Page 98 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 98
msl.
Basa Baliné sané wirasannyané alus puniki malih kapalih dados tigang
soroh, inggih punika: (1) basa alus singgih, (2) basa alus sor lan (3) basa alus
mider.
1) Basa Alus Singgih
Basa alus singgih inggih punika basa Baliné sané wirasannyané alus
saha kanggén nyinggihang sang singgih sané kairing mabaos utawi sané sedek
kabaosang. Wangsa jaba sané mabaos ring tri wangsa utawi maosang indik tri
wangsa patut nganggén basa alus singgih.
Conto Basa Alus Singgih:
“Ratu déwa agung, makadi pranagata, nadak sara cokoridéwa ngeséngin
sikian titiang mangda titiang pedek tangkil rahinané mangkin. Samaliha
sapamedal cokoridéwa makanten ucem remrem tatwamiwaha druéné, tan
péndah kadi sekar pucuké kaulet. Punapi manawi wénten sané sungsutang
cokoridéwa ring sajeroning pikayunan? Inggih durus-durus cokoridéwa
mawecana, mabaos ring panjaké sami!”.
2) Basa Alus Sor
Basa alus sor inggih punika basa Baliné sané mawirasa alus, kanggén
ngasorang raga utawi ngasorang sang sané patut kasorang. Sang sapasira ugi
sané sedek mabebaosan ring bebaosan pakraman (resmi) kapatutang
ngasorang raga nganggén basa alus sor.
Conto basa alus sor:
“Ida Miwahé sané baktinin titiang, sadurung titiang nglantur matur ring Ida
Miwahé sareng sami, lugrayang riin titiang nyinahang déwék. Mungguing wastan
titiang I Wayan Jatiyasa. Titiang wit saking Banjar Tumingal, Désa Tiyingtali,
Kecamatan Abang, Kabupaten Karangasem. Titiang manyama sareng lelima
samaliha durung maderbé somah”.
Conto basa alus sor sané tiosan
Pupuh Sinom
Titiang jadma suniantara,
nista lacur manumadi,
malarapan suka legawa,
catur bekel titiang pasti,
suka duka lara pati,
86