Page 12 - STAV broj 281

POLITIKA

i decenijama, mora što prije prestati jer Sandžački Bošnjaci i kadrovske baze za sam klinički cen-
medijsko zatvaranje jednog naroda jedan tar i šire.
je od najgrubljih i najotvorenijih oblika uopće Bošnjaci koji žive
diskriminacije. u Republici Srbiji (a OSNIVANJE SANDŽAČKIH
U ovom pogledu moraju intervenirati OBRAZOVNIH INSTITUCIJA
i aktivno djelovati Bošnjačko nacional- vjerujemo da i u Crnoj Gori Rijetko koja regija ima takvo bogato
no vijeće i bošnjački narodni poslanici u kulturno naslijeđe kao Sandžak. Izuzetni
Skupštini Republike Srbije, koordinirano nije mnogo bolje) uskraćeni spomenici i nalazišta od prahistorije do
i jedinstveno, i to što prije, ne bi li nas su da prate vodeće novijeg doba potječu iz sandžačke regije.
izveli iz nacionalnog medijskog mraka. Sandžački gradovi, a naročito Novi Pazar,
Osim toga, treba ozbiljno poraditi, televizijske kanale iz Bosne svojevrsni su muzeji pod otvorenim ne-
naročito Bošnjačko nacionalno vijeće bom. Izuzetni sakralni spomenici islam-
na osnivanju i konstituiranju bošnjač- i Hercegovine kao što su ske i kršćanske provenijencije nalaze se
ke televizije, koja bi bila vidljiva diljem BHRT, FTV, TV Hayat, TV na području Sandžaka. Nijedan dio Re-
Sandžaka, pa i šire. publike Srbije nema takvo bogato i ra-
Hayat plus, TVSA, Face TV, znovrsno kulturno naslijeđe kao Sandžak.
ONEMOGUĆAVANJE OTVARANJA RTV Tuzlanskog kantona, O njemu, njegovom očuvanju, novim
DEPARTMANA ZA BOSANSKI JEZIK I istraživanjima, rekonstrukciji i revitali-
HISTORIJU RTV Unsko-sanskog zaciji mora se brinuti posebna kulturna
Na Državnom univerzitetu u Novom ustanova: zavod za zaštitu spomenika kul-
Pazaru, koji nosi neobično ime, tj. samo kantona, TV Zenicu, kanale ture Sandžaka, u kojem će biti uposleni
Državni univerzitet bez onog uobičajenog vjersko-edukativnog stručnjaci koji žive u ovoj regiji.
nastavka “u Novom Pazaru”, što nije si- Također se kao regionalna ustanova
gurno slučajni propust, već godinama Boš- karaktera kao što su MTV mora formirati regionalni muzej Sandža-
njačko nacionalno vijeće vodi iscrpljujuću Igman, TV 5 i drugi ka, u kojem će biti smješteni najreprezen-
borbu da se otvore departmani za bosanski tativniji eksponati s cijelog područja ove
jezik i književnost i departman za histo- regije. Mnogi nalazi pronađeni u Sandža-
riju. Više se puta ova krovna institucija ku nalaze se u beogradskim muzejima.
bošnjačkog naroda koji živi u Republici Srbiji i da takvi departmani ništa ne štete Mora se zatražiti njihov povratak u regiju
Srbiji obraćala Vladi i Ministarstvu pro- Republici Srbiji, već samo ojačavaju njen odakle potječu i pokazati ih posjetiocima
svjete, čak su obavljani i direktni razgo- demokratski kapacitet. kao naše spomenike kulture, što oni za-
vori s ministrom prosvjete na ovu temu, Osim toga, treba ozbiljno poraditi ista jesu. Bogata sandžačka kulturna ba-
ali se sve završavalo na poluobećanjima na projektu osnivanja prve bošnjačke ština zaslužuje jednu ovakvu ustanovu.
koja nikad nisu ispunjena. Jednostavno, gimnazije sa sjedištem u glavnom gradu U tom smislu, mora se ozbiljno raditi
Vlada i Ministarstvo prosvjete ovakvim sandžačke regije – Novom Pazaru. i na konstituiranju sandžačkog historij-
višegodišnjim ponašanjem pokazuju da skog arhiva. U njemu bi bilo pohranje-
