Page 41 - Türk'ün Yüksek Seciyesi

[tÜâÇlt{çt ;TwÇtÇ b~àtÜ<

eseri ve Kaflgarl› Mahmud'un Divan-› Lügat-it Türk isimli eserleri
say›labilir. Birinci eser devlet yönetimi, ikincisi de dil bilimi ala-

n›nda türlerinin ilk örnekleri olmufltur.
‹slamiyet, Türkler'e yeni ufuklar açt›. 11. yüzy›l, Türkler'in ‹s-
lam dünyas›nda gün geçtikçe güçlendi¤i bir dönem oldu. Tarihçi-

lerin aktard›¤›na göre, Hazreti Muhammed (sav)'in Müslüman
Araplara "‹leride bu ümmetin efendisi Türkler olacakt›r" dedi¤ine
dair rivayetler dilden dile dolafl›yordu. Kaflgarl› Mahmud'un kita-
b›n›n bafl›nda Türkler'e hakimiyet verildi¤i, herkesin Türkler'e

muhtaç oldu¤u ve bu nedenle Türkçe ö¤renmesi gerekti¤i yaz-
maktayd›.
Karahanl›lar devri özellikle Türk kültür ve sanat tarihi bak›m›n-

dan önem tafl›r. Bu dönemde, yerleflim merkezlerinde camiler,
köprüler, kervansaraylar ve benzeri yap›lar infla edilmifl; e¤itim
kurumlar› aç›lm›fl; Buhara ve Semerkant bilim merkezi durumuna
gelmifl; Türk dili de büyük bir geliflme olana¤› bulmufltur.

‹lk Türk mutasavv›f› Ahmed Yesevi Karahanl›lar zaman›nda ya-
flad›. Ahmed Yesevi ve halefleri, Orta Asya'da ‹slamiyet'e ça¤›ran
elçiler oldular; bu topraklarda ‹slamiyet'in yay›lmas› için büyük

çaba harcad›lar. Anadolu Türk evliyalar›n›n ço¤u Ahmed Yese-
vi'den e¤itim ald›. Ahmed Yesevi ve onun ard›ndan gelenler Türk-
çeyi yayg›n olarak kulland›lar; böylece Türkler'in ‹slamiyet'i tan›-

malar›na unutulmaz katk›larda bulundular. Bunun Türk Birli¤i'nin
kurulmas› yolundaki önemli kilometre tafllar›ndan birisi oldu¤u
aç›kt›r.
Karahanl› Devleti 13. yüzy›l›n ilk çeyre¤ine kadar ayakta kald›;

bu tarihteki Mo¤ol istilalar› sonucunda y›k›ld›.

3 39