Page 24 - STAV broj 275

POLITIKA

O jednoj anarhičnoj kulturi sjećanja
NIJE SAMO VAŽNO

ŠTA PAMTIMO, NEGO

I KAKO PAMTIMO

Šta će našoj zajednici poručivati i kakve će joj pouke slati ti spomenici jednog dana kada
više ne bude živih učesnika ili onih koji se makar iole sjećaju perioda Agresije? Kakav

će se identitet formirati na osnovu toga? Izgleda da “nadležni i odgovorni” ovoga nisu bili
svjesni pa se ovo pitanje prepustilo lokalu, što je stvorilo opasan intelektualni vakuum, koji
je vrlo brzo popunjen od vanjskih centara, a oni bi željeli, u skladu s vlastitim ideološkim

agendama, oblikovati i spomeničku i kulturu sjećanja bošnjačkog naroda

Piše: Mustafa DRNIŠLIĆ

uni u Sarajevu jedan je od onih mje- obilježava operacija “Ljeto 92”, prvi po- Sarajevu, imamo pojavu da se odvojeno
seci kada se medijski i javni prostor kušaj deblokade Sarajeva iz juna 1992. go- i zasebno tretiraju borbe za Orlić, Tre-
ispune obljetnicama, obilježavanjima dine, te bojevi i bitke koji su se odigrali u bević, Vraca, Zlatište, Kromolj / Poljine,
Ji prisjećanjima na pojedine značaj- sklopu ove operacije. Pojava da se bitke i Hrasno Brdo, te se odvajaju borbe vođe-
ne datume iz perioda Agresije na Bosnu akcije iz ove operacije obilježavaju gotovo ne unutar opsadnog prstena od onih koje
i Hercegovinu. Iako se na prvi pogled svaka za sebe, parcijalno, izvan konteksta su vođene izvana, a što je sve u javnosti
čini da veliki broj komemorativnih ma- u kojem su se dešavale, ima negativne po- stvorilo konfuznu sliku, otvarajući time
nifestacija i javnih saopćenja boračkih sljedice na samo sjećanje današnjih, ali i prostor za maliciozne reinterpretacije svih
udruženja, općinskih organa, istaknutih kolektivnu memoriju sutrašnjih genera- ovih događaja.
učesnika ili stranačkih tijela govori o cija. Izdvajanje događaja iz njihovog šireg Poseban problem predstavlja gotovo
postojanju zdrave i koherentne kulture i konteksta dovodi do zaboravljanja stvarnih pa smišljeno ignorantski način na koji
politike sjećanja, a koja ima dugoročnu razloga zbog kojih su se uopće i odigrali, mediji već decenijama tretiraju ovu temu
društvenu ulogu, to, nažalost, nije slučaj. a što kao rezultat ima otvaranje prostora uporno stavljajući naglasak na anegdote,
Štaviše, ovo važno pitanje od nacionalnog za zlonamjernu reinterpretaciju i reviziju pristrana tumačenja pojedinaca ili čak i
značaja tretira se kao stvar lokalnih sredi- cijele Opsade Sarajeva, i to iz ideoloških “urbane mitove”, izbjegavajući da kao
na, udruženja, medija ili političkih orga- ili političkih razloga, te svojevrsnu mini- izvor koriste relevantnu literaturu poput
nizacija, i to po principu dobrovoljnosti, malizaciju vojne dimenzije odbrane grada monografije 1. korpusa Armije Republike
a što neminovno dovodi do partikularnih koja se uglavnom svodi na pojedinačne Bosne i Hercegovine.
pristupa, anegdotalizma, amaterizma i okršaje naizgled lišene dublje svrhe. A S druge strane, treba uzeti u obzir i to
proizvoljnih tumačenja. činjenica je da nije riječ o nekakvim izo- da su se dugo kao najutjecajniji izvori u
Nakon što su prošle gotovo tri deceni- liranim borbama mahalskih milicija već vezi s vojnom dimenzijom Agresije kori-
je, postaje jasno da je izostanak promišlje- da su se borbe, vođene u periodu od 6. pa stili ili novinski članci iz tog perioda ili
ne i koherentne politike kulture sjećanja do 26. juna 1992. godine, u kojima je po- memoarska građa koja uz sve svoje vrline
na nacionalnom nivou proizveo ozbiljne ginulo 199, a ranjeno 736 branitelja, pri- ima i ogroman nedostatak zbog posvemaš-
abnormalnosti koje se odnose ne samo na padnika Regionalnog štaba TO Sarajevo, nje subjektivnosti autora. Tim više što su
spomeničku već i ukupnu bošnjačku kul- odvijale u kontekstu oslobodilačke opera- sve operacije deblokade Sarajeva bile vrlo
turu sjećanja koja je danas pod žestokim cije “Ljeto 92”, ali i direktive agresorskog krvavi no, na kraju, neuspješni poduhva-
napadom “izvana”. Glavnog štaba Vojske Srpske Republike ti, pa se većina prisjećanja, u skladu s fe-
BiH od 6. juna o namjeri zauzimanja po- nomenom da “pobjeda ima mnogo oče-
ZABORAVLJENO SARAJEVSKO RATNO jedinih dijelova grada kako bi Sarajevo va, a da je poraz siroče”, uglavnom svela
LJETO presjekli na dva dijela. na bijeg od bilo kakve odgovornosti za
Nigdje se to ne može bolje primije- Umjesto odgovarajućeg “integrali- neuspjeh i pokušaje da se ona prebaci na
titi nego na načinu na koji se u Sarajevu stičkog” tretmana junskih dešavanja u tuđa ramena. To je dovelo do toga da je

24 11/6/2020 STAV