Page 239 - Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi'nin Yanılgıları
P. 239
ir yeriniz kesildi¤inde ya da eski bir yaran›z kanad›¤›nda, zaman
içinde kanaman›n duraca¤›n› bilirsiniz. Kanayan yerde bir p›ht›
oluflacak, bu p›ht› zamanla sertleflecek ve yara iyileflecektir. Bu si-
zin için basit ve ola¤an olabilir. Oysa, biyokimyac›lar yapt›klar› araflt›rma-
larla bunun oldukça karmafl›k bir sistemin iflleyiflinin sonucu oldu¤unu
ortaya ç›kard›lar. (Michael Behe, Darwin's Black Box, New York: Free Press,
1996, s. 79-97) Bu sistemin parçalar›ndan herhangi birinin eksilmesi veya
zarar görmesi sistemi ifllemez k›lacakt›r.
Kan do¤ru yerde, do¤ru zamanda p›ht›laflmal› ve flartlar normale
döndü¤ünde p›ht› ortadan kalkmal›d›r. Sistem en küçük ayr›nt›ya varana
dek kusursuz bir biçimde çal›flmal›d›r.
E¤er bir kanama söz konusu ise, canl›n›n kan kayb›ndan ölmemesi
için p›ht›n›n hemen meydana gelmesi gerekir. Ayr›ca, p›ht›n›n yaran›n
üzerinde boylu boyunca oluflmas› ve en önemlisi de sadece yaran›n üze-
rinde kalmas› gereklidir. Yoksa canl›n›n tüm kan› p›ht›laflarak sertleflecek
ve onu öldürecektir. Bu nedenle kan›n p›ht›laflmas› s›k› bir denetim alt›n-
da tutulmal› ve p›ht› do¤ru zamanda do¤ru yerde oluflmal›d›r.
Kemik ili¤i hücrelerinin en küçük
temsilcisi olan kan plakç›klar› ya da
trombositler vazgeçilmez bir özelli¤e
sahiptir. Bu hücreler, kan›n p›ht›laflma-
s›ndaki ana unsurdur. Von Willebrand
faktörü adl› bir protein, kanda dolafl›p
durmakta olan trombositlerin kaza ye-
rini geçmemelerini sa¤lar. Kaza yerin-
de tak›l› kalan trombositler, o anda di-
¤er trombositleri de olay yerine getiren
bir madde salg›lar. Bu hücreler daha
sonra hep birlikte aç›k yaray› kapat›r.
237