Page 938 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

938  Ñòa chí Quaûng Yeân

ngoặt mới trong phong trào cách mạng của nhân dân cả nước nói chung và trên địa
bàn Yên Hải nói riêng. Trước khí thế cách mạng sôi sục trên cả nước, một số thanh
niên ở Yên Đông, Hải Yến tích cực tuyên truyền cách mạng trong quần chúng, vận động
thanh niên tham gia vào lực lượng du kích, góp phần vào thắng lợi của Cách mạng
tháng Tám năm 1945.
Trong chiến đấu chống bọn thổ phỉ và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược,
nhân dân trên địa bàn Yên Hải luôn nêu cao tinh thần yêu nước, quyết tâm bảo vệ độc
lập dân tộc. Lực lượng tự vệ của Hải Yến phối hợp với các đội tự vệ huyện Yên Hưng
và bộ đội tiến công tiêu diệt thổ phỉ tại nhiều khu vực như Biểu Nghi, Nam Mẫu, Yên
Lập, Quảng La... làm thất bại âm mưu cấu kết với thổ phỉ địa phương của Việt Quốc,
Việt Cách nhằm đánh chiếm thị xã Quảng Yên. Cuộc đấu tranh bảo vệ, củng cố và xây
dựng chính quyền cách mạng của nhân dân Yên Hưng và tỉnh Quảng Yên có sự đóng
góp không nhỏ của nhân dân Hải Yến. Thành tích quan trọng này đã được Chủ tịch Hồ
Chí Minh tuyên dương tại Hội nghị Chủ tịch các tỉnh miền Bắc (1946) .
(1)
Từ tháng 8/1948, dân quân Hải Yến cùng lực lượng vũ trang huyện và các xã tấn công
bốt Kim Bị, bốt họ Đặng ở Hải Yến, bốt Hương Dũng ở Yên Đông... tiến hành cuộc tổng
phá tề, trừ gian trên quy mô lớn, khiến địch hoang mang, lo sợ. Thôn Yên Đông trở thành
trung tâm chỉ đạo kháng chiến của vùng Hà Nam, tập trung nhiều cán bộ Việt Minh và
đông đảo quần chúng tham gia cách mạng. Trong những năm kháng chiến chống thực dân
Pháp xâm lược, quân và dân trên địa bàn Yên Hải đoàn kết cùng nhân dân toàn huyện
Yên Hưng giành được nhiều thắng lợi quan trọng, góp phần cùng nhân dân cả nước làm
nên chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ
(1954) công nhận độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của ba nước Đông Dương.

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, với khẩu hiệu “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả
để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, nhân dân Yên Hải đoàn kết, hoàn thành các nhiệm
vụ được giao. Với vai trò là hậu phương vững chắc, nhân dân Yên Hải tích cực lao động
sản xuất, đóng góp hàng nghìn tấn lương thực - thực phẩm, thuốc men, quân tư trang
vào chiến trường miền Nam, động viên 372 thanh niên lên đường nhập ngũ. Trong hai
cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ tại miền
Bắc, quân và dân Yên Hải luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu khi
không quân Mỹ xâm phạm vùng trời quê hương, góp phần cùng quân dân miền Bắc đập
tan âm mưu “Đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá” của đế quốc Mỹ. Nhân dân địa phương
tự hào đã đóng góp một phần công sức của mình vào thắng lợi cuối cùng của toàn dân
tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Năm 1978, tình hình quốc phòng, an ninh trên địa bàn Quảng Ninh có nhiều diễn
biến phức tạp, trong đó nổi lên là sự kiện người Hoa bỏ về nước. Trước tình hình đó, Tỉnh
ủy Quảng Ninh đã chỉ đạo cho một số địa phương trong tỉnh nhanh chóng đưa quân và
dân ra thay thế người Hoa ở những địa bàn họ rời đi. Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy,
Huyện ủy Yên Hưng quyết định điều Trung đoàn Quang Trung đang làm thủy lợi tại
Sông Khoai ra Móng Cái, trước mắt là 1.000 người, sau sẽ bổ sung nhân dân của 6 xã:

(1) Xem Ban Chấp hành Đảng bộ phường Yên Hải: Lịch sử Đảng bộ phường Yên Hải (1930 - 2020),
sđd, tr.94.