbe do obale razbio lidarnosti sa sicilijanskim muslimanima, od
koje će udariti čvrste temelje arapsko-islam- u komade. Tako su ostali putnici proveli či- kojih su neki, kao pjesnik Ibn Hamdis, živje-
skom putopisu, pa je tako sam njegov na- tavu tu noć trećeg dana mjeseca ramazana u li u Andalusu nakon pada Sicilije. Messinu
slov rihla (putovanje) postalo i sinonim za iščekivanju, razmišljajući da li da se bace u Ibn Džubejr opisuje kao živahan trgovački
čitav taj žanr. Pisao ga je, po svemu sudeći, bijesne valove i pokušaju otplivati do obale grad s velikom lukom. Nakon što smjerno
u toku samog puta, zbog čega ono i zadržava ili da čekaju zoru. Odlučili su se na potonju pripomene da je grad “neveseo zbog nevjer-
određenu romanesknu svježinu, bez obzira opciju i, srećom, bili primijećeni od strane stva, budući da nema muslimana koji žive
na srednjovjekovne literarne manerizme. lokalnog stanovništva koje je organizira- tu”, zaključuje ipak da se stranac tu osjeća
Njegovi opisi su uglavnom precizni, lijepi i lo svojevrsnu akciju spašavanja. Međutim, sigurno. Opisavši mesinsku luku i okolinu
puni prvorazrednih anegdota koje otkrivaju
mnoge aspekte islamskog, ali i kršćanskog
svijeta netom pred početak Trećeg križarskog
rata. Kao uzorit musliman, nemali broj opi-
sa i doživljaja prožima kur’anskim ajetima
i dovama, koje međutim nisu formulične,
već odaju utisak duboke i žive pobožnosti
svoga autora, kao kada se zahvaljuje Bogu
za izbavljenje iz oluje ili jedva izbjegnutog
brodoloma.
Kratak itinerar njegovog puta izgleda
ovako: iz rodnog Andalusa putovao je do
Egipta na đenovljanskom brodu. Iz Alek-
sandrije se spustio do obala Crvenog mora
prateći, naravno, dobro poznatu hadžijsku
rutu. Tu s mnogo hvale piše o Salahuddinu
Ejjubiji, koji je osigurao hadžijske rute i uki-
nuo određene takse. Doplovivši do Džedde,
produžio je do svetih gradova, gdje je, pret-
postavljamo, proveo neko vrijeme studirajući
kod tamošnjih učenjaka, jer Ibn Džubejr je Crkva u Palermu na kojoj se vide
u Meku i Medinu stigao osam mjeseci prije detalji islamske arhitekture
početka hadža. Nakon obavljenih hadžskih
obreda, produžio je na sjever s karavanom motivi spasioca nisu bili čisto filantropske s vulkanom Etna (koji su Arapi zvali “Va-
do Bagdada, još uvijek nominalnog središta prirode, s obzirom na to da su masno na- trena planina”), Ibn Džubejr nekoliko re-
hilafeta s marionetskim halifom En-Nasi- plaćivali ukrcavanje na svoje brodice i plo- daka posvećuje i Siciliji u cjelini, opisujući
rom, gdje je ostao zapanjen vazovima uče- vidbu do obale koja je bila udaljena manje je kao “kćer Španije” u raskoši, bogatstvu
njaka i hatiba koji su do suza dovodili svoje od jednog kilometra. Čitavu tu scenu po- njenih žetvi, raznolikosti voća i povrća, te
slušaoce. Iz Iraka Ibn Džubejr se prebacio smatrao je i mladi normanski kralj Sicilije razvijenosti agrikulture.

STAV 8/10/2021 63