Page 50 - Gizli El Bosna'da

48 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

zi¡'in belirtti¤ine göre, Galler Prensi de masondu. 41
Zoran Nenezi¡'in yazd›¤›na göre, bu tarihten sonra S›rp masonlar› ile ‹n-
giliz heyetleri aras›nda s›k s›k düzenli ziyaretler yap›ld›. ‹ngilizler, S›rp ma-
sonlu¤u ile aralar›ndaki dostlu¤un ne denli önemli oldu¤unu her f›rsatta vur-
guluyorlard›.42 (Nenezi¡ daha fazla bilgi vermiyor; ancak tüm bunlar, 1903'te-
ki "masonik darbe"nin arkas›nda bir de "‹ngiltere ba¤lant›s›" oldu¤u
konusunda oldukça ikna edici bir tablo oluflturuyor.)
Bütün bu bilgiler, bizlere masonluk ile S›rp milliyetçil¤i aras›ndaki bafl-
tan beridir inceledi¤imiz iliflkinin kapsaml› bir foto¤raf›n› sunmaktad›r. Anla-
fl›lmaktad›r ki, masonluk, hem S›rp milliyetçili¤inin geliflimini organize etmifl
hem de onun "düvel-i muazzama" ile olan iliflkilerini düzenlemifltir. Masonlu-
¤un 19. yüzy›lda flekillenmifl olan bu çifte misyonunu kavramak önemlidir,
çünkü ayn› misyon, S›rp milliyetçili¤inin Bosnal› Müslümanlara karfl› 20. yüz-
y›lda bafllatt›¤› iki büyük sald›r›n›n da perde arkas›n› oluflturacakt›r. ‹lerleyen
bölümlerde birlikte inceleyece¤iz.

Karadjordjevi¡'lerin Dönüflü ve Milliyetçi Örgütlenme
1903 darbesi ile, az önce inceledi¤imiz gibi, Obrenovi¡ hanedan›na son
verildi. Ama S›rp taht› flimdi kime emanet edilecekti?
Darbeyi organize edenler bu sorunun cevab›n› önceden bulmufllard›
kuflkusuz. Aleksandar ortadan kald›r›ld›ktan sonra taht, babas› Aleksandar
Karadjordjevi¡ ile birlikte 1858 y›l›nda Fransa'ya iltica etmesinden bu yana sür-
günde yaflayan Karadjordjevi¡ hanedan›n›n son üyesine, Peter Karadjordjevi¡'e
verilecekti. Aleksandar'›n öldürülmesinden k›sa bir süre önce Peter'a "haz›r ol"
mesaj› yollanm›flt› bile. Nitekim darbeden sekiz gün sonra, Peter Karadjordje-
vi¡ yurda ça¤r›ld›. 60 yafl›ndaki Peter, önce Paris'te sonra da Cenevre'de geçen
yar›m yüzy›ll›k yaflam›n›n ard›ndan flimdi ülkesine kral olarak geri dönüyor-
du.
Peki darbeciler neden hiç tereddüt etmeden Peter'i yeni kral olarak be-
lirlemifllerdi? Acaba Peter'in, kendisini darbeciler aç›s›ndan "uygun" k›lan bir
özelli¤i var m›yd›?
Zoran Nenezi¡'in bildirdi¤ine göre, evet. Peter'i darbeciler için uygun k›-
lan önemli bir özellik vard›; Karadjordjevi¡ hanedan›n›n bu son üyesi, Fran-
sa'da geçirdi¤i uzun y›llar boyunca kendisine önemli bir masonik kariyer yap-
43
m›flt›. Dolay›s›yla, Obrenovi¡ hanedan›n› tahttan indiren masonik cunta için,
bir "birader" olan Peter Karadjordjevi¡'den daha iyi bir tercih olamazd›.
Frans›z localar›nda "ayd›nlanm›fl" olan bu yeni Kral'la birlikte Frans›z
kültürü ve "Frans›z ba¤lant›s›" da S›rbistan'›n en merkezine yerleflti. Frans›z