Page 155 - Gizli El Bosna'da

SAVAfi, KATL‹AM VE D‹PLOMAS‹ 153

desteklenen ve ateflli bir H›rvat milliyetçisi olan Mate Boban Ocak ay›nda sivil
ve sessiz bir darbe ile Kljui¡'i koltu¤undan indirdi ve HDZ'nin liderli¤ini üst-
lendi.
Bosna-Hersek'in önemli bir bölümünün (yaklafl›k %30'unun) uzun va-
dede H›rvatistan'a ilhak›n› hayal eden Boban ve ekibi, Müslümanlar için ebe-
di bir stratejik müttefik olamazd›. Ama yine de "düflman›m›n düflman› dos-
tumdur" formülü bu iki taraf aras›nda sa¤lam bir taktik ittifak oluflturmufltu.
Dolay›s›yla, tarihsel ve kültürel nedenlerle de S›rplara göre birbirlerine çok da-
ha yak›n olan bu iki taraf aras›ndaki ittifak, kal›c› gibi görünüyordu. S›rp teh-
didi devam etti¤i sürece, H›rvat-Müslüman beraberli¤i de sürecek gibi duru-
yordu.
May›s 1992'nin sonlar›ndan itibaren, h›zl› ve baflar›l› bir askeri örgütlen-
me kuran Müslümanlar ile H›rvatlar, S›rplara karfl› ortak bir strateji izlemeye
bafllad›lar. ‹lerleyen dokuz ay boyunca, S›rp birlikleri ciddi bir askeri ilerleme
kaydedemediler ve dahas› baz› bölgelerde geri püskürtüldüler. May›s ve Ha-
ziran'da GoraΩde çevresindeki, sohbaharda kuzey Bosna'da yer alan "Br¯ko
koridoru" civar›ndaki, Ocak 1993'te ise Drina vadisindeki baz› bölgelerde ko-
nufllanm›fl olan S›rp birlikleri geri çekilmek zorunda kald›lar.
Asl›nda e¤er Bosna güçleri daha donan›ml› olsalard›, bu "geri püskürt-
me" harekat› çok daha genifl bir çapta gerçekleflebilir ve Bosna'n›n çok büyük
bir bölümü S›rp iflgalinden kurtar›labilirdi. S›rplar, "Büyük S›rbistan" hedefine
ulaflman›n mümkün olmad›¤›n› aç›kça görebilir ve baz› yorumcular›n tahlili-
ne göre, "savafl 4-6 ay içinde sona erebilirdi".
Ama böyle olmad›. Çünkü Bosna'n›n elini-kolunu ba¤layanlar vard›.
Müslümanlar, yaln›zca Federal ordu ve Çetnikler taraf›ndan de¤il, ayn› za-
manda Milo§evi¡'in uluslararas› topluluk içindeki biraderleri taraf›ndan da ku-
flat›lm›fllard›. Bat›n›n içindeki "gizli el", Müslümanlar›n muhtemel bir zaferini
engellemek için çok önemli iki taktik izledi.
Biri, silah ambargosuydu.

Silah Ambargosu
Belirtti¤imiz gibi, e¤er Bosna ordusu (Armija BiH) donan›ml› olsayd›,
S›rplar› püskürtebilirdi. Donan›ms›z kalmalar›n›n yegane nedeni ise, silah am-
bargosuydu. Birleflmifl Milletler taraf›ndan Eylül 1991'de tüm Yugoslavya üze-
rine konan ambargo, Bosna'da akan Müslüman kanlar›n›n en önemli sorumlu-
su oldu.
Asl›nda ambargonun Bosna'ya uygulanmas› için herhangi bir hukuksal
zemin yoktu. BM, ambargoyu "Yugoslavya"ya koymufltu. Oysa Bosna-Hersek
Yugoslavya'dan ba¤›ms›zl›¤›n› ilan etmifl ve 22 May›s 1992'de de BM ta-