Page 344 - Terörün Perde Arkası
P. 344
302 TERÖRÜN PERDE ARKASI
Proudhon ve Bakunin
Komünist felsefenin geliflmesinde Marks'›n yan›s›ra, baflka ilginç kifli-
ler de vard›. Bunlardan biri "Anarflist Komünizm"in kurucusu Proudhon'dur.
Proudhon, anarflist bir bireyciydi, gelifltirdi¤i kuram ve doktrinler
"Anarflizm" diye tan›nd›. "Anarfli, bugünkü toplumlar›n, hiyerarflik ilkel top-
lumlar›n varolufl flart›d›r" diyerek fikirlerini en iyi flekilde aç›klamaktad›r. 13
1840 y›l›nda yay›nlanan ünlü eseri Mülkiyet Nedir? anarflist komünizmin te-
mel kayna¤› oldu. "Proudhon, zaman›n tüm sosyalist önderleri gibi mason-
du." 14
Fikir al›flveriflinde bulunup yard›mlaflt›¤› çevresi de hep masondur.
1843-46 y›llar› aras›nda Paris'te Martin Nodand masondu ; Bakunin de ma-
15
sondur. 16 Her ikisi de Karl Marks ile s›k s›k görüflüp birlikte olmufllard›r.
Hatta, 1844'te Alman Yahudisi ve ihtilallerde bafl› çeken Karl Marks ile bera-
ber oldu¤u s›ralarda onun diyalektik görüfllerini benimsemifltir. Marks La
Sainte Famille adl› eserinde "Mülkiyet Nedir?"i ve Proudhon'u uzun uzun öv-
müfltür.
17
Proudhon, 1848'de mason olan Fransa Kral› Napoléon Bonaparte ile
tan›fl›p sürekli görüflmeye bafllam›flt›; hatta çevre, Proudhon'u Napoléon'un
ajan› olarak nitelendiriyordu.
Proudhon'un yaratt›¤› bu sistem, yani Anarflizm, kifli üzerindeki her
türlü otoritenin reddidir. Bu otorite özellikle din ve ahlak ö¤retileri ve dev-
lettir. Hakim s›n›f›n maflas› olan devlet, en k›sa zamanda y›k›lmal›, yerini
halk›n tümünü temsil eden bir rejime b›rakmal›d›r ve bu rejim de komü-
nizmdir. Devletin y›k›lmas› için as›l yöntem kanl› ihtilallerdir. T›pk› Frans›z,
Rus ve Alman ‹htilallerinde oldu¤u gibi. Ayr›ca din ve ahlak ö¤retileri diye
adland›rd›¤› k›staslar›n da kiflilerin özgürlü¤ünü engelledi¤ini savunmufl-
tur. Bu yüzden dini, Allah'› ve ahlak› reddetmifltir. "Tanr›, flerrin ilkesidir" di-
yerek bütün dinlerin düflman› oldu¤unu söylemektedir. Tanr›'n›n anti-libe-
ral, anti-medenilefltirici, anti-insanc›l oldu¤unu belirtir. "E¤er yarat›c› varsa
onu yok etmek gerekir" fleklindeki ak›ls›zca söz ona aittir. Karl Marks, Pro-
18
udhon'u, H›ristiyanl›k ile çarp›fl›p k›rmaya cesaret edebilen tek sosyalist
Frans›z olarak göstermektedir. 19
Proudhon'un yan›s›ra, Anarflist Komünizmin geliflmesinde büyük rol
oynayan bir baflka önemli isim ise Michael Bakunin'di. Bakunin, 20 y›l› aflk›n
bir süre boyunca saflar›nda bulundu¤u masonlu¤un da etkisiyle, oldukça
metafizik bir sosyalist anlay›fl gelifltirmiflti. Lenin'in devrimci görüfllerinin
kayna¤› da, Marks'tan ziyade, Bakunin olacakt›. Bakunin'e göre devrim, yal-
n›zca siyasi de¤il, metafizik ve teolojik bir fenomendi. 20 Bakunin ayn› za-