Page 40 - Türk'ün Yüksek Seciyesi

g≤Ü~:≤Ç l≤~áx~ fxv|çxá|

dukça sevilmifltir. Yerine geçen o¤lu Humareveyh zaman›nda dev-
letin s›n›rlar› Toroslar ve Irak'a kadar genifllemifltir. Ancak onun

ard›ndan gelenler iyi yönetim gösterememifller; bunun sonucun-
da Abbasi kuvvetleri 905 y›l›nda M›s›r'a girerek Toluno¤ullar› yö-
netimine son vermifllerdir.

M›s›r'da kurulan ikinci Türk devleti ‹hflido¤ullar› Devleti'dir.
(935-969) Kurucusu M›s›r Valisi ‹hflid'dir. O y›llarda ‹hflido¤ulla-
r›'n›n s›n›rlar› M›s›r'dan Suriye'ye kadar olan bölgeyi kapsam›flt›r.
Ölümünden sonra o¤ullar› bafla geçtiyse de, ç›kan iç kar›fl›kl›klar-

dan faydalanan Fatimiler bu devleti y›km›fllard›r.
Saco¤ullar› Devleti'nin kurucusu Abbasilerin Azerbaycan ve Er-
menistan Valisi Affl›n'd›r. Saco¤ullar› yaklafl›k k›rk y›l bu bölgede,

Abbasilerden ba¤›ms›z bir devlet olarak varl›¤›n› sürdürmüfltür.

K Karahanl› Devleti

9. yüzy›lda Karahanl›lar, Orta Asya'da belirgin bir güce sahip-
lerdi. 10. yüzy›lda Satuk Bu¤ra Han'›n ‹slamiyet'i devletin resmi di-
ni ilan etmesiyle, Karahanl› Devleti Orta Asya'daki ilk Müslüman
Türk devleti oldu. Satuk Bu¤ra Han ile birlikte 200.000 Türk ailesi
21
de ‹slamiyet'i kabul etti. Böylelikle Orta Asya'daki güçler denge-
sinde ‹slamiyet yerini alm›fl oldu.

Karahanl›lar, ‹slamiyet'i sadece seçmekle kalmam›fl; onun di-
¤er Türk boylar›na duyurulmas› görevini de üstlenmifllerdir. Bu
dönemde özellikle Kaflgar bölgesinde, kapsaml› ‹slami çal›flmalar
yap›lm›fl ve eflsiz eserler yaz›lm›flt›r. Dönemin en önemli kitaplar›
aras›nda, Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilik (Mutlu K›lan Bilgi) adl›

3 38