Page 38 - LSDB huyen Tien Yen - online
P. 38
Nhoùm thanh nieân yeâu nöôùc ôû Tieân Yeân ñöôïc tuyeân truyeàn,
giaùc ngoä caùch maïng tieán haønh gaây cô sôû goàm ñoàng chí Nguyeãn
Ñöùc Traàn ñöôïc phaân coâng vaän ñoäng caùc ñoái töôïng thanh nieân,
(1)
vieân chöùc, caùc nhaø buoân uy tín, baûo an binh cuøng ñoäi lính kieåm
laâm vaø theâm cô sôû ôû xaõ Phong Duï; ñoàng chí Nguyeãn Vaên Ngoï
phuï traùch ñoäi Höôùng ñaïo sinh gaây cô sôû ôû xaõ Tieân Laõng,
(2)
Ñoâng Nguõ, Haø Traøng; ñoàng chí Ñinh Tieán Taøi phuï traùch giaùc
ngoä soá anh em lính doõng cuûa Tieân Laõng.
Sau khi Nhaät ruùt ñi, quaân Töôûng, Vieät Quoác, Vieät Caùch vaø
thoå phæ ñaõ traøn tôùi, chieám ñoùng Tieân Yeân, quaân Phaùp ôû ñaûo
Vaïn Hoa vaø vuøng bieån Coâ Toâ cuõng laêm le tieán vaøo.
Thaùng 6/1945, moät ñoäi du kích choáng Nhaät ñöôïc thaønh laäp ôû Haûi
Ninh. Sau moät thôøi gian ñaùnh ñòch ôû Haø Coái, ñoäi du kích ruùt veà
Vónh Thöïc, sau ñoù tham gia quaân giaûi phoùng Chieán khu Ñoâng Trieàu.
Cuøng trong thôøi gian phong traøo Vieät Minh hoaït ñoäng soâi
noåi ôû Ñoâng Trieàu, phong traøo Vieät Minh ôû Moùng Caùi cuõng phaùt
trieån maïnh. Thaùng 6/1945, Moùng Caùi ñaõ xaây döïng ñöôïc moät
trung ñoäi du kích khaùng Nhaät...
Maëc duø chöa taïo ñöôïc söï lieân keát löïc löôïng giöõa hai vuøng
troïng yeáu cuûa mieàn Ñoâng, nhöng phong traøo ôû Moùng Caùi ñaõ
aûnh höôûng khoâng nhoû tôùi Tieân Yeân vaø ngöôïc laïi. Taùc ñoäng cuûa
hai trung taâm Vieät Minh Ñoâng Trieàu vaø Moùng Caùi ñaõ taïo ra
böôùc chuyeån bieán quan troïng veà söï giaùc ngoä caùch maïng cuûa
quaàn chuùng Tieân Yeân. Do ñoù, duø soáng trong söï o eùp cuûa caùc löïc
löôïng phaûn ñoäng Vieät Quoác, Vieät Caùch vaø thoå phæ, ngöôøi daân
Tieân Yeân vaãn vöôït leân nhöõng luaän ñieäu tuyeân truyeàn cuûa chuùng
ñeå höôùng veà caùch maïng.
Nhöõng thaùng ñaàu naêm 1945, moät soá thanh nieân yeâu nöôùc ôû phoá
Tieân Yeân vaø Tieân Laõng ñaõ bí maät giaùc ngoä ñöôïc moät soá baûo an
binh cuûa Nhaät. Ñeán khi Nhaät ruùt chaïy, hai trung ñoäi baûo an binh
(1) Ñoàng chí Nguyeãn Ñöùc Traàn töøng laøm thö kyù quan chaâu, nguyeân Chuû
tòch UÛy ban ñaàu tieân cuûa huyeän Tieân Yeân do ñaïi bieåu Nhaân daân baàu
thaùng 11/1945, nguyeân laø Bí thö Huyeän uûy Moùng Caùi 1963 - 1967.
(2) Coøn goïi laø toå chöùc Thanh nieân Phan Anh.
37