ne žele da se osnuje na Državnom uni- OSNIVANJE REGIONALNOG KLINIČKOG no ne samo postojeće pisano historijsko
verzitetu u Novom Pazaru departman za CENTRA U NOVOM PAZARU blago već ga treba postepeno obogatiti
bosanski jezik i književnost, uprkos či- Događaji vezani za epidemiju viru- pisanim historijskim izvorima koji se
njenici da blizu dvadeset hiljada učenika sa korona još su jasnije ukazali na po- trenutno nalaze u drugim arhivima, ne
osnovnih i srednjih škola u Sandžaku (a trebu na koju građani Sandžaka odavno samo u Srbiji već i u susjednim zemljama.
broj učenika kontinuirano se povećava) ukazuju, da Novi Pazar kao višestoljet- Naročito treba poraditi na sakupljanju
pohađa cjelokupnu nastavu na bosan- ni centar sandžačke regije mora postati arhivske građe koja se nalazi u turskim
skom jeziku. Ovaj departman omogućio ne samo univerzitetski već i medicinski historijskim arhivima, a koja se odnosi
bi osposobljavanje i školovanje stručnog centar ove regije. Drugim riječima, u nje- na područje Novopazarskog sandžaka.
prosvjetnog kadra s diplomom profesora mu mora biti ustanovljen klinički centar U tom smislu treba dugoročno raditi
bosanskog jezika i književnosti, koji bi regionalnog značaja. na stvaranju kadrovske baze orijentali-
stručno i adekvatno izvodili nastavu na Ova ustanova sa svojom kompletnom sta, stručnjaka za staroosmanski jezik i
maternjem jeziku sandžačkih Bošnjaka. infrastrukturom omogućila bi adekvat- druge orijentalne jezike koji bi radili na
Otvaranje departmana za historiju no i pravovremeno liječenje svih žitelja obradi i sistematizaciji arhivske građe na
također se otežava i onemogućava jer sandžačke regije, pa i šire, i ne bi više orijentalnim jezicima.
neko se očigledno boji da se u Sandžaku imalo potrebe da se pacijenti iz Sandžaka Naravno, postojanje ovih institucija
na ovaj način ne stvori jako i brojno jez- pri svakoj složenijoj zdravstvenoj situa- neraskidivo je povezano s osnivanjem
gro stručnjaka iz ove oblasti sa zvanjima ciji i dijagnozi transportiraju u udaljene sandžačke narodne biblioteke, kao cen-
magistara i doktora nauka, koji će kroz kliničke centre. Mnogi su pacijenti pri tralne i najveće bibliotečke ustanove koja
svoja naučna istraživanja postaviti jake prebacivanju ambulantnim kolima do bi imala uvjerljivo najveće prostorne po-
temelje historijskoj nauci na ovim pro- udaljenih kliničkih centara izgubili bit- tencijale i najveći knjižni fond iz razli-
storima i dati svoju interpretaciju histo- ku s vremenom i završili tragično. Prosto čitih oblasti. Novi Pazar kao univerzi-
rijske prošlosti Sandžaka i šire. je neshvatljivo da grad koji je univerzi- tetski i regionalni centar bio bi naravno
Ali ovo su procesi koji se mogu uspo- tetski centar nema svoj klinički centar. njeno sjedište.
ravati, ali se ne mogu zaustaviti. Jednog S druge strane, to bi omogućilo otva-
dana kada Srbijom zavladaju istinski de- ranje medicinskog fakulteta u Novom INFRASTRUKTURA I STRANI
mokratske snage shvatit će i prihvatit će Pazaru i svih drugih grupa, poput sto- KONZULATI
realno stanje, da je ovo nasušna potreba matološkog fakulteta i tome slično, što Cijela druga polovina 19. stoljeća i
bošnjačkog naroda koji živi u Republici bi omogućilo stvaranje jake i brojne period sve do balkanskih ratova bili su

12 23/7/2020 STAV