Page 17 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

loaqal qo‘lda salmoqlab ko‘rish yo‘li bilan taxminan aniqlash ham uni tekshirish

uchun muhim ahamiyatga egadir. Kristallik nordon jins (granit) larning solishtirma

og‘irligi 2,5 dan 2,7 gacha, o‘rta jins (diorit) larning solishtirma og‘irligi 2,7 dan 2,8

gacha, asosiy jins (bazalet)larning solishtirma og‘irligi 2,9 dan 3,1 gacha, ultra

asosiy jins (peridotit) larning solishtirma og‘irligi 3,1 dan 3,25 gacha buladi.

Tog‘ jinslarining solishtirma og‘irligi deb tog‘ jinsi pay kristalli qismini xajmi

birligini og‘irligi tushiniladi. Jinslar hosil qiluvchi minerallar (dalashpatlari, kvarst,
piroksenlar,olivinlar, amfibonlar, slyudalar) solishtirma og‘irligi o‘rtacha 2,5 dan

3
4,4 g/sm gacha o‘zgaradi rudali va akstessor minirallar solishtirma og‘irligi
kristallarniki 10-11, minerallarniki 7,0 ga teng.

Magmatik jinslar vaqt o‘tishi bilan turli fizik- kimiyoviy jarayonlar ta’sirida
o‘zgaradi.

3-jadval.

Magmatik jinslar zichligining o‘zgarishi

Tog‘ jinslari nomi Zichligi Namunalar soni
O‘rtacha Minimum Maksimum
Intruziv tog‘ jinslari
Granit 2,57 2,53 2,70 11217
Granodiorit 2,69 2,62 2,78 3359
Diorit 2,81 2,67 2,92 3683
Gabro 2,95 2,85 3,05 1990
Piroksenit 3,19 2,90 3,40 2895
Periodit 3,19 2,88 3,29 250
Serpentidlangan periodit 2,90 2,80 2,99 417
Sienit 2,66 2,47 2,65 1049
Effuziv jinslar
Shparit 2,35 2,14 2,59 24
Kvarstli porfir 2,60 2,54 2,66 1920
Andezit 2,49 2,17 2,66 115
Bazalt 2,54 2,22 2,85 1999
Diabaz 2,79 2,62 2,95 2458
Meymechig 2,85 2,63 3,18 67

Tog‘ jinslari g‘ovakligi suyuq yoki gazsimon fazalar bilan to‘lgan bo‘shliq,

g‘ovak va mikrodarzlar yig‘indisi bilan aniqlanadi.

-4
Tog‘ jinslari bo‘shliqlari va g‘ovakliklarining katta kichikligi 10 mm dan
bir qancha mm gacha bo‘lishi mumkin. Ular ochiq yoki yopiq bo‘ladi.

Agar g‘ovakliklar 1-14 va tashqi muhit bilan aloqador bo‘lsa ochiq, agar