Page 172 - Gizli El Bosna'da

170 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

do¤rusu onlar›n temsil etti¤i "gizli el"in gerçek misyonu, Srebrenica'ya giren
S›rp General Ratko Mladi¡ "fethini" kutlarken Bar›fl Gücü komutan› Ton Karre-
mans'›n da kendisine efllik etmesi ile görsel bir aç›klama da kazan›yordu. Biri
Müslümanlar› etnik temizli¤e tabi tutmak için görevlendirilen, di¤eri ise bu
stratejik hedefi "güvenli bölge" tepsisi içinde ötekine sunmakla yükümlü olan
iki komutan, birlikte kadeh kald›r›p flampanya içtiler. Srebrenica'daki katliam-
dan kaçarak Tuzla'ya s›¤›nabilmifl olan bir Müslüman kad›n, kentte onlar› flöy-
le anlat›yordu:
Hollandal›lara s›¤›nm›flt›k. Onlar›n görevi bizi korumakt›. Bize sürekli "sorun
yok, sorun yok" diyorlard›. Ama S›rp askerleri onlar›n gözleri önünde mazlum-
lar› al›p götürüyorlard›. Bu arada komutanlar›ndan biri de S›rp komutan› Ge-
neral Mladi¡ ile birlikte içki içiyordu. S›rplar da resmini çekiyorlard›. 46

Srebrenica'n›n bu flampanya partisi ile kutlanan iflgalinin ard›ndan kent-
teki Müslümanlar etnik temizli¤e tabi tutuldu; kad›n ve çocuklar›n ço¤u Tuz-
la'daki Müslüman bölgesine kaçabildiler, erkeklerin büyük bölümü ise (yakla-
fl›k 10 bin kifli) S›rplar taraf›ndan katledildi ve toplu mezarlara dolduruldu.
"Güvenli bölge" ifllevini görmüfltü.
Benzer bir senaryo, Bosna'n›n öteki ucundaki Biha¡ için de uygulanmak
istenmiflti. Alija Izetbegovi¡, Aral›k 1994'de Budapeflte'de yap›lan AG‹K zirve-
sinde yapt›¤› konuflmada, bu gerçe¤i Bat›l› liderlerin yüzüne flu sözlerle vur-
mufltu:

Biha¡ bölgesine yap›lan son sald›r›n›n 6 ay öncesinden itibaren halk, kasten aç-
l›¤a mahkum edildi: ‹nsani yard›m tafl›yan konvoylar›n bölgeye girifli engel-
lendi (143 konvoydan ancak 12'si bölgeye girmeyi baflar›rken, 131 konvoy geri
döndürüldü). Sald›r›dan önce Frans›z taburu Biha¡ bölgesinden geri çekilerek,
yerine hem daha küçük hem da yetersiz donan›ml› Bangladefl birlikleri yerlefl-
tirildi. Bölgeyi adeta abluka alt›na alm›fl olan medya, geride bir tek yabanc› ga-
zeteci kalmaks›z›n Biha¡'› terk etti. Dahas›, sald›rganlar›n say›s› ve fliddeti
UNPROFOR raporlar›nda sürekli olarak küçük gösterildi. Bütün bu seri hadi-
seler, ardarda gelen tesadüfler olabilir mi?

Izetbegovi¡'in Biha¡'ta yaflananlarla ilgili olarak söyledikleri son derece
çarp›c› ve düflündürücü gerçeklerdi. Ve gerçekten de bunlar›n "tesadüf" olarak
yorumlanmas› mümkün de¤ildi. BM, bu kenti kas›tl› olarak "güvenli bölge"
ilan ederek önce kendi denetimi alt›na alm›fl, sonra da S›rp sald›r›s› yaklafl-
makta iken yine kas›tl› bir biçimde kenti savunmas›z ve izole b›rakm›flt›.
Srebrenica ve Biha¡ örnekleri, Bosna'daki savaflta 1993 y›l›ndan itibaren
uygulanmaya konan "güvenli bölgeler" uygulamas›n›n gerçekte bir tuzak ol-