Page 148 - Gizli El Bosna'da

146 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

lar yap›yordu. Bir yandan da Müslüman S›rplar› kesmek için haz›rlad›klar›,
ama Çetniklerin "kurtar›c›" müdahalesi ile son anda engellenmifl olan "cihad
plan›" ile ilgili söylentiler yay›l›yordu Bosnal› S›rplar›n aras›nda. Çetnik pro-
pagandas› ile beyni y›kanm›fl bir kad›n, Reuters muhabirine Drina nehri k›y›-
s›ndaki bir m›nt›kay› göstererek heyecan içinde flunlar› anlat›yordu:
fiu alan› görüyor musunuz? Cihad iflte buradan bafllayacakt›. Fo¯a da Müslü-
manlar›n yeni Mekkesi olacakt›. Öldürülmek için seçilmifl olan S›rplar›n adla-
r›n›n tek tek yazd›¤› listeler vard› Müslümanlarda. Benim her iki o¤lumun ad›
da bu ölüm listesinde geçiyordu, domuzlar gibi bo¤azlanacaklard›. Bense teca-
vüz edilecek kad›nlar listesindeydim. 6

Bu kad›n›n ya da onun S›rp komflular›n›n hiçbiri söz konusu "liste"leri
görmemifllerdi ama hepsi de bunlar›n varl›¤›na kesinlikle inan›yorlard›. Milo-
§evi¡, kurdu¤u etkili kara propaganda yöntemi ile, Çetnik terörünün katletti¤i
Müslümanlar›n Bosnal› S›rplar›n önemli bir bölümü taraf›ndan "yeflil tehlike"
olarak alg›lanmas›n› sa¤lam›flt›.
Bir Do¤u Bosna bölgesi bir de Kuzey Bosna'daki Bijeljina-Banja Luka-
Krajina hatt› olmak üzere iki eksen üzerinde yürütülen bu iflgal operasyonu-
nun ilk befl haftas› sonunda, Federal ordu ve S›rp paramiliterler (neo-Çetnik-
ler), Bosna-Hersek topraklar›n›n %60'›n› iflgal ettiler. Kalan %40'l›k k›s›m ise
Müslümanlar ve H›rvatlar›n elindeydi. Savafl›n bafl›ndaki bu blitzkrieg ile el-
de edilen bu toprak da¤›l›m› ilerleyen aylarda çok büyük bir de¤iflime u¤ra-
mad›. S›rplar, ele geçirdikleri her iki ekseni de biraz daha geniflletmek ve böy-
lece Müslümanlar› orta Bosna'da k›st›rmak için yeni sald›r›lar düzenlediler,
ancak en fazla %10'luk bir toprak daha elde ederek tüm ülkenin %70'ine ulafl-
t›lar.
Savafl›n ilk birkaç haftas›nda bu denli büyük bir iflgal yaflanmas›n›n ve
bu status quo'nun uzun süre -A¤ustos 1995'e kadar- ciddi bir de¤ifliklik yafla-
mamas›n›n en büyük nedeni, Müslümanlar›n askeri durumuydu. S›rplar Ni-
san ve May›s aylar› içinde h›zla ülkenin büyük bölümünü ele geçirmifllerdi,
çünkü herhangi bir orduya hatta ciddi bir silahl› varl›¤a sahip olmayan Müs-
lümanlar önemli bir direnifl gösterememifllerdi. Ancak ilk flok atlat›ld›ktan son-
ra, önce paramiliter Müslüman savunma birlikleri, sonra da düzenli Bosna-
Hersek ordusu (Armija BiH) oluflturuldu. S›rplar bu sayede durduruldu ve ilk
safhas›nda bir ya¤ma ve katliamdan ibaret olan askeri durum, bir süre sonra
iki ayr› cephenin var oldu¤u bir "savafl"a dönüflebildi.
Ama, Bosna'n›n kurtuluflunun en önemli, hatta yegane anahtar› olan Ar-
mija BiH'i oluflturmak ve daha sonra da dev S›rp ordusu karfl›s›nda etkili hale
getirmek, hiç kolay olmad›. Çünkü Milo§evi¡'in biraderlerinin uluslararas› top-