Page 131 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

Canl›lar Aras›ndaki Dayan›flma ve ‹flbirli¤i 129

lerler. Hatta ço¤u zaman kendilerine di¤erlerine ikram ettiklerinden daha az
yiyecek ay›r›rlar. 131
2. Kar›nca yuvalar›nda mükemmel bir iflbölümü vard›r ve her bir kar›n-
ca üzerine düflen görevi büyük bir özveri ile yerine getirir. Bu kar›ncalardan
biri de kap›c› kar›ncalard›r. Bu kar›ncalar yuvan›n girifllerini korumakla gö-
revlidirler. Yuvaya sadece kendi kolonilerinden olan kar›ncalar› al›r ve di-
¤erlerini kabul etmezler. Kap›c› kar›ncalar›n bafllar›n›n büyüklü¤ü yuvan›n
girifli ile ayn›d›r ve bu özel tasarlanm›fl kafa yap›lar›yla yuvan›n giriflini t›-
karlar. Kap›c›lar gün boyunca hiç k›p›rdamadan kap›n›n giriflinde bekler-
ler. 132 Dolay›s›yla bir tehlike durumunda düflmana ilk karfl› koymas› gere-
kenler kap›c› kar›ncalar olur.
3. Kar›ncalar midelerindeki yiyece¤i paylaflmalar›n›n yan›s›ra, bulduk-
lar› besin kaynaklar›n› da mümkün oldu¤unca çok kar›ncaya haber vermek
için çaba gösterirler. Davran›fllar›nda sadece kendilerini düflünen bir müca-
dele yoktur. Besin kayna¤›n› ilk keflfeden kar›nca kursa¤›n› doldurarak yu-
vaya döner. Dönerken karn›n›n ucunu k›sa aral›klarla yere sürer ve kimya-
sal bir iflaret b›rak›r. Bununla da yetinmez, yuvaya döndü¤ünde k›sa süren
h›zl› bir tur atar. Bunu 3 ila 6 kez yapar. Bu hareket yuva arkadafllar›n›n
onunla ba¤lant›da olmalar›n› sa¤lar. Böylece kaflif kar›nca besin kayna¤›na
geri dönerken arkadafllar› da onu izlerler.
4. Yaprak kesici kar›nca kolonisinin orta boylu iflçileri günlerinin tama-
m›n› yaprak tafl›makla geçirirler. Ancak yaprak tafl›rken son derece savun-
mas›zd›rlar. Özellikle de bir sinek türüne karfl›. Bu sinek türü yumurtalar›n›
kar›ncan›n kafas›na b›rak›r. Kar›ncan›n vücudunda zamanla geliflip yumur-
tadan ç›kan sinek larvas› hayvan›n beynine kadar ilerleyerek ölümüne ne-

den olabilir. ‹flçi kar›ncalar yaprak tafl›d›klar› zamanlarda bu tehlikeli düfl-
manlar›na karfl› kendilerini koruyamayacak durumdad›rlar. Ancak onlar›n
yerine bu görevi üstlenen baflkalar› vard›r. Ayn› kolonide yaflayan küçük
boylu kar›ncalar tafl›nan yapraklar›n üzerine yerleflirler ve sine¤in sald›r›s›
s›ras›nda bu küçük koruyucular yapra¤›n üzerinden düflmana karfl› müca-
dele verirler. 133