Page 37 - LSDB huyen Tien Yen - online
P. 37
ñaõ gaây neân naïn ñoùi lôùn. Ngoâ non ôû xaõ Tieân Laõng bò nhoå laøm
thöùc aên cho ngöïa, thoùc gaïo bò veùt cuøng kieät ñöa vaøo phía trong.
Daân bò baét ñi laøm phu, phuïc dòch, bò ñaùnh ñaäp taøn baïo.
Naïn ñoùi naêm 1945 do Phaùp - Nhaät gaây ra lan roäng ñeán caû
vuøng ñaát Tieân Yeân, duø ñaây laø nôi vaãn döïa vaøo röøng, bieån moãi khi
thaát baùt. Söï gay gaét ñeán toät cuøng cuûa maâu thuaãn giöõa daân toäc
ta vaø keû thuø thoáng trò ñaát nöôùc laø tieàn ñeà khaùch quan taïo neân
böôùc ngoaët lôùn cuûa lòch söû ôû ñòa phöông cuõng nhö trong caû nöôùc.
Thöïc traïng ñoù khoâng chæ do thöïc daân Phaùp, phaùt xít Nhaät
gaây ra maø coøn do boïn thoå phæ, haûi phæ cöôùp phaù laøm cho saâu
saéc, quyeát lieät hôn. Nhöõng hoaït ñoäng cuûa boïn thoå phæ khoâng
chæ döøng laïi ôû vieäc cöôùp phaù, quaáy nhieãu maø coøn coù söï ñieàu
khieån cuûa chính quyeàn Töôûng Giôùi Thaïch voán saün coù daõ taâm
veà laõnh thoå ñoái vôùi vuøng ñaát Ñoâng Baéc nöôùc ta.
Tröôùc tình hình ñoù, duø khoâng coù cô sôû Vieät Minh töø tröôùc
nhöng Nhaân daân Tieân Yeân vaãn tích cöïc chuaån bò vuøng leân
giaønh chính quyeàn. Nhöõng ngöôøi con öu tuù cuûa queâ höông ñaõ
vöôït voøng vaây cuûa keû thuø, tìm veà Chieán khu Ñoâng Trieàu ñoùn
(1)
quaân caùch maïng veà giaûi phoùng cho Tieân Yeân vaø toaøn boä mieàn
Ñoâng, moät vuøng ñaát bieân cöông cuûa Toå quoác. Ñoù laø tieàn ñeà cho
toå chöùc cô sôû Ñaûng ñaàu tieân ra ñôøi ôû vuøng ñaát naøy.
Moät trong nhöõng ngöôøi con Tieân Yeân hoaït ñoäng tích cöïc thôøi
gian naøy laø ñoàng chí Leâ Baåy (thoân Thaùc Ñoùn, xaõ Tieân Laõng) ñaõ
töøng tham gia Maët traän Vieät Minh ôû Cöûa OÂng töø nhöõng naêm
1940, ñöôïc Chieán khu Ñoâng Trieàu cöû veà Haûi Ninh chuaån bò cho
vieäc xaây döïng löïc löôïng vuõ trang. OÂng nhieàu laàn theo thuyeàn
vöôït bieån veà Tieân Yeân trong vai thuyeàn chaøi bí maät mua vuõ
khí giao cho caùch maïng; ñoàng thôøi ngaám ngaàm vaän ñoäng, gaây
döïng toå chöùc yeâu nöôùc cho thanh nieân Tieân Yeân.
(1) Chieán khu Traàn Höng Ñaïo - Chieán khu Ñoâng Trieàu ñöôïc thaønh laäp vaøo
ngaøy 08/6/1945 theo quyeát ñònh cuûa Hoäi nghò quaân söï caùch maïng Baéc Kyø,
ra ñôøi ôû mieàn röøng nuùi huyeän Ñoâng Trieàu, moät ñòa baøn coù yù nghóa chieán
löôïc. Chieán khu coù söù meänh lòch söû to lôùn: laø caên cöù ñòa khaùng Nhaät vöõng
chaéc, laø choã döïa cho phong traøo khôûi nghóa toaøn mieàn Ñoâng Baéc bao goàm
töø Haûi Döông, Haûi Phoøng, Quaûng Yeân, Hoøn Gai ñeán Tieân Yeân, Moùng Caùi.
36
