Page 25 - STAV broj 191
P. 25
turski predsjednik. Bila je to jasna žaoka partiju Kurdistana (PKK) i njene po- Samit je završen
ka evropskim partnerima, za koje se može družnice u Siriji, tzv. Jedinice narodne donošenjem zajedničke
reći da ih je panika od novog vala izbje- zaštite (YPG). deklaracije, koja je u suštini
glica, kao i činjenica da je sirijsko pitanje lista najmanjih mogućih
postalo pitanje domaće politike svih zemalja KOGA NEMA, BEZ NJEGA SE MORA imenitelja u vezi s kojim
Evrope, “natjerala” u Istanbul. su se lideri inače veoma
E sad, Turska obje organizacije, kao različitih pogleda na sirijsku
Nije pretjerano reći da bi opstanak na i sve druge filijale PKK-a koje imaju či- tragediju mogli saglasiti, te
vlasti Merkelove i Macrona bio direktno tavu čorbu skraćenica, smatra teroristič- zajedničkom konferencijom
ugrožen takvim valom. Oboje su podrža- kim-organizacijama. Njemačka i Francu- za štampu na kojoj su
li aranžman o zoni deeskalacije između ska priznaju PKK kao terorističku (iako te razlike bile više nego
Rusije i Turske potpisan u Sočiju 17. sep- je Francuska domaćin njenim mnogim očigledne
tembra, kojom je okončano bombardi- front organizacijama, a Njemačka je to-
ranje Idliba. Akcenti njihovog izlaganja lerantna prema djelatnostima te krimi- Landis, poznavalac situacije u Siriji i direk-
su na “izbjegavanju nove humanitarne nalno-terorističke organizacije), ali ne i tor Centra za Bliski istok na Univerzitetu
katastrofe” (Merkel) i stvaranju uvjeta YPG. Rusija, pak, ne smatra ni PKK ni Oklahome, ocijenio je odsustvo Amerike
da se izbjeglice vrate svojim domovima YPG terorističkim organizacijama. u Istanbulu kao odstupanje od Ženevske
(Macron). Poziv Macrona Rusiji da izvr- platforme i glas nepovjerenja Sjedinjenim
ši pritisak na Damask kako bi se prekid Uz sve koncesije koje ovaj paragraf Američkim Državama. Za Al Jazeeru je
vatre u Idlibu pretvorio u trajno primir- deklaracije daje Turskoj, to su tri prilič- rekao da je “dovlačenje Evrope u Astana
je dočekan je hladnim tušem, Putinovom no nepomirljiva stava. Kada se zna da je proces veliki dobitak za Erdoğana”.
konstatacijom da je to ipak samo privre- tzv. YPG glavni “saveznik” SAD-a u si- Članak Nafeeza Mosaddeqa Ahmeda
meno rješenje, te da, ako radikalni ele- rijskom ratnom teatru i kada se poznaje objavljen u septembru u Le Monde Diplo-
menti pruže otpor ili budu provocirali, turska riješenost da ne dopusti formiranje matique govori o američkim dokumentima
“Rusija zadržava pravo da podrži Vladu PKK-istana u sjeveroistočnoj Siriji, te da koji potvrđuju ono što se i “golim okom”
Sirije u borbi protiv njih”. U jednom mo- su i francuske vojne snage ondje prisutne, moglo vidjeti, a (pojednostavljeno) to je
mentu se brecnuo na one koji tu Vladu dobijamo (mali) dio Gordijevog čvora koji činjenica da cilj američkog angažiranja
nazivaju režimom, jer je to “uvredljivo”. se ne može odmrsiti samitom ove četvorke. u Siriji nikad nije bio “regime change”,
No, mora se priznati da to nije ostavilo a još manje (mnogo manje) demokratska
dublji utisak na Merkelovu i Macrona, Dva dana nakon samita, turska voj- revolucija.
hladno su nastavili. ska granatirala je položaje YPG-a istočno “Sirija Sirijcima” – ponovljeno je još
od Eufrata. Je li to početak presijecanja jednom na samitu u Istanbulu, uz obave-
Ako to nije dovoljno da opiše razli- tog dijela Gordijevog čvora? “Nećemo zivanje učesnika da ulože sve napore da se
ke učesnika samita u Istanbulu, evo još. prihvatiti nikakvo nametanje pod ma- za to steknu politički uvjeti. To je upravo
“Izrazili su svoju odlučnost da odbace se- skom ‘borbe protiv terorizma’. I zapadno suprotno onome što SAD, uprkos dekla-
paratističke planove s ciljem podrivanja i istočno od Eufrata nastavit ćemo elimi-
suvereniteta i teritorijalnog integriteta naciju prijetnji protiv sigurnosti na nji-
Sirije, kao i nacionalne sigurnosti susjed- hovom izvoru”, upozorio je Erdoğan na
nih zemalja”, glasi peti paragraf deklara- pres-konferenciji poslije samita.
cije. Očigledno je da je taj dio bio ustupak
Turskoj i da se odnosi na tzv. Radničku Nije teško pogoditi da je ovo upozo-
renje upućeno na samitu odsustvujućim
(nepozvanim) Amerikancima. Joshua
racijama o “teritorijalnom integritetu” i
sl., de facto radi. U tom smislu, “izolacija”
Amerike, koliko god da je teško zamisli-
ti rješenje bez nje, možda nije obavezno
loša. Uostalom, ta izolacija daleko je od
potpune – Francuska je najbliža američ-
koj poziciji u Siriji, a Macron pokušava
posredovanje između SAD-a i Rusije.
Do sada su se ionako sve platforme na
kojima se raspravlja sirijsko pitanje po-
kazale faličnima. Na svakoj od njih neki
od ključnih igrača nedostaje i/ili djeluje
subverzivno. Ženeva nije uspjela dovesti
dvije strane za isti sto, Amerikanci su se
samoizolirali od procesa u Astani, Fran-
cuska (uz SAD i Veliku Britaniju) počet-
kom ove godine nije željela da se pojavi na
kongresu Sirijskog nacionalnog dijaloga
u Sočiju ni kao promatrač. Imajući to u
vidu, dolazak Angele Merkel i Manuela
Macrona u Istanbul, bez obzira na ranije
spomenute motive, jeste korak naprijed.
Ako to zaista predstavlja kraj indolen-
tnosti Evrope s početka teksta, onda taj
korak nije mali. n
STAV 1/11/2018 25
