Page 145 - Di san van hoa An Duong

họ Mai... cùng đến chung tay xây dựng làng xã. Một số dòng họ còn truyền ngôn
về nguồn gốc của họ mình, như họ Nguyễn Đình phát tích từ Thanh Hóa, họ Hồ
từ Nghệ An, họ Mai từ Tây Hồ, Kiến Xương, Thái Bình... Do loạn lạc, chiến tranh,
gia phả, phú ý của các dòng họ bị thất lạc, mất mát nên các dòng họ chỉ còn chép

được đến nay gần 20 đời. Trước đây một số dòng họ có từ đường bằng gỗ cổ, nhưng
hiện nay hầu như không còn, chỉ còn lại từ đường họ Mai được xây dựng đến nay

trên 100 năm.

Trước đây làng Do Nha có 1 đình, 1 chùa (chùa Triệu Tường), 3 miếu và 1
văn chỉ. Ba miếu: Miếu Đống Cúc Đại vương (kiêng húy đọc chệch Đống Cuốc),
thờ Ngài Đệ nhất Thành hoàng, vị trí nằm trong khu công nghiệp Nomura hiện

nay, miếu không còn; Miếu Cây Ngấn Đại vương, thờ Ngài Đệ nhị Thành hoàng,
nằm trong khu Công ty thép Cửu Long; Miếu Tây chùa (nằm ở phía tây trong
khuôn viên chùa Do Nha), thờ Ngài Đệ tam Thành hoàng. Văn chỉ của làng hiện
được bảo tồn, nằm trong khuôn viên của đình - chùa Do Nha.

Do Nha là vùng đất có truyền thống hiếu học. Thời Nho học, làng có một số
vị đỗ đạt bậc Trung khoa như: họ Nguyễn Đình có ba vị đỗ Tú tài. Đặc biệt làng
có Ngài Mai Trung Cát đỗ Tú tài, ông thi đạt giải cao trong kỳ thi “Bút thiếp”(thi
viết chữ đẹp) của triều đình. Mai Trung Cát làm quan tới chức Tổng đốc, được

thăng hàm Tán quan “Thái tử Thiếu bảo”, nên người dân trong vùng gọi ông là Cụ
Thiếu Do Nha. Truyền thống học tập của làng Do Nha đã được xây dựng thành

thiết chế văn hóa để giáo dục cho các thế hệ đó chính là Văn chỉ của làng, nay như
tượng đài vẫn trường tồn cùng tuế nguyệt.

Người dân Do Nha trước đây sinh kế chủ yếu bằng canh nông, nhưng cũng có
thời gian dài dân làng có thêm nghề làm hàng xay, hàng xáo. Trong sự nghiệp đấu

tranh giành lại độc lập tự do của dân tộc và trong những cuộc kháng chiến bảo vệ
tổ quốc, người dân Do Nha đã có nhiều đóng góp to lớn. Làng Do Nha có 4 Bà mẹ
Việt Nam Anh hùng, 21 liệt sĩ, 12 thương bệnh binh. Làng cũng có nhân vật nổi
tiếng, đó là Mai Trung Thứ, con của Ngài Mai Trung Cát. Mai Trung Thứ là sinh viên

khóa đầu của Trường Mỹ thuật Đông Dương (Hà Nội), ông là danh họa, nghệ sĩ nổi
tiếng của đất nước. Tranh vẽ của ông có giá trị ngang với những danh họa thế giới

và được trưng bày tại nhiều bảo tàng mỹ thuật lớn trong và ngoài nước. Ông đã trao
tặng cho nhà nước Việt Nam những thước phim tư liệu lịch sử rất quý giá về Bác Hồ,
khi Người sang thăm nước Cộng hòa Pháp năm 1946. Danh tiếng, sự nghiệp của

145 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG