Page 134 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

132 CANLILARDAK‹ FEDAKARLIK

nur. E¤er kar›nca düflmanlar› taraf›ndan sar›l›rsa, kar›n kaslar›n› fliddetli bir
flekilde kasarak salg› bezlerini y›rtar ve zehiri düflman›n üzerine püskürtür
ve ölür. 134
7. Difli ve erkek kar›ncalar üreyebilmek için ayr› ayr› fedakarl›klar› gö-
ze al›rlar. Çiftleflme uçuflundan k›sa bir süre sonra kanatl› erkek kar›nca ölür.
Difli kar›nca ise kendine uygun bir yuva arar ve buldu¤unda buraya girerek
ilk ifl olarak kanatlar›n› kopar›r. Daha sonra girifli kapatarak haftalarca, ba-
zen aylarca yiyeceksiz ve yaln›z bafl›na kal›p, kraliçe kar›nca olarak ilk yu-
murtalar›n› b›rak›r. Bu zaman içinde kanatlar›n› yiyerek yaflar. ‹lk yumurta-
dan ç›kan larvalar› kendi salyas›yla besler. Bu, kraliçe kar›ncan›n tek bafl›na

özveride bulunarak geçirdi¤i bir dönemdir. Bu flekilde kolonisini kurmaya
bafllar.
8. E¤er yuvalar› istila edilirse, kar›ncalar her ne pahas›na olursa olsun
yavrular›n› korumak için harekete geçer. Yuvadaki asker kar›ncalar hemen
sald›r›n›n yap›ld›¤› bölgeye hücum eder ve düflmanla savafl›r. ‹flçi kar›ncalar
ise yard›ma muhtaç larvalar›n hayat›n› kurtarmak üzere, çocuk odalar›na
koflar. Larvalar› ve genç kar›ncalar› çenelerinde yuvan›n d›fl›na tafl›rlar ve
düflmanlar› gidene kadar onlar› bir yere saklarlar. 135 Böyle bir tehlike an›n-
da kar›nca gibi bir hayvandan beklenen kendi bafl›n›n çaresine bakmas› ve
kendine gizlenecek bir yer aramas›d›r. Ancak ne asker kar›ncalar, ne kap›da
nöbet tutan kar›ncalar ne de iflçi kar›ncalar kendi hayatlar›n› düflünmezler.
Her biri bir di¤eri için kendi hayat›n› ortaya koyar. Bu, olabilecek en üst se-
viyede bir fedakarl›kt›r. Ve milyonlarca y›ld›r bütün kar›ncalar bu flekilde
davran›rlar.
Buraya kadar anlatt›klar›m›z kuflkusuz hayvanlar aleminde yaflanan
son derece flafl›rt›c› davran›fllardand›r. Ancak önemle dikkat edilmesi gere-
ken, bu flafl›rt›c› davran›fllar› gerçeklefltiren canl›lar›n son derece küçük ka-
r›ncalar olufludur. Kar›ncalar insanlar›n her gün görmeye al›fl›k olduklar›,

çok fazla önemsemedikleri canl›lard›r. Ancak onlar›n fark›nda olmad›¤›m›z
bu davran›fllar›n› inceledi¤imizde karfl›m›za ç›kan ak›l, gözard› edilemeye-
cek derecede büyüktür. Gözle görülemeyecek kadar küçük sinir ba¤lant›la-
r›ndan oluflan bir beyne sahip olan bu varl›klar, kendilerinden hiç beklenme-