Page 171 - ทักษะการเรียนรู้ ม.ปลาย
P. 171
162
ตัวอย่าง การถอดองค์ความรู้ชุมชนอินทรีย์บ้านยางยวน
บริบทชุมชนบ้านยางยวน หมู่ที่ 5 ต าบลดอนตรอ อ าเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช
เป็นพื้นที่ราบลุ่มแบบลูกคลื่น ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพท านาเป็นหลัก อาชีพรองลงมาคือ การ
เลี้ยงสัตว์ เช่น เลี้ยงโค เป็ด ไก่ เป็นรายได้เสริม และมีการปลูกผักไว้เพื่อบริโภคเอง จากสภาพ ความ
เปลี่ยนแปลงในสังคมยุคปัจจุบันท าให้คนในบ้านยางยวนต้องปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต มาพึ่งตนเองมากขึ้น แกน
น าชุมชน ซึ่งเป็นผู้น าธรรมชาติเข้ามามีบทบาทพลิกผันวิถีชีวิตชุมชนให้ดีขึ้น การประสบปัญหาจากภาวะ
เศรษฐกิจท าให้การลงทุนในการประกอบการท านาสูงขึ้น ทั้งในเรื่องของค่าน ้ามัน ค่าปุ๋ ย ค่ายาปราบศัตรูพืช
ซึ่งมีผลกับเกษตรกร ส่วนหนึ่งที่มองเห็นได้ชัด คือ การเจ็บไข้ได้ป่วยของคนในชุมชน บ้านยางยวนมีกลุ่ม
องค์กรต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมายส าหรับการใช้แก้ปัญหาต่าง ๆ ของสมาชิกในชุมชน ซึ่งเน้นที่การประกอบ
อาชีพ และคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน ซึ่งมีแกนน าชุมชนอย่างกลุ่มแกนน าที่เข้าร่วมเวทีเสวนาและ
ทีมงานเข้ามามีบทบาทในการรวบรวมประชาชนในพื้นที่มาร่วมคิดร่วมท ากิจกรรมต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์
อย่างมหาศาลให้กับคนในบ้านยางยวน หมู่ที่ 5 ต าบลดอนตรอ อ าเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัด
นครศรีธรรมราช
กระบวนการแผนชุมชนพึ่งตนเองบ้านยางยวน
กลุ่มแกนน าที่เข้าร่วมเวทีเสวนา เล่าว่าการจัดท าแผนชุมชนของบ้านยางยวนนั้น เริ่มที่การจัดเก็บ
ข้อมูลบัญชีครัวเรือนของหมู่บ้าน แล้วน าข้อมูลนั้นมาร่วมวิเคราะห์เพื่อน าข้อมูลที่ได้มาใช้ในการจัดท าแผน
ชุมชน สิ่งที่ปรากฏคือเรื่องของค่าใช้จ่ายของคนในชุมชนส่วนใหญ่เกิดจากการประกอบอาชีพ และหนี้สิน
ส่วนใหญ่ก็เกิดขึ้นจากการประกอบอาชีพด้วยเช่นกัน เพราะบางครั้งในการท านาต้องใช้ต้นทุนสูงเมื่อเจอกับ
ปัญหาภัยธรรมชาติ นาล่มท าให้เป็นหนี้เป็นสิน จากข้อมูลที่ได้ ก็น ามาจัดท าเป็นแผนชุมชน ซึ่งจะเน้นที่เรื่อง
ของแผนการท าเกษตร ซึ่งมีผลโดยตรงกับการประกอบอาชีพของคนในชุมชน สิ่งที่ต้องท าก็คือการท านา
แบบอินทรีย์ เพื่อลดต้นทุนการผลิต ในเรื่องของปุ๋ ย มีราคาแพง โดยต้องการที่จะขยายการท านาแบบอินทรีย์
ทั้งหมู่บ้าน จากแผนการท าเกษตรของชุมชน ท าให้เกิดกลุ่มองค์กรต่าง ๆ ในชุมชนเกี่ยวกับการประกอบ
อาชีพท านามากมาย
นอกเหนือจากการท าแผนเรื่องการท านาแบบอินทรีย์แล้ว บ้านยางยวนได้มีการท าเรื่องของการ
ปลูกผักปลอดสารพิษ ปลูกกินเองในชุมชนก่อนที่จะขายสู่ตลาดนอกชุมชน โดยเน้นการปลูกทุกอย่างที่กิน
และกินทุกอย่างที่ปลูก ในการนี้ได้มีพื้นที่ส าหรับใช้เป็นแปลงผักรวมของ ชุมชน โดยใช้ปุ๋ ยอินทรีย์ท าขึ้นเอง
ใช้ในแปลงผัก
กลุ่มแกนน าที่เข้าร่วมเวทีเสวนาบอกกับทีมงานว่า ในการจัดท าเวทีประชาคมจัดท าแผนของ
หมู่บ้าน ได้รับความร่วมมือจากองค์การบริหารส่วนต าบลซึ่งเข้ามาสนับสนุนและหน่วยงานต่าง ๆ ที่เข้ามา
หนุนเสริมเพื่อบูรณาการแผนเข้ากับการท างานของหน่วยงาน ทั้งพัฒนาชุมชน เกษตร กศน. และสาธารณสุข
