Page 75 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 75

“Ampun!” murid-muridé, sajaba Gedé Wiramiwaha, sibarengan masaut.


                               “Yén sampun bakta mriki!”


                               Pagrudug  murid-muridé  ané  suba  suud  ngambar  ngojog  genahné  Pak
                        Guru  Gusti  Sukamiwaha  malinggih.  Gedé  Wiramiwaha  nu  negak  di  tongosné.
                        Bengong. Sing aséna, potlot ané gisina uli tuni, ulung ka bataran kelasé.


                                                                                olih: IDK Raka Kusuma

                        2. Lengkara Basa Bali


                               Sajeroning  makumiwahg-kumiwahg  pustaka,  kakeniang  pangertian
                        lengkara  punika  wantah  pupulan  kruna  sané  ngwetuang  artos  sampun  tingas

                        pisan.  Pangertian  lengkara  kadi  punika  mabuat  pisan  karyanang  tetimbang,
                        duaning wénten makumiwahg satuan lingual sané kawangun antuk akruna dados
                        kawastanin lengkara. Ngiring uratiang conto puniki: Pan Sari, ditu, lan nyakan,

                        soang-soangnyané  dados  pinaka  lengkara  yéning  marupa  panyawis  saking
                        pitakén sakadi conto puniki. (1) Nyén ajak mai? (2) Dija alih sampiné? (3) I Mémé

                        sedek ngudiang? Panyawis maka tetiga lengkarané punika soang-soang dados
                        kawangun olih akruna sakadi lérétan kruna ring ajeng.


                               Mapaiketan  ring  parindikan  ring  ajeng,  teges  lengkara  kaketus  saking
                        Tata  Bahasa  Baku  Bahasa  Indonesia,  inggian  punika  wimiwahg  pinih  malit
                        saking  ujaran  utawi  teks  (wacana)  sané  ngwetuang  pikayunan  sané  jangkep

                        manut  ketatabahasaan.  Sajeroning  wangun  bebaosan  (lisan),  lengkara  setata
                        kadulurin  antuk  titi  nada,  wénten  panyelag  olih  jeda,  katutup  olih  intonasi

                        pamragat, lan kamiletin olih kesenyapan sané nénten nadosang asimilasi suara
                        dados panyelag. Sajeroning wangun sasuratan nganggé aksara Latin, lengkara
                        kakawitin  antuk  aksara  kapital  lan  katutup  olih  tanda  titik,  pitakén,  utawi  tanda

                        seru;  samaliha  prasIda  taler  kawewehin  antuk  makumiwahg-kumiwahg  tanda
                        pangwacén marupa spasi, makadi koma, titik koma, titik dua, lan apasang garis
                        péndek sané ngapit wangun-wangun seselikan.


                               Manut  taler  saking  cakepan  sané  wénten,  kakuwuban  wimiwahg  Tata
                        Lengkara  nguwub  bebaosan  frase,  klausa,  lan  lengkara.  Mapaiketan  ring

                        pangertian  ring  ajeng,  ring  sor  puniki  sasIda-sIdaan  titiang  pacang  ngaturang




                                                                                                                                 63
   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80