Page 478 - Di san van hoa An Duong
P. 478
NHỮNG VỊ ĐỖ ĐẠI KHOA
Năm 1075, nhà Lý mở khoa thi đầu tiên và năm 1919 diễn ra khoa thi Nho
học cuối cùng. Theo nghiên cứu ban đầu, trên địa bàn thành phố Hải Phòng có
khoảng 106 vị đỗ đại khoa Nho học, trong đó huyện An Dương xưa (An Dương và
các quận Hồng Bàng, Lê Chân, Ngô Quyền, Hải An) có khoảng 19 người, riêng
huyện An Dương nay có 15 người.
Cách thức xếp hạng các bậc đỗ kỳ thi Đình (ba bậc đầu là Tam khôi):
- Tiến sĩ cập đệ Đệ nhất giáp Đệ nhất danh (Trạng nguyên)
- Tiến sĩ cập đệ Đệ nhất giáp Đệ nhị danh (Bảng nhãn)
- Tiến sĩ cập đệ Đệ nhất giáp Đệ tam danh (Thám hoa)
- Tiến sĩ cập đệ Đệ nhị giáp, gọi là Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp)
- Tiến sĩ cập đệ Đệ tam giáp, gọi là Đồng tiến sĩ xuất thân.
1. BÙI XUÂN HÙNG (? - ?)
ng người làng Điều Yêu, phủ Kinh Môn, tỉnh Hải Dương xưa (nay là
Ôthôn Đào Yêu, xã Hồng Thái), đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ) triều Trần.
Sau khi hóa, ông được phụng thờ làm Thành hoàng làng Đào Yêu. Vua Khải
Định thứ 9 (1924) sắc phong cho Bùi Xuân Hùng là “Trần triều Tiến sĩ, Lịch sĩ
Công bộ Hữu thị lang Hành đô đài sự, Bùi tướng công tôn thần”. Nhân dịp vua
Khải Định mừng thọ 40 tuổi đã nâng phẩm trật, gia tặng mỹ tự cho ông là
“Quang ý Trung đẳng thần” và ghi vào Điển Lễ quốc gia để thờ tự. Theo truyền
ngôn, khi làm quan ở Kinh kỳ, ông cùng em là Bùi Xuân Hổ đã giúp chị gái là
Bùi Thị Thực công đức nhiều tài sản, tiền của cho quê hương. Bia “Các nhà
khoa bảng”, dựng niên hiệu Tự Đức thứ 3 (1850) tại miếu Lục Kiều, bát xã có
khắc ghi khoa bảng, chức vụ của ông.
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 478