Page 42 - STAV broj 264

DOBA KORONE: SJEDINJENE AMERIČKE DRŽAVE

Generalni konzul Bosne i Hercegovine u Chicagu piše za “Stav”

“KINESKI VIRUS” U AMERICI

Valja imati u vidu da je američka ekonomska snaga u velikoj
mjeri zasnovana upravo na samom načinu života prosječnog

Piše: Elvir RESIĆ stanovništva, odnosno na dinamičnom unutrašnjem prometu
ljudi, roba, usluga i novca, potrošačkim navikama, a sve je

to u ovom času drastično reducirano

akon što su još 20. januara zabi- američki građani vrate kući, ali je veli- uvjeravaju narod da namirnica neće ne-
lježeni prvi slučajevi oboljelih ki broj letova otkazan zbog nedovoljnog stati i kako nema potrebe za nagomila-
od virusa korona u Sjedinjenim broja putnika). vanjem zaliha u domaćinstvima, police u
NAmeričkim Državama (prvi zara- A onda su, kako im se ne bi dogodio supermarketima svakim se danom iznova
ženi u saveznoj državi Washington stigao italijanski scenarij, lokalne i državne vlasti prazne. Osim osnovnih prehrambenih ar-
je direktno iz kineskog Wuhana), malo ko (gradonačelnici i guverneri) počele dono- tikala, najviše se kupuju sredstva za higi-
je mogao očekivati da će za naredna dva siti i postepeno pooštravati mjere kojima jenu (toaletni papir, svakako), te flaširana
mjeseca epidemija izazvana virusom CO- se ograničava kretanje stanovništva, da bi voda, a sredstva za dezinfekciju ruku više
VID-19 gotovo paralizirati život u većini tokom proteklog vikenda režim izolaci- se gotovo nigdje ne mogu naći. Zvanični-
američkih metropola. Zaraza se relativno je domaćinstava (stay at home order) pro- ci ne kriju da zdravstveni sistem SAD-a
brzo širila po cijeloj zemlji i, prema po- glašen u saveznim državama New Jersey, ne bi bio spreman nositi se s masovnom
sljednjim podacima (24. mart), u SAD-u Washington, California i Illinois, dok je zarazom, jer u ovom trenutku ne postoji
je zaraženo više od 50.000 ljudi (broj raste u New Yorku proglašeno stanje “velike dovoljno medicinske, a niti zaštitne opre-
iz dana u dan), a više od 650 pacijenata katastrofe”. me (maske, rukavice, respiratori), pa i sam
već je umrlo od njenih posljedica. Iako prometne komunikacije među Trump zahtijeva od proizvođača da inten-
Sve do 12. marta svakodnevni život gradovima nisu prekinute (aerodromi ziviraju proizvodnju kako bi se spriječila
tekao je uobičajeno, odvijala se nastava u nisu zatvoreni, međugradski željeznički i eventualna katastrofa ako dođe do naglog
školama i na univerzitetima, kampusi su autobuski saobraćaj i dalje je u funkciji), povećanja broja zaraženih. U isto vrijeme
bili puni studenata, radila su pozorišta, društveni život unutar velikih gradova stručnjaci apeliraju da se proces testiranja
kina, ljudi su sjedili u restoranima, baro- gotovo je zamro: zabranjena su okup- stavi u drugi plan, a da se najveća pažnja
vima. Prva zvanična mjera na federalnom ljanja na javnim mjestima, zatvorene i resursi usmjere na liječenje oboljelih i
nivou, koja je označila početak jednog no- su škole, kulturne ustanove, sportske sprečavanje širenja bolesti.
vog načina funkcioniranja cijele Amerike, sale, bazeni, robne kuće, sve trgovine Međutim, sada je već izvjesno da će
a s ciljem odbrane od “kineskog virusa”, osim onih u kojima se kupuju osnovne pandemija, koliko god bude trajala, osta-
bila je proklamacija predsjednika Do- životne potrepštine, a u restoranima nije viti ogromne posljedice na ekonomiju, od-
nalda Trumpa da će putovanja iz Evrope dopušteno sjediti (hrana se može naru- nosno na živote prosječnih Amerikanaca.
(tačnije iz zemalja potpisnica Šengenskog čiti i ponijeti). Na hiljade radnika već je dobilo otkaze na
sporazuma) biti suspendirana od petka, Iako gradonačelnici i guverneri, pa i poslu, a veliki val otpuštanja najavljen je
13. marta (ostavljena je mogućnost da se sami zvaničnici iz Bijele kuće konstantno za početak aprila. Posebno će biti pogođe-
ni sektor zračnog prometa, ugostiteljstvo,
turizam i najveći dio trgovine. Pritom va-
lja imati u vidu da je američka ekonomska
snaga u velikoj mjeri zasnovana upravo na
samom načinu života prosječnog stanov-
ništva, odnosno na dinamičnom unutraš-
njem prometu ljudi, roba, usluga i novca,
potrošačkim navikama, a sve je to u ovom
času drastično reducirano.
Rano je govoriti o razmjerama eko-
nomske krize, budućnosti dolara, kretanju
vrijednosti dionica na berzi, ali nema ni-
kakve dvojbe da se ova svjetska ekonom-
ska sila nalazi pred velikim izazovima i
iskušenjima. Federalni zvaničnici najav-
ljuju da će u ekonomiju ubrizgati neko-
liko triliona dolara, ali konkretne mjere,
bez obzira na pritiske javnosti, do danas
nisu donesene. n

42 26/3/2020 STAV