Page 41 - STAV broj 400

Prostorije mektebi-ibtidaije bile su u Utvrđeni grad Krupa stalno je bio na udaru neprijateljskih
mektebu Pazardžik mahale, mada postoje i
naznake da je Ibtidaija imala i vlastitu zgradu. vojski, ponajviše austrijske vojske čije su čete opsjedale
Analizom stare štampe i dokumenata Zemalj- Krupu 1581, 1690, 1692, 1693. i 1716. godine i tom prilikom
skog vakufskog povjerenstva koji se čuvaju
u Gazi Husrev-begovoj biblioteci u Saraje- palili su, robili i ubijali. U ovim napadima i krupska tvrđava s
vu, saznajemo da su muallimi mekteb-ibti- džamijom zadobila je mnoga oštećenja.
daije u Bosanskoj Krupi bili: Salih-efendija
Novkinić (oko 1895), hfz. Mustafa-efendija U svemu je prednjačio kadija Krupe Ko- je od 1905. do 1908. godine. Džamija s vit-
Hasanović i hfz. Ahmed-efendija Hadžić. sović Ragib-efendija, kom kamenom munarom otvorenog tipa
Iz jednog novinskog izvještaja iz 1901. go- I tako doprinio da se ovo djelo završi. podignuta je na mjestu stare a zidana je lo-
dine saznajemo da je upravitelj mekteba u Poslovica: “Ljudska volja brda čupa” mljenim kamenom. Prema pisanju listova
to vrijeme bio Tahir-efendija Pozderović, a Upravo se ovdje ostvarila. Tarik i Bošnjak iz 1908. godine, džamija ja
kao muallimi mekteba spomenuti su Mu- Enverijo, reci mudževher kronogram ovom građena prilozima građana koji su sakupili
hamed-efendija Komić i Muharem-efendija dobru: 3.400 kruna, dok je Zemaljska vlada doni-
Alagić. Neki od navedenih imama bili su mu- Dovrši se ovo mjesto pobožnih i poniznih. rala još 1.000 kruna. Inicijativu za izgrad-
allimi u mektebima, a neki šerijatske sudije Godina 1325. (1908.) nju džamije podnijeli su građani na čelu s
(naprimjer kadija Ragib-efendija Kosović). tadašnjim imamom i kadijom (hakimom)
U štampi iz prve decenije 20. stoljeća nala- Džamija je izgrađena sredstvima gra- Ragib-efendijom Kosovićem. Glavni arhi-
zimo hafiza Mehmeda Tofik-efendiju Oki- đana, a skromnu pomoć dala je i tadašnja tekta džamije (nadmjernik) bio je Karl Fi-
ća, muderrisa iz Gračanice. Godišnja plata Zemaljska vlada. Izgradnja džamije trajala cinger iz Mostara, koji je od samog početka
muallima u mekteb-ibtidaiji kretala se oko nadgledao i kontrolirao izvođenje radova.
85 forinti kao u slučaju Salih-efendije Nov- Novoizgrađena Gradska ili Pazardžik
kinića. Nije poznato koliko godina je mek- džamija svečano je otvorena u petak 31. jula
tebi-ibtidaija u Bosanskoj Krupi bila u služ- 1908. godine. List Bošnjak u jednom svom
bi vjerskog obrazovanja mladih Krupljana. izvještaju navodi da je svečanosti otvore-
nja Gradske džamije prisustvovalo više od
BOŠNJAK: NA OTVORENJU DŽAMIJE VIŠE 15.000 građana, koji su došli iz raznih kra-
OD 15.000 VJERNIKA jeva zemlje, a ponajviše iz Bosanske krajine.
Nova Gradska ili Pazardžik džamija u Gosti iz udaljenijih krajeva počeli su dola-
Bosanskoj Krupi podignuta je na mjestu stare ziti još dan ranije, a građani Krupe rado su
džamije. Izgradnja je započela 1905. i trajala dočekivali strance i vodili svojim kućama
je do 1908. godine. Rađena je od obrađenog da ih ugoste. Kako navodi ovaj list, građani
kamena u pseudo-maurskom stilu. To je su se otimali ko će više “hizmeta učiniti”.
veoma čvrsta i lijepa građevina, a njenoj lje- Dan ranije, u četvrtak 30. jula 1908. go-
poti posebno doprinosi portal iznad ulaza u dine, pred akšam, osvijetljeni su džamija i
džamiju izveden u vidu segmentnog potkovi- okolina raznim fenjerima i svjetiljkama, a
častog luka, kakve su svojedobno u arhitek- ulaz u džamiju okićen je vijencima i zelenim
turi rado koristili muslimani Španije. Iznad bajracima.
portala nalazi se kaligrafski ispisan kur’an- Na otvorenje džamije bio je pozvan ta-
ski ajet čiji prijevod glasi: “Uđite u džamiju dašnji reisu-l-ulema Teufik-efendija Azaba-
i pomolite se ničice.” Postavljen je mjeseca gić. Budući da se nije mogao odazvati po-
redžeba 1326. godine (tj. između 30. jula i 28. zivu, poslao je izaslanika, tadašnjeg člana
augusta.1908. godine). Za džamiju je bio pri- Ibtidaija u Krupi, Plan zgrade Ulema medžlisa, budućeg reisa Džemalu-
premljen još jedan tarih, koji iz nepoznatih din-efendiju Čauševića. Putovao je vozom
razloga, nikad nije postavljen. Tekst njego- preko Bosanskog Broda. Donio je kao dar
vog značenja donosi Mehmed Mujezinović za džamiju četiri ćilima i jednu serdžadu.
u djelu Islamska epigrafika u BiH (III dio): Njemu je ključ od džamije uručio šerijat-
ski sudac – kadija Ragib-efendija Kosović,
I ranije je na ovom mjestu postojala jedna da on, kao reisov izaslanik, otvori džamiju.
ruševna džamija, S obzirom na to da je otvorenje bilo u
Čija je drvena munara također bila petak, hutbu je održao Hasan-efendija Vojić,
sklona padu. namaz je predvodio hafiz Mehmed-efendija
Svi stanovnici ovog dživara u želji da po- Okić, muderris iz Gračanice, a vaz kazivao
mognu Islam izaslanik Džemaludin-efendija Čaušević.
Dali su obilnu pomoć i tako stekli lijepo Veliki broj vjernika klanjao je džumu, pa
ime (da se po dobru spominju) su jedni to činili čak na drvenoj ćupriji, jer je
I napraviše u novom obliku veoma čvr- prostor do džamije bio popunjen. Više mujezi-
stu džamiju, na moralo je prenositi klanjanje namaza da bi
Pa će bez sumnje dobiti nagradu na dan svi čuli. Mnogi listovi toga vremena prenijeli
proživljenja. su veselu i nesvakidašnju atmosferu koja je
Ovo dobro djelo pomogli su i država i vi- tog dana vladala u Bosanskoj Krupi. Tako su
soka vakufska uprava prenijeli i da su nakon džume i svečanog otvo-
I tako svojim doprinosima i učešćem omo- renja džamije održane utrke konja, pješačka
gućili završetak gradnje. utrka zvana obdulja i utrka lađara na Uni. n
List tarik, otvor džamije

STAV 4/11/2022 41