Page 235 - Giữa khi mưa lưu hoàng đổ
P. 235
mình. Tuy nhiên, có những người già hàng chục thế kỷ,
chẳng hạn nhà thơ nào đó đã thiêu hủy và cất giấu hết tác
phẩm của mình, vâng có những người già nhưng xem ra
chẳng phải là người lớn như họ tưởng (và người lớn hình
như là người nói: dù cuộc hôn phối của tôi và cuộc đời có bất
hòa, tôi vẫn cố gắng sống không ly dị - lời của một người
xem tranh mà người ghi nghe được). Có nên nói rằng nghệ
sĩ là kẻ can đảm, can đảm như nhà văn nào đã viết: ‘Aie le
courage de se tromper et de rêver, phải có can đảm để mơ
mộng và tự đánh lừa mình’, can đảm như Nhuận nói: ‘Sau
một tuần, con bướm sẽ rời ánh sáng và phấn hương của nó
rạng rỡ trong bóng đêm’”.
Sở dĩ trích dài một chút nhằm để qua đó, thấy phần nào
cách viết của Lê Văn Ngăn cách đây hơn 45 năm đã rất phóng
khoáng, bay bướm. Đoạn khác, Ngăn trích lời một họa sĩ khi
chưa bán được bức tranh nào: “Thì nói như Albert Camus, là
con người tôi còn quá yếu đuối để khước từ vinh dự. Nhưng
mà nếu vinh dự ấy tùy thuộc hoàn toàn vào sự phán xét của
người ngoài, chẳng khác chi tôi luôn luôn kêu to ngoài đường
cái: Hãy xem đây, hãy xem tôi đang sống đây!” (Lê Văn Ngăn,
tlđd).
Riêng ý kiến của chính người ghi, thì sao? Thế nầy:
“Người ghi [Lê Văn Ngăn] nếu có thể có ý kiến, hắn chỉ
thèm được nói một mình: nên cố gắng bình tĩnh, đừng loại
trừ, đừng oán ghét và cô lập”.