Page 49 - STAV broj 354

i operativnog ranga, na najtežem bihać- taktičke uspjehe na bužimskom ratištu. preko 50 godina te sastava Civilne zašti-
kom ratištu ostale su slabije snage nakon Južnije, odnosno na jugoistočnom dijelu te ili maloljetnicima bez adekvatne obu-
debakla u ofanzivnim operacijama VRS-a. bihaćkog okruga, tj. ratištu u okolini gra- ke. Nepripremljenosti jedinica VRS-a na
Tu prazninu nastalo razvlačenjem trupa i da Bihaća te taktički najbitnijem objektu grmuško-srbljanskom platou i Grabežu
efektiva operacija “Grmeč ‘94” uspješno brda Grabež, vođena je aktivna odbrana dodatno su otežavale sve skromnije zali-
je eksploatirala stvorivši pretpostavke za uz svakodnevna borbena dejstva, pri čemu he materijalno-tehničkih sredstava, ali i
prelazak i oslobađanje desne obale rijeke je pravac grmuško-srbljanskog platoa s odsustvo rezervnih i interventnih snaga
Une te istočnih i jugoistočnih prostora Grabežom kao srpskim bastionom sva- u pozadini te pripremljenim rezervnim
koje je agresor okupirao 1992. godine. kodnevno bio meta strahovitih granati- položajima. Kao odmazda za uspješne
ranja, kao i sam grad Bihać. napadne taktičke pomake na grmuš-
VOJNO-POLITIČKI PRELUDIJ Upravo će u oktobru 1994. godine ko-srbljanskom platou, VRS je započeo
OPERACIJE “GRMEČ ‘94” general Dudaković izvođenjem aktivnih s kampanjom taktičkog granatiranja naj-
U toku odbrambeno-oslobodilačkog borbenih dejstava na Grabežu u okviru snažnijeg intenziteta po prednjem kraju,
rata 1994. godina će ostati upamćena kao napadnog plana “Galeb” uočiti određene komunikacijama, ali i po dubini slobodne
godina u kojoj su snage ARBiH ostvarile manjkavosti i potencijalne nedostatke u teritorije s oruđima sve većih kalibara uz
najznačajnije pobjede kako u ofanzivnim, odbrani agresora. Naime, jedinice 501. upotrebu taktičkih raketa. Upravo su ta
tako i u defanzivnim dejstvima. Operacije slavne brdske brigade 18. oktobra 1994. granatiranja bila impetus Štabu 5. armij-
kao najsloženiji vidovi izvođenja borbe- godine u sadejstvu s 503. slavnom brdskom skog korpusa da započne planiranje ofan-
nih dejstava uz upotrebu raznih vidova brigadom započele su s taktičkim napad- zivne operacije koja bi za cilj imala oslo-
i rodova vojske bile su više formalizira- nim dejstvima s ciljem osvajanja boljih bađanje okupiranih teritorija, pri čemu
ne kao ofanzive zbog intenziteta stalnih taktičkih pozicija za buduća napredova- bi dalekometnom artiljerijom agresoru
borbenih dejstava koja su se izvodila. U nja na Grabežu. Tom prilikom neprijatelj bilo onemogućeno granatirati grad Bi-
tom pogledu, rat u “bihaćkom džepu”, od- je, ne očekujući da su snage 5. korpusa hać (s teritorije pod kontrolom VRS-a) i
nosno Krajini je tokom 1994. godine bio spremne nakon teških i iznurujućih bor- komunikacije u okrugu.
