Page 108 - หนังสือเรื่องเล่าเมืองปทุม

งานช่างฝีมือดั้งเดิม
>>ตุ่มสามโคก<<

ในอดีตสามโคกเป็นแหล่งผลิตภาชนะดินเผาที่ใช้กันทุกบ้านเรือนเรียกว่า “ตุ่มสามโคก”
ทำจากดินสีแดงฝีมือชาวมอญสามโคกที่อพยพมาอยู่ตั้งแต่สมัยอยุธยา สันนิฐานว่า “โคก” มา
จากภาษามอญว่า “โกก” ที่แปลว่า เตา และในบริเวณนี้มีเตามากมาย ซึ่งคำว่า อาณาบริเวณ

หรือสถานที่ ภาษามอญเรียกว่า อะซาม ดังนั้นในสถานที่ที่มีเตาเผาอยู่มาก จึงเรียกว่า
“อะซามโกก” ก่อนที่จะกร่อนมาเป็น “สามโคก” อย่างทุกวันนี้

ตุ่มสามโคกมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวคือ รูปร่างอ้วนป้อมเตี้ย มีสีแดงส้ม
ปากตุ่มแคบ ตรงกลางป่องกลม เนื้อหนาไม่เคลือบน้ำยา เมื่อนำไปใส่น้ำ จึงเย็น

กว่าโอ่งน้ำทั่วไป เพราะน้ำสามารถซึมเข้าไปในเนื้อดินได้ จึงนิยมนำมาใส่น้ำดื่ม
ตุ่มสามโคกใช้งานได้หลายรูปแบบ ตั้งแต่ใส่น้ำไว้ดื่ม ไว้ใช้หรือจะใส่ข้าวสาร
อาหารแห้งแล้วหา ฝามาปิดก็ได้เช่นกัน ดังนั้น ตุ่มสามโคกจึงมีการทำออกมา

หลายขนาดให้ เหมาะกับรูปแบบการใช้งาน
คนไทยเรียกตุ่มสามโคกว่า อีเลิ้ง ผลิตเป็นสินค้าขายมาตั้งแต่สมัยอยุธยา

พ่อค้ามอญจะนําตุ่มสามโคกที่ผลิตได้บรรทุกเรือไปขายในเมืองบางกอก ตาม
คูคลองต่างๆ จนกลายเป็นชื่อเรียกย่านการค้านั้นๆ มาจนถึงปัจจุบัน อย่างคลอง
โอ่งอ่าง และตลาดนางเลิ้ง เป็นต้น

๑๐๒ เล่าเรื่องเมืองปทุม