Page 42 - Türk'ün Yüksek Seciyesi

g≤Ü~:≤Ç l≤~áx~ fxv|çxá|

G Gazneliler

Gazneliler Devleti, ad›n› Do¤u Afganis-

tan'da bulunan baflkentleri Gazne'den alm›fl;
ça¤›n›n en güçlü devletlerinden biri olmufltur. 997 y›l›nda Gazneli
Mahmud'un iktidara gelmesiyle en parlak ça¤›n› yaflam›flt›r. Gaz-
neli Mahmud Müslümanl›¤› yayma konusundaki çabalar›yla her-
kesin takdirini kazanm›fl; devletin s›n›rlar›n› Toharistan ve Mave-

raünnehir'den Pencap'a, Multan'a ve Sind'in bir bölümüne kadar
geniflletmifltir. Hindistan'a 17 kez sefer düzenlemifl ve Kuzey Hin-
distan'› topraklar›na katm›flt›r. Bölge insanlar› büyük oranda ‹sla-

miyet'i seçmifller; böylece günümüzdeki Pakistan Devleti'nin te-
meli at›lm›flt›r.
Gazneli Mahmud'un ‹slamiyet'i tebli¤ etme yolundaki çal›flma-
lar› Ba¤dat'taki halife taraf›ndan da desteklenmifl ve ona "Sultan"

unvan› verilmifltir. Türk tarihinde sultan unvan›n› ilk defa o kullan-
m›flt›r. fiüphesiz Gazneli Mahmud Türk-‹slam tarihinin en büyük
flahsiyetlerinden biridir.

Ayn› devirde, ünlü Türk düflünürü Ebu Reyhan el-Biruni, Gaz-
ne'de çal›flmalar›n› sürdürmüfltür. Bu geliflme, söz konusu döne-
min Türk-‹slam kültür tarihinin en önemli ça¤lar›ndan birisi olarak
an›lmas›nda rol oynam›flt›r. Firdevsi'nin "fiehname"si de yine bu

dönemde Sultan Mahmud'a sunulan yap›tlar aras›ndad›r.
Sultan Mahmud'un ard›ndan yerine o¤lu Sultan Mesud geçmifl-

tir. Dandanakan Savafl›'nda Gazneliler, Tu¤rul ve Ça¤r› Beyler ko-
mutas›ndaki O¤uz kuvvetlerine yenilmifl ve Selçuklu hakimiyetine
girmifllerdir.

4 40