Page 278 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Bảng dưới đây phân loại và tập-hợp tất cả các mẫu-âm:

* Ðể thấy rõ sự biến-thể do cách ghép âm, các mẫu-âm
biến-dạng được trình-bày theo hàng ngang liên-hệ với âm
chính gốc

* Các mẫu-âm này xếp dọc không theo thứ-tự trong
bảng chữ cái, nhưng xếp theo cách phát-âm.

* Các mẫu-âm a, ă, â, o, ô, ơ, u, ư tạm gọi là những
mẫu-âm mở vì khi phát-âm miệng mở rộng hơn so với
những mẫu-âm khép e, ê, i, y khi đọc miệng và hàm khép
sang hai bên; hơn nữa khi khởi-sự phát ra âm cờ, gờ, ngờ
thì các "mẫu-âm mở" chỉ ghép đơn giản với các phụ-âm c, g,
ng trong khi đối với các "mẫu-âm khép", phức-tạp hơn, phải
ghép với những phụ-âm k, gh, ngh.

* Có những mẫu-âm ghép:

- nguyên-dạng của nó không có từ nào như thế, hoặc
cho dù ghép thêm phụ-âm đầu từ vào, thì cũng không tạo
được từ-ngữ,
- nhưng dùng ghép với một nguyên-âm khác hay
ghép với phụ-âm cuối sẽ biến-dạng thành mẫu-âm mới (như
ươ ghép với l thành lươ, cả hai đều vô-nghĩa, song nếu ghép
với phụ-âm cuối n hay nguyên-âm i, ta sẽ có âm biến-dạng
ươn, ươi trong các tiếng ươn-hèn, đười-ươi, thườn-thượt).

Các mẫu-âm không đọc này viết trong dấu ngoặc.

277