Page 71 - STAV broj 156
P. 71
Centralnog komiteta i različitih organa vrše javna ovlašćenja vodi se i njihov rad jezičke prakse koja je morala biti sagla-
Saveza komunista BiH. obavlja se na srpskohrvatskom jeziku.” U sna proklamiranoj jezičkoj politici Saveza
naredna dva stava ovog člana piše da “ne- komunista BiH.
USTAV BOSNE I HERCEGOVINE znanje srpskohrvatskog jezika ne može
IZ 1963. GODINE biti smetnja” ostvarivanju ovog prava, a PETI KONGRES JUGOSLAVENSKIH
to treba da znači isto ono što je već bilo SLAVISTA U SARAJEVU
U Ustavu Socijalističke Republike Bosne zagarantirano članom 114. u Ustavu iz
i Hercegovine, objavljenom u Službenom 1946, tj. da svako u navedenim prethod- Jedan od značajnijih događaja u vezi
listu Socijalističke Republike Bosne i Her- nim postupcima ima pravo da upotreblja- s jezikom u Bosni i Hercegovini koji će
cegovine 11. aprila 1963. godine, službena va svoj jezik. imati odjeka i u susjednim republikama
je jezička politika regulirana u četirima jeste Peti kongres jugoslavenskih slavista,
članovima: 54, 59, 216. i 221. U članu 54. Kao što se iz prethodno navedenih održan u Sarajevu od 13. do 17. septem-
piše: “Pripadnicima naroda Jugoslavije kao članova Ustava Bosne i Hercegovine iz bra 1965. godine. Tada je Milka Ivić prvi
i pripadnicima pojedinih narodnosti – na- 1963. godine može vidjeti, službeni je put javno kazala da postoje dvije varijante
cionalnih manjina koje žive na teritoriji naziv jezika srpskohrvatski. To je i razu- književnog jezika. Taj se događaj smatra
Republike obezbjeđuje se, pod uslovima mljivo s obzirom na to da je od Novosad- poticajem za kasniju Deklaraciju o nazivu
određenim republičkim zakonom, pravo skog dogovora, prema kome je službeni i položaju hrvatskog književnog jezika, koja
na nastavu na njihovom jeziku.” naziv jezika dvočlan – srpskohrvatski, je nastala dvije godine nakon spomenu-
odnosno hrvatskosrpski, bilo prošlo de- tog događaja. Citirajući dio teksta Milke
Član 59. odnosi se na jezička prava vet godina i da su neke njegove odredbe Ivić u radu Ljudevit Jonke i jugoslavenski
pripadnika narodnosti – nacionalnih ma- već zaživjele u praksi. Ipak, naziv jezika jezički unitarizam, objavljen u 5. broju 54.
njina: “Narodnosti – nacionalne manjine srpskohrvatski u Službenom glasniku koji godišta časopisa Jezik, Nataša Bašić ovo
koje žive na teritoriji Republike uživaju je štampan latinicom nije baš očekivan. je spominjanje varijanata književnog je-
pravo i zaštitu svog kulturnog razvitka i Očekivali bismo ovdje oba naziva – i srp- zika okarakterizirala kao poticaj za De-
slobodu upotrebe svog jezika”, dok se u skohrvatski i hrvatskosrpski, s obzirom klaraciju o nazivu i položaju hrvatskog knji-
članu 216. navodi: “Republički zakoni, na to da je dobar dio bosanskohercego- ževnog jezika:
drugi republički propisi i opšti akti objav- vačkog stanovništva, barem onaj hrvat-
ljuju se u republičkom službenom listu ski, upotrebljavao naziv hrvatskosrpski. “Hrvatska je strana poticaj za svoje
na srpskohrvatskom jeziku.” Ovo je jedan od propusta administrativ- deklaracijske zahtjeve dobila nakon što je
nih struktura zaduženih za ovaj posao, ili, na Petom skupu jugoslavenskih slavista u
U članu 221. govori se o pravu građa- možda, to samo izgleda tako. U svakom Sarajevu 1965. srpska filologinja Milka Ivić
na. U prvom njegovu stavu kaže se: “Po- slučaju, to je jedna od omaški službene priznala da ‘postoje dve osnovne varijante
stupak pred sudovima i drugim državnim onoga što se popularno naziva književnim
organima kao i pred organizacijama koje
STAV 1/3/2018 71
