Page 34 - การบริหารจัดการน้ำ

7 ทฤษฎีใหม : การจัดการดินและน้ำ เพื่อการเกษตรอยางยั่งยืน

ี่
พืชไร – พืชผัก และพืชอายุสั้นตาง ๆ พื้นท 0.5 ไร
ดำเนินการเพาะปลูกพืชผักตาง ๆ เนื่องจากพื้นที่ดอนมีจำกัด
จึงไดกันพื้นที่นาดอนไวประมาณ 0.5 ไร เพื่อปลูกแตงกวา
ในปลายฤดูฝนเพราะผลผลิตมีราคาดี และเมื่อมีการเก็บเกี่ยว
ขาวที่เพาะปลูกในนาทั้งหมดแลว จะใชพื้นที่นาจำนวน 2 ไร 

เพาะปลูกพืชไรตาง ๆ ตามที่ตลาดตองการ สลับหมุนเวียน
กันไปตลอดฤดูกาล ซึ่งการปลูกพืชหมุนเวียนเปนการหลีกเลี่ยง
การระบาดของศัตรูพืชและทำใหพืชใชธาตุอาหารในดิน
ไดคุมคา เพราะพืชแตละชนิดมีความยาวของรากไมเทากันจึงดูดซับธาตุอาหารในดินในระดับที่ตางกัน รายไดจาก
การปลูกพืชไร-พืชผัก และพืชอายุสั้นตาง ๆ ปละ 75,000 บาท ในการปลูกพืชอายุสั้นในนาขาว จะใชวิธีขุด

รองน้ำเล็ก ๆ แลวสูบน้ำจากสระทฤษฎีใหมลงสูรองน้ำระบายเขาแปลงนาเพื่อใหน้ำแกพืช
ี่
สวนที่ 4 พื้นท 1 ไร (5 %) ที่อยูอาศัยและอื่น ๆ เปนพื้นที่สรางบานและสิ่งปลูกสรางอื่น ๆ ไดแก
คอกเลี้ยงสัตว โรงปุยอินทรีย ที่เก็บเครื่องมือการเกษตร ที่เก็บอาหารสัตว โรงเพาะเห็ด รวมทั้งศาลาเรียนรู
ที่สรางไวสำหรับเปนที่จัดประชุมและไวตอนรับผูที่มาศึกษาดูงาน นอกจากนี้ บริเวณรอบ ๆ ที่อยูอาศัยยังมีการ
ปลูกพืชผักตาง ๆ และพืชสมุนไพรไวศึกษา และนำมาใชประโยชนในชีวิตประจำวัน

สรุปการทำเกษตรทฤษฎีใหม “นายขวัญใจ แกวหาวงศ”

1. กำหนดการลงทุนและดำเนินการผลิตในแปลงเกษตรทฤษฎีใหมไมมากจนเกินกำลัง อาศัยแรงงาน

ของคนในครอบครัวเปนหลัก
2. บริหารการใชจายในครอบครัว ไมฟุงเฟอ ฟุมเฟอย ทำการเกษตรแบบผสมผสาน โดยปลูกพืชและเลี้ยงสัตว
หลายชนิดไดผลผลิตทุกฤดูกาล มีอาหารเพียงพอตอการบริโภค เลือกซื้อเฉพาะสินคาจำเปนที่ผลิตเองไมได 
3. จัดแบงพื้นที่ทำการเกษตรอยางมีเหตุผล ปรับยืดหยุนสัดสวนพื้นที่แปลงเกษตรทฤษฎีใหมใหสามารถ

ี่
ใชประโยชนเต็มประสิทธิภาพทุกพื้นท ทำใหมีรายไดตอเนื่อง
4. มีการวางแผนการผลิตโดยคำนึงถึงศักยภาพของพื้นที่ การใชทรัพยากรที่มีอยู และชวงเวลาการ
เพาะปลูกที่จะทำใหจำหนายผลผลิตไดในราคาดี
5. รูจักนำภูมิปญญามาประยุกตใชกับความรูใหม ๆ ที่ไดรับจากหนวยงานตาง ๆ เชน การปรับปรุงบำรุงดิน
โดยทำปุยชีวภาพใชเอง และการใชฮอรโมนจากพืชทำสารขับไลแมลงศัตรูพืช ทำใหลดตนทุนในการผลิต เปนตน

6. เปนแปลงเกษตรทฤษฎีใหมที่ไดรับการคัดเลือกจากศูนยศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจาก
พระราชดำริ จังหวัดสกลนคร จัดตั้งใหเปนศูนยเรียนรูเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ ประจำอางเก็บน้ำ
หวยปุ บานเหลานกยูง หมูที่ 6 ตำบลดงมะไฟ อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร

34 ประมวลสาระนารูเรื่อง “น้ำ”