Page 78 - STAV broj 309

KULTURA

Iz uredničke bilježnice

Piše: Almir ZALIHIĆ Pisac svijeta na ničijoj zemlji

U ČOVJEK
svakom književnom djelu čuju
se glasovi iz knjiga napisanih
stoljećima ili decenijama prije,
ukorijenjenim duboko u civili-
zacijske tokove i kulturnu mrežu naci-
nog trilera potvrđuje jednu od osnovnih NA GRANICI
onalne i svjetske književnosti. Izrazita
komunikacija Dokleovog romana Dani
slijepih miševa s klasicima albanske knji-
ževne tradicije, kao i s modelom savreme-

karakteristika postmodernističkog teksta
– intertekstualnost. Autor je u ovom ro-
manu putem metatekstualnosti pokazao SLOBODE
kako se motivi, teme ili univerzalni likovi
mogu oživjeti u svakom vremenu na razli-
čite načine. Moderan tekst, u ovom sluča-
ju Dokleov roman, predstavlja samo jedan
palimpsest, autorov književni poduhvat, Namik Dokle, Dani slijepih miševa, “Connectum”, Sarajevo,
da se nadogradi na prethodne književne 2019.
tekstove i tako stvori jedno sasvim novo,
složeno, zanimljivo i čitljivo štivo. Naj-
značajniji predstavnik postmodernizma poput nevidljivog a slućenog palimpsesta, je na slobodi u neslobodi, svijeta u kojem
u južnoslavenskim književnostima Dani- čitavo iskustvo literature, literature uopšte je bjesnilo zabrana ljubavi, svijeta mito-
lo Kiš u svojim esejima komentira nasta- i piščevo literarno iskustvo u prvom redu.” va, usmenih legendi i strahova, zabrana
janje tekstova, posmatrajući svako djelo Uspostavljanjem intertekstualnih nad kojim lebdi oreol antičkih tragedija,
upravo kao palimpsest, shvatajući ga kao veza s djelima iz prošlosti moderni pis- ali i svijeta ponosa, uvijek neočekivanog
svojevrsnu metaforu. “Palimpsest, dakle, ci nagovještavaju mogućnost da se tekst i uglavnom teško shvatljivog.
kod mene, najčešće ima značenje književne tumači na više načina i da je za njegovo Roman Dani slijepih miševa dio je tri-
tradicije, književnog iskustva. Kao što je to tumačenje već negdje prije upotrijebljen logije kojoj još pripadaju romani Kćeri
već neko rekao (Borges?), pisac u trenutku ključ koji može otvoriti vrata književnoj magle i Gora bez ptica. On je uzbudljiva
kada pristupa pisanju ne sjeda pred pra- kritici u tumačenju novonastalog teksta. refleksija o vremenu totalitarnog režima,
znu hartiju, nego je u hartiju već utisnuto, U tom smislu, Namik Dokle pisac je bal- o životu na granici, o identitetu, ali i za-
kanskog svijeta, svijeta na ničijoj zemlji, mršenoj svakodnevici gorštaka koji žive
svijeta između smrti i života, svijeta koji mimo kolosijeka civilizacije.

Namik Dokle rođen je 1946. godine u Durrësu, Albanija. Djetinjstvo i ranu mladost proveo je
u selu Borje, u Gori. Završio je Poljoprivredni fakultet i Fakultet novinarstva. Specijalizaciju iz
španske kulture i jezika završio je na Univerzitetu Complutense u Madridu. Radio je kao novi-
nar u mnogim listovima. Bio je glavni i odgovorni urednik lista Puna (Rad) i Zeri i popullit (Glas
naroda) u Tirani.
Bio je jedini zastupnik Parlamenta Albanije u osam mandata, bez prekida (1991–2017). U dva
mandata bio je šef parlamentarne opozicione grupe. Bio je predsjednik Parlamenta Albanije i
potpredsjednik Vlade Republike Albanije.
Namik Dokle bio je veoma aktivan u parlamentarnoj diplomatiji: bio je predsjednik delegacije
Parlamenta Albanije u Savjetu Evrope, Svjetskoj uniji, Parlamentarnoj skupštini frankofonije,
Crnomorskoj parlamentarnoj skupštini ekonomskog razvoja.
Odlikovan je titulom “Doktor Honoris Causa” od strane Academy of Universal Global Peace.
Dobio je Međunarodni orden za zasluge od Centra za biografije iz Cambridgea, dok je titulu
“Ambasador mira” dobio od Međunarodne federacije za mir.
Objavio je tri knjige priča; za jednu dobio nacionalnu nagradu. Napisao je 13 drama i mono-
drama, od kojih je 8 igrano na sceni glavnih nacionalnih teatara. Jedna drama dobila je drugu
nacionalnu nagradu (predsjednik žirija: Ismail Kadare), dok je jedna melodrama osvojila prvu na-
gradu na festivalu monodrame. Napisao je i šest radiodrama koje su izvedene na Radiju Tirana.
Objavio je preko hiljadu članaka, intervjua, mnoge u francuskoj, španskoj, američkoj i grčkoj
štampi. Dobio je šest nagrada za publicistiku i jednu za esej Borska svadba / Dasma borjane
(prva nagrada Udruženja novinara Albanije).
Objavio je romane Kćeri magle i Gora bez ptica. Oba su prevedena na bosanski jezik.

78 4/2/2021 STAV