ispisan brilijantnim pobjedama u kojima bi izvesti operaciju čak i taktičkog ranga,
je ostvaren čitav niz ciljeva. potpuno iznenađen u paničnom bijegu iz- NEZAUSTAVLJIVI PRODOR
Hronološki, u vrelim julskim danima gubio dobro utvrđene linije na Grabežu. Prema procjenama Štaba 5. korpusa,
1994. godine slomljena je vojno-politička Obavještajnom analizom, presretanjem operacija “Grmeč ‘94” je po sekvencama
paradržavna tvorevina narodnog izdajnika radioporuka te ispitivanjem zarobljenih trebala imati tri faze, pri čemu se formira-
i ratnog zločinca Fikreta Abdića u krun- boraca u nedavnim borbama na Grabežu njem dvije taktičke grupe trebalo ovladati
skoj operaciji “Sloboda ‘94”, pri čemu utvrđeno je da su snage 2. krajiškog kor- desnom obale rijeke Une te prodrijeti na
je 5. armijski korpus uspješno ovladao pusa VRS-a razvučene do krajnjih granica jugu do Ljutočke doline, a na istoku oslo-
državnom granicom BiH s Republikom uslijed dezertiranja, neodazivanja vojnoj boditi grad Bosanska Krupa te ovladati što
Hrvatskom. Abdićev san sazdan od ma- službi kod obveznika, ali i detaširanjem povoljnijim položajima za odbranu novo-
gle raspršen je u višednevnim borbama jedinica iz ovog korpusa na teslićko, ku- osvojenih pozicija na vijencima planine
za Pećigrad, pri čemu je 5. korpus uspio preško, gradačačko te vakufsko ratište Grmeč. Za potrebe operacije formiraju se
zarobiti značajan broj Abdićevih boraca s ciljem konsolidacije uslijed uspješnih dvije taktičke grupe, TG-1 (čete iz: 511.
te se snabdjeti s prijeko potrebnim rat- operacija jedinica ARBiH. slavne, 503. slavne, 517. oslobodilačka i 1.
nim sirovinama, materijalima i materi- Generalu (tada brigadnom) Dudakovi- Bosanske oslobodilačke) i TG-2 (čete iz:
jalno-tehničkim sredstvima koja su mu ću posebno je konjukturna okolnost bila 502. viteške i 501. slavne). S druge strane,
permanentno nedostajala. Nakon pada nedostatak municije i pogonskog goriva u inicijalnoj fazi operacije na strani VRS-a
Pećigrada, okolna mjesta velikokladuške kod neprijateljske snage koja je počela su se nalazile 2. KK: 3. petrovačka briga-
općine šapatom su pala u nezaustavljivom jedinice po prednjem kraju popunjava- da, 17. ključka, 1. drvarska, 9. grahovska
prodoru snaga 5. korpusa koje 4. augusta ti ljudstvom trećeg poziva starosne dobi i 15. bihaćka; te iz 1. KK: 6. sanska i 1.
oslobađaju i Veliku Kladušu.
S druge strane bihaćkog ratišta voj-
ni i politički vrh sada združenih snaga Do kraja 27. oktobra oslobođena teritorija iznosi 230
Vojske Republike srpske i Srpske vojske kilometara kvadratnih, ali je cijena tog uspjeha 66 pripadnika
Krajine pokreće u septembru 1994. godi-
ne ofanzivnu operaciju operativno-taktič- 5. korpusa izbačenih iz stroja, od čega je 10 poginulih.
kog ranga “Breza ‘94”. Cilj ove operacije Međutim, ključne odluke i događaji kao i kulminacija
bio je pokušati “bužimskom gredom” iz
pravca SAO Krajine prodrijeti u Bužim operacije “Grmeč ‘94” će se odigrati 28. oktobra, kada s
i Cazin te se spojiti sa snagama 15. lič- posljednjim atomima premorenih snaga na svim pravcima
kog korpusa SVK, pri čemu bi se slomila
kičma 5. korpusu, dok bi bihaćki okrug jedinice 5. korpusa kreću u odlučujući napad. Tokom 27.
bio razdijeljen na dva dijela. Odsudnom oktobra je postignuta linija Mali Radić – Velika Glavica – Orašje
i fanatičnom odbranom snage 505. viteš-
ke brigade uspijevaju istrpjeti do tada ne- – Brda, pri čemu je bitno istaći da će 28. oktobra snage 5.
viđenu silinu ešaloniranih napada oklo- korpusa uspjeti osvojiti dodatnih 40 kilometara kvadratnih.
pno-mehanizovanih i pješadijskih jedinica
uz strahovita granatiranja. Da bi nakon Međutim, sada kada su snage 501. slavne ušle u Kulen-Vakuf i
konsolidiranja i pregrupiranja snaga u Orašac, zbog rastegnutosti fronta i manjka ljudstva, prekida se
kontraudaru povratili izgubljene teritorije
i time u potpunosti poništile prethodne fizički kontakt s lijevim susjedom, tj. 502. viteškom brigadom.

STAV 17/12/2021 49