Page 72 - STAV broj 367

KULTURA

Stećci u Ilijašu i okolnim mjestima

“KRALJEVA ZEMLJA” KAO

DOM KAMENIH SPAVAČA

“Na ilijaškim nekropolama stećaka prema oblicima preovladavaju uglavnom ploče, sanduci i sljemenjaci.
Od simbola i ukrasa izdvajaju se astralni motivi, motivi tordiranog užeta, spirala i rozeta, oružja, predstave

ruke, samostalno ili s oružjem. Predstave ruke do lakta ili samostalno, kao i ruke koja drži koplje/zastavu,
zastupljene su na sedam lokaliteta na ovom području i neosporno ukazuju na pripadnost kulturnom
krugu koji je objedinjavao prostor Olova, Vareša i Ilijaša, a nadovezivao se dalje na istok preko Kladnja.
Da li je taj kulturno-klesarski krug imao i svoje vjerske konotacije, možemo samo naslućivati, no bliži smo
pretpostavci da se radilo o pojedincima koji su imali društveno-politički značaj u svom mjestu ili rodu.”

Piše: Mirza ABAZ Kako u industrijskom Ilijašu nikada
nije postojala muzejska ustanova koja bi
S građe, rekao nam je da je upravo zbog toga,
se bavila očuvanjem kulturno-historijske
nama je ovih dana informacije
ali i činjenice da pripada prvoj generaciji
o kulturno-historijskom nasli-
studenata arheologije koji su završili ovaj
jeđu Ilijaša, općine smještene u
Kantonu Sarajevo, podijelio ar-
ziteta u Sarajevu, odlučio s nemalim bro-
heolog i profesor historije Midhat Dizda- studij na Filozofskom fakultetu Univer-
rević. Rođeni Visočak, po pradjedovima jem entuzijasta i ljubitelja prošlosti to-
Ljubušak, po mjestu življenja Ilijašanin, kom 2015. godine pokrenuti Udruženje
predani kulturni radnik, entuzijast i ši- za zaštitu kulturno-historijskog naslije-
roko obrazovani historičar i arheolog, đa i edukaciju mladih ARHIUM Ilijaš.
predstavio nam je neke izuzetno bitne, S obzirom na to da je stjecao iskustvo
ali malo poznate historijske faze ilijaškog na arheološkim lokalitetima tokom i nakon
kraja, ali i općina koje su u geografskom studija arheologije, učeći od eminentnih
ili historijskom dodiru s općinom Ilijaš profesora, Midhat Dizdarević objašnjava
i koje su kroz prošlost činile jedinstveni da mu je stečeno znanje omogućilo lakše
kulturno-historijski areal uže Bosne. Tu “kretanje” kroz historiografsku i arheo-
se prije svega misli na općine kao što su lošku tematiku.
Visoko, Breza, Vareš, Olovo, Kladanj i “Zimski semestar 2013. godine proveo
Vogošća, koje su najbogatije po ostacima sam na CEPUS razmjeni na Odsjeku za
kulturno-historijskog naslijeđa iz svih arheologiju Filozofskog fakulteta u Zagre-
perioda prošlosti – prahistorije, antike, bu. Tokom 2015. godine stječem i radno Midhat
srednjeg vijeka i osmanskog perioda. iskustvo u Zavodu za zaštitu spomenika Dizdarević

72 18/3/2022 STAV