Page 81 - STAV broj 144
P. 81
proslavili bendovi kao što su “The Prodi-
gy”, “The Chemical Brothers”, “Fatboy
Slim”, “Groove Armada”.
REGGAE S HARMONIKOM će bend pretrpjeti određenu transforma- kojoj je mržnja prema vlastitoj zemlji njen
ciju, ali da će u konačnici pribjeći općoj osnovni doživljaj, uvidjeti priliku za ob-
Nakon nekoliko narednih singlova i komercijalizaciji, bukvalizaciji i banali- manu svoje publike “revolucionarnim”
spotova, npr. Be Highirly (2004) i Bosnian zaciji originalnog umjetničkog izražaja, i “jedinstvenim” pjesmama i albumima
Rastafaria (2004), kao svojevrsnih reg- niko nije očekivao, a trebao je. Naime, i, na koncu, za istu onu materijalnu “za-
gae, hip-hop ostvarenja s harmonikom, era “Dubioze” kao alternativne, neko- radu” koju pripisuju političarima. Za ra-
postalo je jasno da je “Dubiozu” nemo- mercijalne, antipopularističke muzičke zliku od smislenih “reggae izleta” u po-
guće smjestiti niti u jednu žanrovsku ili grupe završena je pjesmom Vidi, vidi, četnim albumima, u kojima je pušenje
stilsku “ladicu”, te da je riječ o apsolut- vidi, na kojoj se kao gost pojavljuje Saša marihuane krajnje suptilno predstavljalo
no originalnom bosanskohercegovačkom Lošić, a koja će poslužiti kao najava za neizostavan segment rastafarijanstva kao
muzičkom proizvodu. Rastafarijanski “Kolektiv” koji danas puni sale širom kulture, “nova Dubioza“ opredijelila se za
čovječuljak s beretkom na kojoj stoji grb zemalja bivše Jugoslavije. Dakle, ono što neukusnu i gotovo nasilnu “prodaju” tra-
Republike BiH (1992–1998), kao zaštit- je ispočetka predstavljalo suptilnu, ali ve kao jedinog ispravnog, spasonosnog i
ni znak “Dubioze”, dobio je svoje kraj- snažnu kritiku istovremeno apsurdne i “kul” načina življenja – “Gandža, bilje,
nje originalno značenje koje se proširilo tragične bosanskohercegovačke stvarno- zelje, vutra, suka, sensimilla, žuža, džoja,
na regionalnu i evropsku scenu alterna- sti, uz, prije svega, pomoć jezika muzike, rora, rizla, jufka, cannabis sativa, gandža,
tivne muzike. Međutim, “Dubioza” se postalo je doslovno “prevođenje” općih, bilje, zelje, vutra, suka, sensimilla, žuža,
nije na ovom zaustavila, već je nastavila stereotipnih, balkanizacijskih definicija džoja, rora, rizla, jufka, marihuana... Kad
žanrovski eksperimentirati te je 2005. go- postratne političko-društvene situacije svega je dosta i treba mi predah, ja smo-
dine predstavila jednu od najoriginalni- u Bosni i Hercegovine, naprimjer: “ov- tam još jednu i padam u sevdah...” (refren
jih i najvažnijih alternativnih numera u dje je najbitnije ko se kako zove” (Vidi, pjesme Domaćica). Za razliku od i dalje
historiji bosanskohercegovačke muzičke vidi, vidi); “zašto u ovoj vukojebini sam “svojih” bh. muzičkih grupa, kao što su
scene, naslova Ovo je zatvor. Posluživši kao ja odrast’o” (Kokuz); “kada će u ovu ze- “Zoster”, “Letu štuke”, koji siromaštvo i
muzička podloga za uvodnu špicu kultne mlju stići dobre vijesti” (Niko nije kriv); opće nezadovoljstvo koriste kao sredstvo
političko-zabavne emisije Centralni zatvor, “al’ nećete na vlasti vječno biti, svi drugi za propitivanje vlastitih muzičkih izraža-
spojivši neraskidivom vezom postratnu su gladni, a vi ste siti”; “nacionalni toro- ja, te ih “prevode” u određeni autoironij-
stvarnost – u kojoj su svakodnevica ko- vi izvor su problema” ili “dvije škole, isti ski, metaforički, komično-tragični prikaz
rupcija, kriminal i obmana – s nadasve krov” (Njihovi i naši). Dakle, “Dubioza svakodnevice (Ko je jamio ili Brojevi ra-
specifičnim muzičkim izrazom, ova pje- kolektiv” u jednoj će nametnutoj, kraj- čuna), “Dubioza” ih koristi kao reklamu
sma postala je simbol pobune protiv sve- nje sumornoj i beznadežnoj kolektivnoj vlastitog brenda.
opće krađe u društvu i poziv na bijeg iz svijesti građana Bosne i Hercegovine, u
“centralnog zatvora” uma. Ova svojevrsna BOSNA JE... “SARMA I ĆEVAPI”
muzička revolucija sa žestokim zvukom i
dokumentarističkom obradom bosansko- Naredni album objavljen za domaće
hercegovačke stvarnosti (novinski članci, tržište najavljen je nadasve “inovativnim”,
video i audiosnimci vijesti i emisija) svoj “originalnim”, “kreativnim” naslovom
je vrhunac dosegnula pjesmom Šuti i trpi Apsurdistan, već iskorištenim u časopisu
(2008) s trećeg studijskog albuma Firma Političke studije (Politische Studien), Avan-
Ilegal, u kojoj cijeli tekst čini kultna izja- turama u Apsurdistanu s Mickeyom Mo-
va: “Šuti i trpi, bit će bolje”, koja, kao se- useom, upotrijebljen kao naslov pjesme
gment otrgnut iz stvarnosti, metaforički grupe “Blind Passengers” te kao naziv
opisuje život u Bosni i Hercegovini. romana i filma (Absurdistan)... Od prve
BIJEG U KOMERCIJALNOST
I BANALNOST
Nakon spomenutog albuma, grupu na-
pušta Adisa Zvekić, glavni vokal, koautor
tekstova i jedan od osnivača “originalne
Dubioze”, zbog, kako je svojevremeno
izjavila, “nedostatka slobode i prostora
kako bi se ostvarila kao umjetnik kakav
želi biti”. Već se tada moglo naslutiti da
STAV 7/12/2017 81
