Page 82 - STAV broj 170
P. 82
prikaz
Rukopisna ostavština Arifa Sarajlije
Vrijedna publikacija o
zanemarenom alhamijado piscu
Piše: Hamza RIDŽAL Fuad Baćićanin, Bijela ptica: rukopisna ostavština Arifa
hamza@stav.ba Sarajlije, Muzej “Ras”, Novi Pazar, 2018. godine
Prije nekoliko sedmica u Novom je ispričao u prošlogodišnjem intervjuu arapskog, poznavao je turski i perzijski
Pazaru štampana je knjiga Bije- za Stav: “Sarajlija je vjerovatno napisao jezik. Umro je 1916. godine u Novom
la ptica: rukopisna ostavština Arifa još djela, ali su do danas pronađena samo Pazaru. Ukopan je na novopazarskom
Sarajlije autora dr. Fuada Baći- ova dva. Moj prijatelj i dekan Filološkog gradskom groblju Gazilar. “Pripadao je
ćanina. Posvećena je alahamijado piscu fakulteta u Amasiji u Republici Turskoj vremenu kada je bio jedan od rijetkih u
Arifu Brkaniću, koji za sebe kaže da je Mehmed Fatih Koksal poslao mi je iz svo- Novom Pazaru koji je znao pisati i čitati i
“rođenjem Sarajlija, a boravkom Novo- je kućne biblioteke rukopisni primjerak ćirilicu i latinicu, a svakako je, kao i veći
pazarac”, danas poznatijem kao Arifu Nasihata, za koji sam iščitavanjem utvr- dio tadašnjeg muslimanskog stanovniš-
Sarajliji. Većina istraživača alhamijado dio da je djelo Arifa Brkanića Sarajlije. I tva, poznavao i arapsko pismo. Govorio
književnosti nijednom riječju nije spo- taj rukopis će se predstaviti u ovoj mono- je turski i arapski jezik”, piše Baćićanin.
menula Arifa Sarajliju, a i oni koji jesu grafiji”, kazao je tada Baćićanin. Sarajlija je u Novom Pazaru prvo završio
činili su to površno i stidljivo, iako je ri- nižu gimnaziju, ruždiju, a onda i medresu,
ječ o pjesniku čiji se Mevlud i dalje uči Arif Sarajlija napisao je dva velika u kojoj je kasnije i radio. Također, vodio
na vjerskim svečanostima u Sandžaku, književna djela, Mevlud i Nasihat, koji je mekteb u kojem se stjecalo osnovno
kao i među Bošnjacima Kosova i Make- do publiciranja Baćićaninove monogra- vjersko obrazovanje.
donije. Baćićanin s pravom zaključuje da fije nije bio objavljen. Arif Sarajlija ro- Rad u mektebu i medresi, poznavanje
je ovaj alhamijado pjesnik, učenjak, pro- dio se u Sarajevu oko 1861. godine. Kao historije i propisa islama, ljubav prema Po-
fesor i predavač nepravedno zanemaren dječak se s porodicom doselio u Novi slaniku, a. s., smatra Baćićanin, potaknuli
i da njegova pozicija u ukupnom alha- Pazar nakon austrougarskog anektiranja su njegovo pisanje vjerske poezije: poet-
mijado stvaralaštvu nije ispravno vred- Bosne i Hercegovine. Radio je u Novo- skog ilmihala Nasihata i Mevluda, poeme
novana. Stoga se Baćićanin, koji je pazarskoj medresi kao profesor vjerskih o rođenju i životu Muhammeda, a. s. Radi
doktorirao upravo na alhamijado se, ustvari, o prepjevu čuvenog mevluda
naslijeđu, predao istraživanju ovog predmeta i arapskog jezika. Pored
zanemarenog pisca, a rezultat tog
istraživanja jeste knjiga koja čitaoca Osmana Čelebije, jednog od najstarijih
upoznaje s naslijeđem Arifa Sarajli- mevluda uopće. Ipak, Baćićanin ističe
je. Baćićaninova knjiga na jednom da Sarajlijin Mevlud nije tek prijevod,
mjestu donosi Arifovu biografiju, već prepjev koji ima dosta originalnih
objašnjenje konteksta vremena u dijelova, čak i cijelih poglavlja. Sarajlija
kojem je Sarajlija pisao, njegova dva je i Mevlud i Nasihat pisao u jedanae-
sačuvana djela s faksmilima na are- stercu, narodnim bosanskim jezikom i
bici, kao i analizu jezika na kojem arapskim pismom. Baćićanin posebno
su djela pisana, s posebnim osvrtom ističe mješavinu ijekavice i ekavice u
na turcizme, kojima je posvećeno i njegovom djelu, posebno hvaleći vri-
zasebno poglavlje. jednost Sarajlijinog jezika, koji danas
nije potpuno razumljiv, jer su s vreme-
Iako bismo očekivali da će se nom brojne riječi koje koristi izišle iz
Baćićanin, s obzirom na svoju užu upotrebe. “Neke riječi Sarajlijina go-
struku, više posvetiti valorizaciji vora se više ni na jednom mjestu, niti
Sarajlijinog djela u korpusu alha- u jednom djelu ne mogu sresti. One
mijado književnosti, on to čini tek su specifičnih i jedinstvenih značenja
usputno. Ipak, to je i razumljivo s i njegovom pjesničkom kazivanju daju
obzirom na to da njegova publikaci- raskoš i ljepotu”, zaključuje autor.
ja, kako sugerira i podnaslov, nasto- I da više nikakve vrijednosti nema
ji prvi put javnosti predstaviti djelo Sarajlijino djelo, traganje za značenjem
ovog pisca. Koliko je ono nepozna- riječi koje samo on koristi zavređivalo
to našoj stručnoj javnosti, svjedoči bi jednu ovakvu monografiju. A ona
i podatak da je rukopisni primjerak je, s obzirom na vrijednost Sarajlijinog
Sarajlijinog Nasihata Baćićanin do- djela i njegovu popularnost u Sandžaku,
bio od svog prijatelja iz Turske, što Makedoniji i na Kosovu, bila prijeko
potrebna. n
82 7/6/2018 STAV
