Page 149 - Gizli El Bosna'da

SAVAfi, KATL‹AM VE D‹PLOMAS‹ 147

luluk içinde oluflturduklar› "gizli el", Yugoslavya topraklar›na uygulanan silah
ambargosuna Bosna-Hersek'i de dahil etti ve hiçbir zaman bu ambargonun
Müslümanlar lehine kald›r›lmas›na izin vermedi. Müslümanlar ancak, baflta
‹ran olmak üzere ‹slam ülkelerinden gelen ve kendi imkanlar›yla silah tüccar-
lar›ndan elde ettikleri silahlar ile savaflt›lar. Gizli yollardan Bosna'ya sokulan
bu silahlar, do¤al olarak ancak hafif silahlard›. Bosnal›lar, S›rp tanklar›na karfl›
kalaflnikoflarla savaflmak zorunda kal›yorlard›. Silah ambargosuna ve bunun
savafla olan etkisine ilerleyen sayfalarda daha ayr›nt›l› olarak de¤inece¤iz.

Etnik Temizlik mi, "‹ç Savafl" m›?

Bosna'da yaflananlar, baz› siyasi yorumcular taraf›ndan uzun süre kas›t-
l› bir biçimde bir "iç savafl" olarak tan›mland› ve öyle gösterilmeye çal›fl›ld›.
Oysa yaflanan olay bir iç savafl de¤il, Bosna-Hersek'in S›rbistan taraf›ndan ifl-
galiydi.
Bosnal› S›rplar taraf›ndan çat›flmalardan bir süre önce kurulan "S›rp
Otonom Bölgeleri"nde yerel S›rp güçlerinin oluflturuldu¤u ve bunlar›n Nisan
1992'de bafllayan etnik temizli¤e kat›ld›klar› do¤ruydu. Ama operasyonu as›l
gerçeklefltirenler, Belgrad'›n emrindeki Federal ordu birlikleriyle S›rbistan'dan
gelen paramiliter gruplar, yani neo-Çetniklerdi. Milo§evi¡ ve Federal ordu ko-
mutanlar› ise, herkesle alay edercesine, bunun tam aksini savunuyorlard›. Fe-
deral ordu uçaklar› Kupres, Doboj ve Tuzla gibi Müslüman kentlerini bomba-
larken, onlar ordunun Bosna'da "asayifli sa¤lamak" ve yerel silahl› güçler ara-
s›ndaki çat›flmalar› önleyerek bar›fl› korumak amac›yla bulundu¤unu söylü-
yorlard›. Milo§evi¡, S›rbistan'dan hiçkimsenin Bosna s›n›r›n› geçerek bu ülke-
deki çat›flmaya kat›lmad›¤›n› bile söyleyebiliyordu gazetecilere karfl›. Bunun
yalan oldu¤unu ise herkes biliyordu. S›rbistan'da e¤itim görmüfl paramiliter
gruplar ellerini kollar›n› sallayarak Bosna'ya giriyorlard›, dahas›, S›rbistan-
Bosna s›n›r›na giden gözlemciler, "büyük konvoylarla silah ve cephane tafl›n-
d›¤›n›, çok say›da askerin Bosna'ya sevk edildi¤ini" haber veriyorlard›. 7
27 Nisan günü S›rbistan ve Karada¤ yönetimleri, bu iki devletten olu-
flan Yeni Yugoslavya adl› federal devletin kuruluflunu ilan ettiler. Bu geliflme,
Bosna'daki Federal ordu birliklerinin gerçekte bir iflgal gücü oldu¤unu aç›kça
tescil ediyordu asl›nda; Yeni Yugoslavya'da yer almayan ba¤›ms›z Bosna-Her-
sek devletinin topraklar›nda Belgrad'›n emrindeki bir Federal ordunun savafl
operasyonlar› yürütmesinin baflka bir anlam› yoktu. Milo§evi¡, diplomatik aç›-
dan kendisini zor durumda b›rakan bu sorunu çözmek için, S›rbistan'›n Bosna
topraklar›ndaki Federal ordu ile olan ba¤lar›n› kesmeye karar verdi; tabi